Набира Гиматдинова - Үзем генә беләм…

Әлфиянең сүзләрендә хаклык тапса да, сер бирергә ашыкмады Әнәс.

– Минем рәсемнәрем – иң тугры дусларым, иптәшләрем, Асылова.

– Ышандырмагыз, Әнәс.

– Миллионнар таныган рәссамны син ялгыз дия алмыйсың. Мине халык кабул итә, димәк, ялгыз түгелмен.

– Рәсемнәрегез генә ялгыз түгел, ә үзегез дөм ятим. Чөнки барысыннан да йөз чөергәнсез.

Бусы артык, бусы Әнәсне кимсетерлек ялган иде.

– Чамалап, чамалап, яме! – диде Җаббаров, бүртенеп. Ә үзе чама җебенең очын югалтып бара иде. Әгәр каршында ир-ат басып торса, мөгаен, якасыннан эләктереп алган булыр иде. – Синең белән, кызый, минем уртак эшем юк, – диде ул, кулын селтәп. – Йә, сау бул.

– Китмәгез, Әнәс! Сезнең сүзегез бетмәде ич әле!

– Бетте! Аңлашуны дәвам итәргә мөмкин, әлбәттә, тик моның өчен түбәндә калмаска, минем биеклеккә күтәрелергә кирәк.

– Юк, юк! Сезнең ул биеклектә башыгыз әйләнмәсен! Төшегез җиргә, Әнәс! Минем сезне бик-бик коткарасым килә.

– Башта иреңне коткар, дерматин ишекләргә кысылмасын! – дип кычкырды Җаббаров. Кычкырды да, телен аркылы тешләрдәй булып, йөзен чытты. Ләкин хатасын төзәтергә соң иде инде, мәкерле сүзләр, ук сыман атылып, Әлфиянең йөрәгенә кадалган иде.

– Нигә сез… сез… – диде Әлфия, газапланып, – сез Рамилне мыскыллыйсыз? Ул минем өчен тырыша, дәвалау өчен, дарулар өчен… Йа Ходаем, бүтән бармаячак ул, егылып үлсәм дә җибәрмәячәкмен мин аны! Хушыгыз, Әнәс Җаббаров, хушыгыз!

Асылова йөгереп китеп баргач та, Җаббаров бер урында озак таптанып торды…

Җаббаров тирә-күршеләре белән аралашудан гел тыелып яшәде. Авылның күркәм гадәтләрен шәһәргә ияртеп килмәгән иде ул. Әдәпле генә исәнләшер дә бүлмәсенә кереп бикләнер иде. Бу юлы, Фәррах картның урталай бөгелеп баскычтан менүен күргәч, туктамыйча булдыра алмады. Чөнки үзенең дә гәүдәсе таш аскан сыман авыр иде. Бу авырлыкны берәрсе белән бүлешергә кирәк, яртысын кем җилкәсенә аударырга, Фәррах карткамы, әллә Камилә карчыккамы – барыбер иде.

– Нихәл, Фәррах Һадиевич?! Нишләп акрын менәсең? Икенче аягыңны эт ашый бит.

– Ә, син икән, күрше. Рәхмәт, Һадиевич дип зурлап дәшәсең, рәхмәт, прастуй эшчене шулай олыларга кирәк, олан.

Фәррах карт бераз кызмача иде.

– Эчми эчкәч, сез шаярта башлыйсыз икән, Фәррах Һадиевич.

– Менә син сурәтче инде, эчемне бушатыйм әле, ач ишегеңне!

Фәррах карт, йә кертмәс дигәндәй, Әнәсне ишеккә китереп кысты.

– Вакыт ягы тар бит… – дип сукрана-сукрана, Җаббаров теләр-теләмәс кенә күршесен эчкә уздырды.

Кешеләрне ул бусага төбеннән ерак үткәрергә яратмый, йомышларын аяк өсте генә юллата иде.

– Кухняга кер, абзый, залда эшләнәсе әйберләрем аунап ята, – диде ул, үтә кунакчыллык күрсәтеп.

– Шушында гына утырам, пәриемә кухнәң, – диде Фәррах карт, ишек төбенә үк чүгәләп. – Минем йөрәгем яна, утсыз-төтенсез яна, туганкай!

Җаббаров мыш-мыш елаган картны көйләп-җайлап торгызырга маташты.

– Тимә, олан, – дип тартылды Фәррах абзый һәм тагын да ныграк почмакка елышты.

Әнәскә ул әтисен искә төшерә иде. Ни хикмәттер әтисе, йөз грамм төшерсә, сарай артына качып мыштым гына елар иде. Сәламәт, таза ир инде югыйсә, урталай бөгеп тимер сындырырлык көчле иде. Беркөнне малай үзе генә белеп, үзе генә җанында сакларга тиешле серне әнисенә җиткерде:

– Әни, бер кызык күрәсең киләме? Анда әти елый!

– Кит, ялганчы! – диде әнисе, ышанмыйча.

– Әйдә, кара!

Ирен ярамаган эш өстендә тоттымыни, әнисе сарай читеннән генә акырып салды:

– Оятсыз! Җир бит! Маеңа чыдашалмыйсыңмы?!

– Их, улым, – диде әтисе. – Их, улым, таш бәгырь… Ярый инде анаң – эт каешы, ә син?.. Кемне үстерәм, ә!

Җаббаров, шул чактагы хыянәтен хәтерләп:

– Ирләр нигә елый, Фәррах абзый? – дип сорады. – Шатлыктанмы? Тормышларының бөтенлегеннәнме? Әллә аракы гына елатамы? Заманында мин әтине рәнҗеттем, Фәррах абзый. Шуңа соравым иде. Муллыкта яшәдек без, ач-ялангач түгел идек, әтине әйтәм, алдында коштабак-коштабак ит булыр иде. Ә ул елады… гел яшеренеп елады…

– Кибәк баш син, олан. Анаңның җылысы җитмәгән аңа! Сәбәпсезгә яшь коялар димени?!

– Алайса, сәбәпсезгә яшь коймыйлар, дисең. Син хаклы, безнең әни кырыс иде. Ул миңа «улым» дип тә сирәк дәшә иде. Менә синең ни хәсрәтең бар? Рәсемең мактау тактасында, ике бүлмәле фатирда яшисең. Сиңа ни җитми? Башлап җибәр мең дә бер кичә әкиятенең беренче битен!

«Син дә эт ияртеп кайттың, Җаббаров. Әнә ул ишек катындагы почмакка да риза. Аңа хәзер зарын тыңлаучы, башыннан сыйпап юатучы җылы куллар гына кирәк. Әгәр мин дә шулай эт көненә төшсәм? Һәм кемдер мине, кызганып, өенә алып керсә? Фәррах белән без икебез дә урам этләре ләбаса! Шыңшып өргән булабыз, зарланышабыз».