Таццяна Мушынская - Джульета і экстрасэнс (зборнік)

Алена адчувала няёмкасць, што сябра бачыць іх не ў лепшым выглядзе. З Міколавага аповеду нічога не атрымалася. І ніякіх пачуццяў, акрамя непрыязнасці да дзяўчынкі, што забрала ўвагу лепшага сябра, ён не адчуваў. Замест таго, каб прыструніць малую, бацькі без усялякіх пярэчанняў выконвалі яе капрызы. Мікола не хацеў сабе такой долі. Ён ведаў, што Алег бегае па горадзе, шукае слоікі з дзіцячым харчаваннем – тады яшчэ іх у свабодным продажы не было, возіць дачку разам з жонкай да дактароў на кансультацыі. Міколу было шкада сябра.

– Алег, ты ўжо другой маці зрабіўся… – з іроніяй заўважыў ён, калі яны ўдвух сядзелі на кухні.

Але сябра іроніі не заўважыў.

– Можа, і зрабіўся, – сумна прызнаўся ён. – Але Ленку шкода… Так яна з гэтай малой замучылася! Ганначка па начах не спіць, алергія моцная. Нервы ў нас, вядома, дрэнь. Але дактары кажуць, што, можа, перарасце. I ўсё будзе іначай…

Але Мікола не бачыў таго, што будзе наперадзе. Ён бачыў тое, што ёсць цяпер. Для гэтай крыклівай істоты ахвяраваць сваім часам, сном і спакоем? Ненапісанымі творамі? Ну не! Ён на гэта ніколі б не згадзіўся. Творчасць давала пачуццё свабоды, усведамленне ўласнай вышыні. Ён адчуваў перавагу над сябрам і шкадаваў, што сям’я і побыт так знясілілі Алега. Набліжалася рэспубліканская выстава, для якой Мікола падрыхтаваў дзве новыя графічныя серыі і шэраг жывапісных работ. А ў Алега, акрамя двух-трох старых карцін, амаль нічога не з’явілася.

У жыцці Міколы праблем існавала непараўнальна менш. Ён іх не любіў і імкнуўся пазбягаць. Яго стыль ва ўзаемаадносінах з жанчынамі склаўся даўно, сам па сабе, і цалкам Міколу задавальняў. Ён нікому нічога не абяцаў і не патрабаваў абяцанняў. Яны сыходзіліся на пэўны час, бо разам ім было добра. I гэтак жа лёгка разбягаліся, калі замест яснага сонейка на даляглядзе ўзнікалі хмары.

Нейчыя гарачыя пачуцці да яго асобы нязменна абуджалі ў Міколавай душы п’янкую радасць, адчуванне ўласнай магутнасці, якая потым выплюхвалася на жывапіснае палатно неверагоднымі спалучэннямі фарбаў, кампазіцыйнай смеласцю, энергіяй каляровых плям і віртуознай дакладнасцю графічных ліній. Ён адчуваў, што працуе з дзівоснай хуткасцю. Часам Міколу здавалася, што нейкая сіла – ці боская ці д’ябальская, ён і сам не ведаў – гнала яго наперад. Ад выставы да выставы, ад партрэта да партрэта, ад адной жанчыны да другой.

Мікола быў пястун лёсу, і прыгожыя паненкі з’яўляліся тым палівам, без якога яго творчасць не магла існаваць. Можа, з гэтай прычыны такімі ўдалымі атрымліваліся ў яго жаночыя партрэты? Ён пісаў іх у інтэр’еры і сярод прыроды, пры асвятленні дзённым і вечаровым, твар ці ў поўны рост, апранутымі і не…

Але часам і партрэты, і карагоды вакол яго асобы – званкі, сустрэчы, спатканні – надакучвалі, і ён з’язджаў з горада на некалькі тыдняў. Жыў на бацькоўскім селішчы, з эцюднікам блукаў па ваколіцах. У цішыні хаты, у далечыні ад гарадскога тлуму, сярод знаёмых з дзяцінства рэчаў Міколу ахоплівала незразумелае пачуццё віны. Перад кім ці чым, ён не мог сказаць. Здавалася, усё ў яго жыцці не так і не тое. А як зрабіць, каб атрымалася так і тое, невядома.

Адшукаўшы маляўнічую мясціну, ён прыладжваўся з эцюднікам на ўскраіне лесу. На памяць часта прыходзілі ўспаміны маленства. Маладая маці, малады бацька… Шчаслівы, бесклапотны час! Маленькі Коля думаў, што ўзаемаадносіны блізкіх людзей падобныя на казку. Мама любіць тату, тата любіць маму, яны любяць Міколу, а Мікола – іх. I адчуванне агульнай любові, пяшчоты і замілавання рабіла хлопчыка шчаслівым і бараніла ад нягод.

Яшчэ падлеткам Мікола здагадаўся, што адносіны бацькоў далёкія ад ідыліі. Толькі яны старанна хаваюць тое, што яму ведаць не трэба. Аднойчы Мікола ўбачыў, як любімы і дарагі татка, на якога маці заўсёды глядзела з замілаваннем, размаўляў з чужой жанчынай. У яго аказаўся нечаканы выраз твару – цёплы і абаяльны. Такім сын бацьку ніколі не бачыў, бо дома той часцей выглядаў маўкліва-засяроджаным ці раздражнёным. І тады Мікола ведаў, што тата працуе і яго чапаць нельга. Сыну зрабілася крыўдна, што бацькаў голас, такі нечаканы і хвалюючы, адрасаваны не маці. I што яго прывабная ўсмешка таксама адрасавана не ёй…

Для Міколы тое ўражанне сталася ўдарам. Ён не мог сказаць маці пра сваё адкрыццё, бо здагадваўся, што зробіць ёй балюча. Ён перажываў, плакаў па начах, а то раптам падыходзіў да маці, лашчыўся, абдымаў яе без усялякай прычыны. Як быццам хацеў аддаць ёй тую ўвагу і пяшчоту, якую, на яго думку, не дадаваў бацька.