Alb. Aquen. P. 390: «Sceptrigero autem de Corrozan soltano, qui caput et princeps est Turcorum… Corbahanque familiarem ejusdem sceptrigeri…».
Кербога, атабек султана, в хрониках не случайно называется «вторым по значению после короля» (Ibid. Р. 391: «secundum a rege»).
Ibid. P. 392: «Corbahan vero familiaris et primus in aula regis et secundus a rege in regno Corrozana».
La Chrétienté Corbaran / Éd. P.Grillo. Alabama, 1989.
«princeps militiae regis Persarum»: Guib. Nov.V, 7; Baldr. Dol. P. 59: «militae soldani Persaie magister».
Alb. Aquen. P. 395: «affuit et Corbahan, princeps et caput militiae… quem universi principes et nationes quae convenerant ac sic Deum venerabantur, et in omnibus magistrum et praeceptorem audebant…».
Ibid. Р. 391: «tibi subjectum et amicum, tuoque munere urbem et terras tenentem…».
Guib. Nov. V, 10: «Domino rege magnifico papeque beatissimo».
Ibid. V, 7.
Ibid. V, 7: «dicunt autem quidam terram circa Causacam Corozaniam corrupto nomine a rudibus apellari».
Возможно, имеется в виду Самарканд — Sammarthan: Alb. Aquen. P. 390.
«civitatem Baldach, quae est caput regni Corrozana»: Alb. Aquen. P. 563.
Alb. Aquen. P. 694, 701.
Gesta Francorum. P. 39.
Ibid. P. 50.
Ibid. P. 51, 67; Tud. P. 90–91.
См.: La Chevalerie d’Ogier de Danemarche / Éd. M. Eusebi. Milano, 1963. V. 1780–1: «Li amiraus vos en donra Persie / E Corascane et tote Paienie».
Murray A . Coroscane: Homeland of the Saracens in the Chansons de geste and the Historiography of the Crusades // Aspects de l'épopée romane. Mentalités. Ideologies. Intertextualités / Éd. Hans van Dijk & Willem Noomen. Groningen, 1995. P. 177–184.
Gesta Francorum. P. 51: «Scribe cito plures cartas que in Corrozana sint legende, videlicet: Caliphe nostro apostolico ac nostro regi domino soldano».
Chanson de Roland. Cap. XXXV, XXXVIII, LIV.
Ibid. Cap. XXV. V. 435–455.
Gesta Francorum. P. 51: «Caliphe nostro apostolico»; Tud. P. 88.
Baldr. Dol. P. 62: «caliphae, nostro pape».
Raym. d’Aguil. P. 277: «papa Turcorum».
Rob. Mon. P. 811: «religioso pape nostro Caliphae».
Guib. Nov. V, 7: «habent enim et papum suum, ad instar nostri».
Hartog F . Le miroir d’Hérodote. Essai sur la représentation de l’autre. P., 1991. P. 237–243.
См. другие главы — I, 7; I, 8.
Baldr. Dol. P. 48.
«colerent Alim, quem ipse colit qui est de genere Mahumet» // Raim. d’Aguil. P. 110.
Guib. Nov. V, 7: «a summo sui erroris».
Бартольд В. В . Халиф и султан // Соч. Т. VI. С. 17–78.
Представления о Другом неразрывно связаны с восприятием чудесного. См.: Le Goff J . Le merveilleux dans POccident médiéval // L’imaginaire médiéval. Essais par Jacques le Goff. P., 1985. P. 17–40.
Такие рассказы о грифонах и единорогах, пигмеях и киноцефалах часто встречаются у Джона Мандевиля, Одорико де Поредноне и других путешественников XIII–XIV вв. См.: Guéfert-Laferté М. Sur les routes de l'empire mongol (Ordre rhétorique des relations de voyage aux XIII et XIV s.s.). P., 1994.
Hartog F . Le miroir d’Hérodote. Essais sur la représentation de l’autre. P., 1991. P. 243.
О роли арабской традиции в распространении mirabilia см.: Aziz-al-Azmeh . Barbarian in Arab eyes // Past and Present. T. 134. 1992. P. 4.
Такую формулу обычно употребляют путешественники XIII–XIV вв. См.: Guéfert-Laferté М . Op. cit.
Bynum С . Wonder // American Historical Review. 1997. February. P. 1–26.
Dickman A.-J . Le rôle du surnaturel dans les chansons de geste. Génève, 1974; Todorov T . Introduction à la littérature fantastique. P., 1970.
Wittkover R . L’Orient fabuleux. P., 1991.
Le Goff J . L’Occident médiéval et l'océan Indien: un horizon onirique // Pour un autre Moyen âge. P. 1977. P. 280–299.
Fulch. Carnot. P. 596–599; 781–784.
Ibid. P. 778.
Об этом см.: Benveniste E . Le Vocabulaire des institutions indo-européennes. P., 1969. T. 2. P. 173.
Guefert-Laferté M . Op. cit.
Fulch. Carnot. P. 779.
Ibid. Р. 778.
Ibid. Р. 782.
Ibid. Р. 780.
Ibid. Р. 783.
Ibid.
Ibid.
Ibid.
Ibid.
Ibid.
Ibid. P. 818.
Ibid. Р. 783.
Jacobi de Vitriaco Historia Hierosolymitana // Gesta Dei per Francos / Ed. J. Bonrags. Hannoviae, 1611. Cap. LXXXVII.
Ibid. Cap. LXXXVIII.
Ibid. Cap. LXXXIX.
Fulch. Carnot. P. 599: «De flumine Geon»: «Possum mirari, sed numquam rimari, quomodo vel qualiter fluvius iste Geon…».
Ibid. P. 596–598: «De mari Rubrum»: «haec duo maria cingitur tota Aegyptus atque Numidia necnon Aethiopia, quam Geon Paradisi fluvius, qui est Nilus, circuit, ut legimus…».
В старофранцузском эпосе подробно описаны чудеса Востока, с которыми встречаются бежавшие из мусульманского плена христианские рыцари во время своих фантастических приключений. См.: Les Chétifs / Ed. Geoffrey M. Neyers. Oxford, 1976.
Читать дальше