Набира Гиматдинова - Үзем генә беләм…

Чыбык очындагы тавыш Әнәснең елыйсын китерә иде. Дөньяда аның фәрештәләргә тиңләшерлек гөнаһсыз баласы бар бит әле!

– Рәхмәт, кызым, рәхмәт яусын сиңа.

– Нишләп миңа рәхмәт укыйсың, әти?

– Шылтыратуыңа, кызым.

– Миңа акча кирәк, әти.

Җаббаровның гөлт итеп кабынган шатлыгын «акча» сүзе дә сүндерә алмады. Бу минутларда аңа көнләшүләрдән азат, эчкерсез җан белән сөйләшүе кыйммәт иде. Чөнки аның тизрәк мәкерле уйлардан котыласы һәм кызы төсле саф күңелле бала булып каласы килә иде.

– Нәрсәгә ул, кызым? – диде әти кеше йомшак кына.

– Иртәгә әнинең туган көне, бүләк хәстәрлим.

– Ә-ә. Аның сәламәтлеге ничек соң?

– Шәп. Диссертация яза. Юкка киттең син бездән, әти.

– Ике тәкә башы… бер казанга сыймый шул.

– Нинди тәкә ул, әти?

– Әнкәңне әйтәм. «Мин хатын-кыз гына түгел, шәхес тә» дияргә ярата иде.

– Минем ни катнашым бар соң монда?

– Синеңме? Син, кызым, ике шәхеснең баласы була алмый идең. Әнкәңне гаеплә.

– Ярар, өйрәтмә, әти.

– Әнкәңә әйт, өч елдан алимент срогы тула, диссертациясен кимерер. Яныңда аждаһа кебек жуылдап, минем белән телләшергә өйрәтәме? Сине ул тапса да, мин багам, Ләйлә!

– Вакланма, әти.

– Их, кызым, кызым. Дөнья сиңа өреп тутырган шар төсле кызык, гади, аңлаешлы. Йә, кил, акча кирәк, дисең бит.

Төнне Әнәс йокысыз уздырды. Әлегә хәтле ул дала атыдай ирекле һәм бәйсез иде. Кинәт аңа тышау салдылар. Кинәт аны кол итүче мәрхәмәтсез хуҗа табылды! «Аңлашырга! Ачыкларга!» – дип үрсәләнә-үрсәләнә көчкә таң аттырды Җаббаров. Рәссамнар йортына ул билгеле бер вакытта гына барып йөри иде, тик бу юлы режим саклап торуны һәлакәт санады, хәтта әле гадәткә кергән кофе эчүне дә артык күрде. Ул ашыга, бер төенгә төйнәлгән уй-кичерешләрем чишелеп җилгә таралмасын дип кыбырсый иде. Югыйсә:

– Кая чабасың? – дип, буш коридорда тәмәке пыскытучы Иректән башка аны берәү дә көтмәгән икән.

– Әлфия мондамы? – диде Әнәс, архив ишегенә ымлап.

– Озакламый килер. Син стена газетасын кара. Бездән дә көләләр, дус. Укы, укы!

Кичәге шикәр карикатурасыннан җилләр искән иде. Аны кисеп алганнар да урынына тузга язмаган хәбәрләр чәпәп куйганнар. Имеш, «Казанның Бауман һәм Идел буе районнарына Ирек Сәлимовның ике томлык китабына подписка бирелде. Шушы подписканы алмас өчен алар арасында ярыш бара. Ярышта җиңүчегә Сәлимов китаплары биреләчәк. Районнар беренчелекне алырга ашыкмыйлар».

– Син үзеңнән үзең көлгәнсең, Ирек. Шаяртасыңмы? Ташла, миңа ишләр кирәкми!

– Синең күңелне күрәм дип, мин тагын…

Алар яныннан тавышсыз-тынсыз гына Әлфия узып бара иде, Җаббаров дәшәргәме, әллә Ирек ышыгында мыштым гына басып калыргамы икәнен белмичә икеләнеп торды. Бу юлы Әлфия тузанлы чоландагы карачкыга бөтенләй охшамаган иде.

– Асылова! – Әнәс, батырлыгын җыеп, кызга эндәште. Эндәшүе дә гади генә түгел, боеру төсендәрәк яңгырады.

Әлфия, мөгаен, бу очрашуны көтмәгәндер, тигез урында сөрлегә язды. Ирекнең үз юлына китеп баруын күреп, ул, гаҗәпләнеп, Әнәскә:

– Минме? – диде.

– Сез, әйе, сез, – диде Җаббаров, «сез»гә басым ясап. Яшь ханымның юаш кыяфәте аңа көч өсти иде. «Бу бичараны юкка гына туктатмадым микән? Ул минем аяк астында туфрак булырга әзер ич», – дип масайды Җаббаров.

– Йомышыгыз бармы? – диде Әлфия кыю гына. Ул инде үзен кулга алып өлгергән иде.

– Мин – Әнәс Җаббаров, – диде рәссам эре генә. Әйтерсең исеменең кодрәте бар иде. Һәрхәлдә, ул исемен тәмләп, аерым бер тантана белән әйтергә ярата иде.

– Беләм, – диде Асылова. – Ни йомыш?..

– Сизәсезме, безнең мөнәсәбәтләр катлауланды бит әле. Сез инәдән дөя ясыйсыз түгелме?

– Әйе, минем хатам… хатам төзәтә алмаслык, иптәш Җаббаров. Мин ялгышканмын.

– Ничек ялгышкансың? – диде Әнәс, «син»гә күчүен дә сизмәстән.

– Сезне эзләп ялгышканмын. Теге көнне архив ишегендә күргәч үк аңладым. Хатларымның көчсезлеген дә, сүзләремнең ташка сибелүен дә аңладым.

– Ун ел күңелеңдә йөрткән кешеңнән шулай тиз бизәләрмени? – дип мыскыллап көлде Җаббаров. Кызның җиңелүен күрү аңа рәхәтлек бирә иде.

– Ләкин минем фикерем әле дә үзгәрми, – диде Әлфия.

– Кем котырта сине, Асылова?! – Җаббаров ачуыннан буылыр дәрәҗәгә җитте. – Әтрәк-әләм Нурлар, Ирекләрме?

– Нишләп дусларыгызга яла ягасыз, Җаббаров? – дип рәнҗеде Әлфия. – Алар сезнең хакта чат саен гайбәт сатып йөрми ләбаса! Шулай да сез ялгыз. Бәлкем, тирәгездә йөзләгән кеше чуаладыр, йөзләгән кеше хатлар язадыр, тик сез барыбер ялгыз. Җаныгыз белән тәнегезне ниндидер саклагыч кабыкка төргәнсез дә үз-үзегездән канәгать булып яшисез. Сезне уятырга куркыныч!