Renner J. Livländische Historien 1556–1561 / Zum ersten Mal nach der Urschrift hrsg. von Peter Karstedt (Veröffentlichungen der Stadtbibliothek Lübeck N. R. Bd. 2). Lübeck, 1953. S. 8.
О том, какое внимание в ливонском обществе в это время привлекала фигура Фюрсгенберга, свидетельствует сочинение: Münster Jaspar. Wunderbarliche Handlung ds jetzigen Meysters auss Leyffland und seines Stellbruders oder Coadjutorn W. Fürstenberg und irem Anhang. 1556 // Latvijas Valsts vestures arhivs (Государственный исторический архив Латвии, г. Рига). F. 4038. Apr. 2. Nr. 326.
Renner Johannes. Livländische Historien. S. 9. Документы миссии Ланского: Instructio… Regiae Poloniae… Ioanni a Donaniow nominato Episcopo Samogitiae ad Magistrům Henreu de Galien, Liuoniae Magistru. 28.IV.1556 // Archiwum Glownc Akt Dawnych (Warszawa). Inwentarz Metryki Koronnej. LL (Libri Legationum) 14. Ksiçga prowadzowa za podkanclerstwa Jana Ocieskiego, zawierajаca wpisy spraw zagranicznych. 26.11.1547 — 10.04.1557. S. 344–346; Instructio… Nicolao Lanczki nuncio Regio…ad Archiepiscopu Rigen. 28 aprilis 1556 // Ibid. S. 346–349.
Olewnik J. Polsko-Pruski plan… S. 405.
Grefenthal B. Lifflendische Chronica // Monumenta Livoniae Antiquae. Bd. 5. S. 126.
Stryjkowski М. Kronika Polska, Litewska, Žmódzka i wszystkiej Rusi. Warszawa, 1846. T. IL S. 410.
Renner Johannes. Livländische Historien. S. 12.
Stryjkowski М. Kronika Polska, Litewska, Žmódzka… S. 410.
Instructio Nomine Sacrae Regiae Maiestatis ad Henricum de Galen Livoniae Magistrům Generoso Samostrzelski data // [Dogiel M.] Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ducatus Lithuaniae. Vilnae, 1759. T. V. P. 205. Nr. CXXII. Впрочем, как уверяли сами ливонцы, эти меры были приняты в порядке репрессалий в ответ на задержку полоцким воеводой уже оплаченного ливонцами зерна. (Mandata Legatis Statuum Livoniae, Vilnam die Dominico post Decollationis S. Joannis [2 сентября] 1556. a Magistro Ordinis transmissa, coram Sacra Regia Maiestate Poloniae exponenda // Ibid. P. 208. Nr. CXXIV).
Henning S. Livländische Churländische Chronica // Scriptores rerum Livonicarum. Riga; Leipzig, 1848. Bd. II. S. 219; Formula Induciarum Livoniensum. Dat. in Venden die Dominico post Decollationis S. Joannis [2 сентября]. Anno 1556 // [Dogiel M.] Codex… T. V. P. 204. Nr. CXXI; Schreiben des Revalschen Gesandten auf dem Landtage zu Wenden an den Revalschen Rath, mit Nachrichten über die Verhandlungen und politischen Neugkeiten. 16 Nov. 1556 // Urkunden und Actenstücke zur Geschichte des letzten Erzbischofs von Riga, Markgr. Wilhelm von Brandenburg, und seine Zeit // Monumenta Livoniae Antiquae. Bd. 5. S. 684–685. Nr. 281.
Rasmussen К. Die livländische Krise… S. 67, 69–70.
Stryjkowski M. Kronika Polska, Litewska, Žmódzka… S. 410.
ДзярновЫ A. «…in nostra Livonia»… С. 43–44;
Karwowski S. Wcielenie Inflant do Liwy i Polski…S. 29.
Рюссов Б. Ливонская хроника. С. 348, 351–353;
Арбузов Я. А. Очерк истории Лифляндии, Эстляндии и Курляндии / Пер. с нем. В. Бука. СПб., 1912. С. ISO-151; Lowmiaňski Н. Polityka Jagiellonów. Poznan, 1999. S. 562–566;
Olewnik J. Polsko-Pruski plan… S. 401–406;
Rasmussen K. Die livländische Krise… S. 60. — О роли прусской дипломатии в конфликте подробнее см.: Wijaczka J. Prusy ksiazece a Polska, Litwa i Inflanty w polowie XVI w. Dzialalnosc dyplomatyczna Arsen usa von Brandta w 1544–1558. Kielce, 1992. S. 95-103.
Bielskij AL Kronika / Wyd. K. J. Turowski. Sanok, 1856. T. II. S. 1132.
Stryjkowski M. Kronika Polska, Litewska, Žmódzka… S. 410.
Грамота опубликована: Попов В. Е., Филюшкин А. И. Как начиналась Ливонская война? // Единорогъ. Вып. 2. С. 192–201.
Bielskij Aí. Kronika. S. 1133.
Stryjkowski M. Kronika Polska, Litewska, Žmódzka… S. 410.
Die livl. Stände bewilligen die an den König von Polen zu zahlenden Kriegskosten mit einer Summe von 60, 000 Thalern. D. D. Riga, den 14. Sept. 1557 // Monumenta Livoniae Antiquae. Bd. 5. S. 703–705. Nr. 293.
Подробнее см.: Попов B. E., Филюшкин А. И. «Война коадъюторов» и Позвольские соглашения 1557 года // Studia Slavica et Balcanica Petropolitana. 2009. № 1/2 (5/6). C. 151–184. Данная статья, написанная в соавторстве с В. Е. Поповым, легла в основу пятой главы.
Exhibitum Statibus Imperii anno MDLI. XX Januarii // Русско-ливонские акты, собранные К. Е. Напьерским. СПб., 1868. С. 379. Nr. 382.
Kampf W. Preussen, Polen und das Reich im 16. Jahrhundert // Altpreussische Forschungen. 1942. Bd 19. S. 219.
Rasmussen К. Die livländische Krise… S. 59.
Распоряжение об этом см.: Acta Livonica: Сборник документов, относящихся к Рижскому архиепископству и Ливонии. 1263–1561 гг. // РГАДА. Ф. 389. Литовская метрика. On. 1. Кн. 525. Л. 261 об.–264 об.
Politische Korrespondenz vor Ausbruch des livl. Krieges. 1552, 1554, 1556, 1557 // Ajalooarhiivi (Эстонский исторический архив). F. 230. B. P. 6. S. 60–62.
Kappeler A. Ivan Grozny im Spiegel der ausländischen Druckschriften seiner Zeit. Ein Beitrag zur Geschichte des westlichen Russlandbildes. Frankfurt/M., 1972. S. 111.
Renner J. Livländische Historien. S. 15.
Donnert E. Der Livändische Ordenstritterstaat und Russland. Der Livändische Krieg und die baltische Frage in der europäischen Politik 1558–1583. Berlin, 1963. S. 43–44;
Czaplinski W. Nowa praca о kwestii bahyskiej w potowie XVI w. // Zapiski historyczne. Torun, 1965. T. 30. S. 541; Короток В. Д. Ливонская война. Из истории внешней политики русского централизованного государства во второй половине XVI века. М., 1954. С. 27;
Дербов Д. А. К истории падения Ливонского ордена // Ученые записки Саратовского государственного университета. Саратов, 1947. Т. 17. С. 162;
Бобышев В. Международное положение и внешняя политика Великого княжества Литовского накануне и в начале Ливонской войны II Старонкi гiсторыi i культуры Беларусi Minck, 1997. С. 51.
Читать дальше