Набира Гиматдинова - Үзем генә беләм…

– Әйдә инде, Фәррах абзый, башла!

– Нәстәсен башлыйсың аның? Очланган инде ул. Һәм әкият тә түгел, син, олан, бутама! Гыйбрәт, бик беләсең килсә! Алама гыйбрәт! Моннан унсигез ел элек япь-яшь кызга өйләнде Фәррах абзаң. Чибәр дә, чая да, кычыткан төсле чага да иде Хәдичәм. Атна дигәндә, карт хатыннан аертып, куенга да керде. Шылтын-мылтын чыгармыйча, тугыз ай гына яшәде бу минем белән. Малай тугач, сиртмәкойрык, сансызга әйләнде. Тикмәгә дә миңа бәйләнә, тел озайта. Ана бүремени, балага якын китерми. Арбасына якынлашсам, разбуй салып кычкыра башлый. Түздем-түздем дә тотып ярдым саесканны. Имгәтмәдем, кәнишне, ярата идем тәре баганасын, тотып өч мәртәбә селеккәнмендер. «Ирем кул күтәрә», – дип, әниләренә тайган бу. Чакырдым, ялындым, тезләндем, кайтмады. Балам, нарасыем жәл иде, ай жәл иде, әлиминттән тыш та акча илтә идем. Хезмәт хакым артсын дип, төннәр калып эшли идем, кая ул иренүләр, олан. Бүген малайга унсигез яшь тулды. Әлиминт тә түләү бетте дигән сүз бит инде бу. Һәйбәт кәчтүн-чалбар сатып алдым Иршат улыма, йомарлап, кесәсенә акча тыктым, мәйтәм, сөенеч булыр. Киттем боларга. Оза-ак ачмадылар: бәйрәм итәләр иде. Шакый-шакый тәки ачтырдым бит. Өй тулы халык. Бииләр, җырлыйлар, көләләр! Миңа ни исәп, ни сан. Атамы мин, чабатамы – белүче дә юк. Алай да улымны ымлап кына яныма чакырдым. Мә, Иршат улым, миннән бүләк сиңа, дим, кешелеккә генә киярсең, дим. Малай шатыр-шотыр китереп төргәкне сүтте дә кәчтүн-чалбарны тартып чыгарды. Кулына утлы кисәү тоттырдыммыни, кадерле әйберләремне кинәт йөземә бәрде бу!

– Картлач, үзең ки! Джинсылык акча жәлләдеңме, саран?! – дип бакыруына әнкәсе йөгереп килде.

– Улымның кәефен бозмасаң! – диде әнисе, бәбәкләрен акайтып. – Безнең өйгә сукмагыңны оныт инде. Малай үсте хәзер, синең тиеннәреңә мохтаҗлыгы юк. Гомумән, ул синең балаң да түгел әле.

– Нәстә?! – дидем, үз колагыма үзем ышанмыйча. – Нәстә дисең?

– Бар, туу таныклыгыңны апчык, – ди хатыным Иршатка. – Анда баланың атасы – Садри!

Чынлап та, «Садриевич» дип язылган иде, күзләрем алдашмады, «Садриевич» иде. Йөрәгем лап итеп табаныма төшеп чумды.

– Малаең белән сөйләштеңме? Анысы нәрсә ди?

– Мине бүлмәгез, үземә үзем хуҗа, ди. Пачпыртыма Әлишкәнең әтисе исемен яздыртам, ди, мәнсез. Син, күрше, әкият дип көләсең, сиңа кызык, ә миңа кызганыч. Акча жәл түгел, башы сау-сәламәт иргә мал табуы ни тора! Гарьлеге, гарьлеге үтерә…

Җаббаров, чын күңелдән борчылып, картка киңәш бирергә уйлады:

– Судка гариза яз, энәсеннән җебенә хәтле теркә. Мин шаһитлыкка риза!

– Әкрен, олан! Кешеләр ишетмәсен. Яхшы авыздан нинди яман сүз бу? Сурәтләр сыза бит ул! – Фәррах карт, пыр туздырып, урыныннан күтәрелде: – Суд дисең, ә? Сәлперәйгән сакалыңны селкетеп, судлаш дисеңме? Нәсел-нәсәптә булмаган мыскыл!

– Шаярттым лабаса, – дип тынычландырырга тырышты Әнәс, әмма күршесе чыгымлап ишекне шапылдатып япты да тузынып чыгып китте.

– Укыган ишәк! Чукынган карга! – дип, Җаббаровны сүгеп, подъезд мәйданчыгында озак таптанды ул.

Мескен картлач! Һәр адәм баласына тиешле бәп-бәләкәй бәхеттән дә мәхрүм калгансың лабаса. Кара көннәреңә ни балаң, ни хатының, ни аерым шөгылең юк. Без инде, ярар, үзебезнең бәхетне иҗаттан эзлибез. Шуңа күрәме, безне картлык та, шыксыз көннәрнең ялгызлыгы да тетрәндерми. Мәсәлән, мин, Әнәс Җаббаров, рәтсез һәм кирәксез мыжыкка әйләнү белән, чаян кебек үз-үземне чагып үтерәчәкмен. Мин, таушалган гәүдәмне туфракка буйый-буйый сөйрәп, бусага төпләрендә дә шуышмам. Бу мескенлеккә минем рәсемнәрем – балаларым да рөхсәт итмәсләр. Кызым-гүзәлем дә артык мәшәкатьләрдән арыныр, аңа паспортын чит исемнәр белән буярга туры килмәс. Аның теленә мин «вәт минем әти молодец иде» дигән сүзләр генә салып калдырырмын.

Җаббаров көн дә өйрәнгән вакыт белән кызына шылтыратты.

– Кызым, саумы?

– Әйбәт, әти!

Җаббаров, нәрсә генә дисә дә, Фәррах карттан бәхетлерәк иде. Аңа кызы, авыз тутырып, туган телендә «әти» дип эндәшә, һәр шылтыраткан саен күгәрчен тоткандай шатлана иде. Дөрес, кызчык әтисен юмартлыгы өчен ярата. Әгәр әти кеше кирәк-ярагына меңәр тәңкә биреп бармаса, үпкәләп: «Ты мне больше не пап», – диюдән дә тартынмый иде. Ләкин кызы белән ике арадагы мөнәсәбәтендә акча гына арадашчы икәнлегенә Җаббаров сызланмый. Ләйләнең үсенүен заманның бозыклыгына сылтый иде.

– Хәлләр изгеме, кызым?

– Изге, әти, изге. Тик бераз эч поша. Әллә, мотор алып, сиңа килимме?

– Нинди мотор?

– Соң, таксига утырып инде, бигрәк син!