Яцек Дукай - Lod

- Nie wstydzi się więc pan wgłos prawdę wymówić! Ma pan słowa na rzeczy nie do opowiedzenia!

Pokręciłem głową.

- Żyjąc w Lecie, Jelenko, nigdy nie nauczymy się języka idej i nie zobaczymy jasno prawdy o rzeczywistości. Znamy natomiast prawdę o naszych słowach o rzeczywistości. -

Odchyliłem się w niebyt, by lepiej ujrzeć kobietę półistniejącą, oko do oka. - Kiedy mówię, że pannę kocham - czy ja pannę kocham? - ale mówię prawdę, kiedy mówię, że pannę kocham.

Tymczasem Historja podchodziła nas coraz bliżej, w ciemności łomotały na bruku buty Rewolucji, pękało pod kolbami drewno, pryskało szkło. Panna Jelena na powrót zatonęła pod falującą powierzchnią ćmiatła.

- Dobrze, stanę przy panu w Zimie kłamstwem serdecznem, obronię przed tą pańską matematyką, żebyś nie skończył jak fater nieszczęsny, tak. Ale, panie Benku, ale zanim pan maszyny swoje uruchomi, zanim zamrozi Historję... Jaki dla mnie ratunek? - Kasłała boleśnie.

Głębiej i głębiej w niebyt ciemny grzęzła, za kołnierz, za rękaw, za rany i strupy się mnie czepiając, lgnąc gorącą chorobą w ćmiecz chłodną. - Lód! - szeptała na bezdechu. - Lód! - co teraz Lód dla mnie?

- Ja.

maj 2005 - kwiecień 2007

EX LIBRIS

Źródła cytatów wykorzystanych w książce

Motta wszystkich części, a także niektóre cytaty w tekście pochodzą z artykułu Tadeusza Kotarbińskiego Zagadnienie istnienia przyszłości, który ukazał się w tomie XVI „Przeglądu Filozoficznego” w roku 1913.

Powieściowe kwestie Józefa Piłsudskiego oparto na: Pomniku Kata („Robotnik”

1898/29), liście do redakcji „Przedświtu” 1893/5, przemówieniu poznańskim z 12

października 1919, Odezwie do robotników w sprawie pomnika Mickiewicza w Warszawie z 16 grudnia 1898, przemówieniach na zjazdach legionistów w Krakowie 5 sierpnia 1922 i we Lwowie 5 sierpnia 1923, Memoriale o organizacji werbunku do Polskiej Siły Zbrojnej z 26

grudnia 1916, wywiadzie w „Tygodniku Ilustrowanym” z 6 stycznia 1917, przemówieniu podczas składania prochów Juliusza Słowackiego do grobów wawelskich 28 czerwca 1927, rozmowie z Arturem Śliwińskim („Niepodległość” 1938, t. XVIII) oraz książkach: Komendant-Wychowawca Karola Lilienfelda-Krzewskiego i Józef Piłsudski w życiu codziennym Marii Jehanne Wielopolskiej.

Wykorzystano również fragmenty wiersza Śniła się zima Adama Mickiewicza, Silentium!

Fiodora Tiutczewa (w przekładzie Włodzimierza Słobodnika) oraz fragment Anhellego Juliusza Słowackiego, a także cytaty z pism Mikołaja Fiodorowa: Fiłosofija obszcziego dieła, Soczinienija, Sobranije soczinienij w czetyrioch tomach (w przekładzie Cezarego Wodzińskiego) i cytaty z O poznanii antichristowoj prieliesti diakona Fiodora (w przekładzie Elżbiety Przybył). Parafraza wiersza Siergieja Jesienina (Śnieżysta równina, biały krąg Księżyca...) na podstawie przekładu Zbigniewa Dmitrocy.

Wyjątki z Beschreibung der chinesischen Reise Adama Branda i Driejaarige Reize naar China, te lande gedaan door den Moskovischen afgezant Everta Ysbrantsa Idesa podano, wykorzystując Zapiski o russkom pasolstwie w Kitaj (1692-1695) (w przekładzie Edwarda Kajdańskiego).

Cytaty ze Stanisława Brzozowskiego wyjęte zostały z jego eseju Drogi i zadania nowoczesnej filozofii, napisanego w kwietniu 1906, pierwotnie publikowanego w latach 1906-

1907 w „Przeglądzie Społecznym”.

Wszystkie fragmenty Pisma Świętego przytoczono w przekładzie księdza Jakuba Wujka.

Transkrypcja dialektu tunguskiego oparta jest na standardzie słownika polsko-tunguskiego, zamieszczonego w Dziennikach syberyjskich podróży Kazimierza Grochowskiego (1910-1914), zebranych i opracowanych przez Edwarda Kajdańskiego.