Таццяна Барысік - Жанчына і леапард (зборнік)

«Пасля васьмігодкі засталася ў вёсцы. І вось ужо дваццаць чатыры гады працую на ферме. Аб сваёй долі не шкадую», – з робленым аптымізмам прамаўляе жанчына, што ў свае няпоўныя сорак выглядае на пенсіянерку. А ў вачах такі сум – хоць задавіся, пэўна ад шчаснага жыцця…

Нічога іншага, мусіць, не выпадала чакаць і ад сённяшняй сустрэчы. Дабраўшыся да Слабодкі, Гаўрыльчык патэпаў па гразкай, разбітай трактарамі дарозе да знаёмай жалезнай брамы, пафарбаванай сёлета ў блакітны колер. Ля акенца цаглянай прахадной вартаўніца – мажная жанчына, абвязаная пуховай хусткай, – расклала на стале вырабы замежнай вытворчасці: стракатыя кітайскія шкарпэткі, скрыначкі смаленскіх селядцоў, украінскія цукеркі. Мусіць, гандаль на працоўным месцы існаваў амаль легальна, з нечага негалоснага дазволу, бо, пабачыўшы карэспандэнта, прадпрымальная цётка ні на грам не збянтэжылася, пачала нахвальваць свой тавар:

– Во, бярыце, усё свежанькае – сястра толькі ўчора з Хмяльніцкага прыехала!

Але Гаўрыльчык купляць нічога не збіраўся. А пачуўшы пра нейкіх там перадавікоў, вартаўніца наогул страціла да яго прыхільнасць і ўвагу:

– Няма ў нас перадавікоў, усе адзінакава робяць. Была Алка-п’яніца, дык выгналі яе. Ідзіце во па сцежцы ў жоўтыя дзверы, я зараз Генадзяўне, нашаму начальніку цэха, пазваню.

Кабінет уладнай дамы ў атачэнні ржавай абдрыпанасці наваколля ўражваў пластыкавай бялюткасцю. А сама Вікторыя Генадзеўна глядзелася местачковаю зоркай ва ўсім сваім бляску: на вушах, шыі, на пальцах і ў роце пераможна ззяла золата. Жыццё ўдалося!

– Пра перадавікоў, значыт, пісаць будзеце. Очэнь рады, очэнь рады. Адной нашай работніцы тожа грамату ўручылі. Эта гордасць нашага праізвоцтва, душа калектыву, брыгадзір аператараў. Січас пазаву… Ленку Багуненку прыгласіце!

Шорханне, тупат. Яшчэ хвілін пяць. Ліслівы шэпт за дзвярыма: «Генадзяўна, мы тут кабанчыка ўчора калолі, дык я вам гасцінчыку прынесла. Самі ў гардэробе забераце ці мне вечарам падысці?»

У адказ паблажлівае: «Патом, Лена, патом, ідзі з карэспандэнтам пагавары, толька сматры не забудзь нічога».

У кабінет увайшла, дакладней увалілася, цягнучы за сабою нагу, «гордасць вытворчасці» – ускудлачаная кабета перадпенсійнага веку. Лена была старэйшай за Генадзеўну гадоў на дзесяць-дванаццаць, ранейшым часам у вёсцы яе б клікалі ўжо цёткай Аленай ці Багуненчыхай.

– Прывітанне, давайце знаёміцца. Я – Іван Гаўрыльчык, карэспандэнт раённай газеты, вырашыў напісаць пра вас артыкул. Дарэчы, Алена, як ваша імя па бацьку? А то кіраўніцтва нешта забылася паведаміць.

– Я, Багуненка Алена Мікалаеўна, ветэран працы. Гэта Генадзяўна маладой мяне лічыць, дык Ленкай заве. Дый няёмка ёй мяне па бацьку клікаць, усё ж начальства, хаця і ставіцца да мяне па-добраму. І я яе вельмі паважаю як спецыяліста і чулага кіраўніка, – ззяла Ленка Багуненка, нібыта кіраўнічая прыхільнасць была найвялікшым шчасцем у яе жыцці.

«Ага, толькі чуласць у вас нейкая ўзаемавыгадная атрымліваецца, – зазначыў у думках Гаўрыльчык. – Ты перад ёй лістом сцелешся, паляндвічкі носіш, а яна цябе ў перадавікі піша і, мусіць не пасылае перабіраць гнілую моркву з цыбуляю, як іншых. А што дасюль Ленкаю кліча, бы смаркачку якую, то бяда невялікая».

Між тым усё ішло паводле плана.

– У нас на ўчастку плануюць запускаць новую лінію па перапрацоўцы ягад. Заработную плату выплочваюць воўрэмя, – тарабаніла душа калектыву, камечачы ў руках нейкую паперчыну. І раптам захвалявалася, змоўкла на хвілінку, пасля зірнула ў сваю цыдулку, ізноў пачала шпарыць па пісанаму, як выдатніца на ўроку. – У нас на прадпрыемстве праводзяцца святы: «Провады зімы»…

З маналогу вынікала: ААТ «Добры гаспадар» – проста рай на зямлі, ягонае кіраўніцтва – анёлы божыя, у цэлым свеце нічога смачнейшага і якаснейшага за кабачковую ікру з закускай «Бурачковая». Сама ж ветэран вытворчасці раскладанне па слоіках падгулялай гародніны лічыць самым захапляльным і прыбытковым у свеце заняткам.

– А кім вы марылі стаць у школьныя гады? – перапыніў Гаўрыльчык у пошуках дазволеных цікавостак. Алена Мікалаеўна памаўчала хвілінку, глыбока ўздыхнула.

– Заўмагам хацела стаць. Пасля школы паступала ў гандлёвы тэхнікум. На субяседаванні зрэзалася. Папыталі мяне, як прозвішча міністра гандлю. А я ці знаю? Хіба сваяк ён мне? – праз маску штучнай самазадаволенасці пакрысе праступаў чалавечы твар. – Што рабіць было? Вярнулася, уладкавалася сюды, спачатку на сарціроўку. Наступным годам у кулінарны паступаць меціла. А тут Грышка з войска вярнуўся, якая ўжо вучоба! Пасля вяселля думала, у горад з’едзем, мужу інтэрнат абяцалі, але мяне аператарам паставілі, ды і ў дэкрэтны ўжо збіралася. А як нарадзіўся сын – свякруха нам паўдома адпісала.