Robert Heinlein: Dubler

— Masz absolutną rację. Nazywam się…

— Kapitanie!

— Zamknij się, Jock. Jestem Dak Broadbent, a ten, co tak zerka, to Jacques Dubois. Obaj jesteśmy podróżnikami. Mistrzowie pilotażu, wszystkie klasy, wszystkie przyspieszenia.

Skłoniłem się.

— Lorenzo Smythe — odrzekłem skromnie. — Żongler i artysta… z Klubu Jagniąt.

Pomyślałem sobie, że mam wobec nich zobowiązania.

— Dobra. Jock, spróbuj się uśmiechnąć dla odmiany. Lorenzo, czy zgadzasz się utrzymać naszą sprawę w tajemnicy?

— Będę milczał jak grób. To dyskusja między dżentelmenami.

— Niezależnie od tego, czy podejmiesz się tej roboty?

— Niezależnie od tego, czy dojdziemy do porozumienia, czy nie. Dopóki nikt nie weźmie mnie na tortury, wasza tajemnica jest bezpieczna.

— Doskonale wiem, co pewne środki farmakologiczne mogą zrobić z mózgiem człowieka, Lorenzo. Nie oczekujemy rzeczy niemożliwych.

— Dak — wtrącił się Dubois. — To pomyłka. Powinniśmy przynajmniej…

— Zamknij się, Jock. Nie pora na wątpliwości. Lorenzo, chcemy, żebyś się w kogoś wcielił. Wcielenie to musi być tak doskonałe, aby nikt, dosłownie nikt, nie poznał się na sprawie. Potrafisz zrobić coś takiego?

Zmarszczyłem brwi.

— Pierwsze pytanie brzmi nie: „czy potrafisz?”, ale „czy zechcesz?”. O co w tym wszystkim chodzi?

— Och, szczegóły omówimy później. W ogólnym zarysie jest to normalna praca dublera znanej osobistości publicznej. Jedyna różnica polega na tym, że wcielenie musi być tak doskonałe, aby zmylić nawet ludzi, którzy tego człowieka znają i z którymi spotyka się z bliska. Nie będzie to odbieranie defilady z trybun ani przypinanie medali młodym harcerkom — spojrzał na mnie bystrym okiem. — Potrzebny jest prawdziwy aktor.

— Nie — odparłem natychmiast.

— Co? Nie wiesz jeszcze nic o samej robocie. Jeśli masz problemy z sumieniem, zapewniam cię, iż nie będziesz działał w sprzeczności z interesami człowieka, w którego się wcielisz… ani nikogo innego, o ile są legalne. To zadanie, które trzeba wykonać.

— Nie.

— Niech cię diabli, człowieku, dlaczego? Nie wiesz nawet, ile ci zapłacimy.

— Tu nie chodzi o pieniądze — odparłem stanowczo. — Jestem aktorem, nie dublerem.

— Nie rozumiem cię. Wielu aktorów uzupełnia luki w budżecie, dublując na forum publicznym znane osoby.

— Uważam ich za prostytutki, a nie kolegów. Pozwól, że wyrażę się jaśniej. Czy pisarz poważa autora cudzych wspomnień? Czy szanowałbyś malarza, który pozwala, aby kto inny podpisał jego obraz… za pieniądze? Pewnie nie rozumiesz ducha artysty, sir, ale może uda mi się wytłumaczyć ci to w sposób bardziej przystępny dla ludzi twojego zawodu. Czy zgodziłbyś się, za pieniądze, pilotować statek, podczas gdy kto inny, nie posiadający twoich mistrzowskich umiejętności, chodziłby w mundurze, przyjmował zaszczyty i publicznie ogłaszano by go Mistrzem? Zgodziłbyś się?

— To zależy za ile — prychnął Dubois. Broadbent zmarszczył brwi.

— Chyba rozumiem, o co ci chodzi.

— Sir, dla artysty sztuka jest najważniejsza. Pieniądze to jedynie trywialny środek, umożliwiający mu tworzenie.

— Hmnun… no dobrze, a zatem nie zrobisz tego tylko dla pieniędzy. A czy zrobiłbyś to z innego powodu? Gdybyś czuł, że tak trzeba, a ty jesteś jedynym człowiekiem, który naprawdę może tego dokonać?

— Przyznaję, że istnieje taka możliwość, ale nie wyobrażam sobie, w jakich okolicznościach.

— Nie musisz nic sobie wyobrażać, wszystko ci wyjaśnimy. Dubois aż skoczył z kanapy:

— Ejże, czekaj no, Dak, przecież nie możesz…

— Zamknij się, Jock! On musi wiedzieć.

— Nie musi wiedzieć teraz… ani tutaj. A ty nie masz prawa narażać wszystkich dookoła, opowiadając mu całą historię. Przecież niczego o nim nie wiesz.

— Wkalkulowałem to w ryzyko. — Broadbent zwrócił się znowu w moją stronę.

Dubois złapał go za ramię i obrócił ku sobie.

— Niech cię cholera z tą kalkulacją! Do tej pory jakoś z tobą wytrzymywałem, ale tym razem, stary, zanim wyszczekasz mu wszystko, jeden z nas, albo ty, albo ja, nie będzie w stanie powiedzieć już ani słowa więcej!

Broadbent zrobił lekko zaskoczoną minę, po czym uśmiechnął się lodowato.

— Jock, stary druhu, myślisz, że dasz radę?

Dubois łypnął nań ponuro, ale się nie wycofał. Broadbent przewyższał go o głowę i był o jakieś dwadzieścia kilogramów cięższy. Po raz pierwszy poczułem sympatię do Dubois: wzrusza mnie urocza śmiałość kocięcia, waleczne serce kogutka lub gotowość małego człowieczka, by raczej zginąć, niż dać się poniżyć… Nie spodziewałem się wprawdzie, że Broadbent zechce go zabić, ale bytem przekonany, że zechce użyć Dubois w charakterze ścierki do podłogi.

Nie miałem zamiaru się wtrącać. Każdy człowiek ma prawo wybrać czas i sposób własnej klęski.

Czułem, jak napięcie narasta. Nagle Broadbent roześmiał się i klepnął Dubois po ramieniu.

— Dobrze, świetnie, Jock! — Obejrzał się na mnie i dodał cicho: — Mogę cię przeprosić na chwilę? Muszę z przyjacielem wypalić fajkę pokoju.

Apartament wyposażony był w hermetyczną kabinę, mieszczącą fax i telefon. Broadbent wziął towarzysza za ramię i zaprowadził go tam; przez chwilę dyskutowali zawzięcie.

Takie urządzenia w hotelach nie zawsze spełniają zadania, do jakich zostały przeznaczone i nie tłumią do końca fal dźwiękowych. „Eisenhower” jednak był luksusowym przedstawicielem gatunku i przynajmniej w tym przypadku kabina działała znakomicie: dostrzegałem ruchy ust, ale nie słyszałem ani słowa.

Ruchy warg widziałem jednak doskonale. Twarz Broadbenta skierowana była w moją stronę, a Dubois mogłem obserwować w lustrze na ścianie. Kiedyś, kiedy odgrywałem moją słynną rolę jasnowidza, zrozumiałem, po co ojciec łoił mi skórę tak długo, aż nauczyłem się czytać z ruchu ust… Rolę jasnowidza odgrywałem zawsze w jasno oświetlonej sali i używałem okularów, które… no, nieważne. Umiem czytać z ruchu warg.

Dubois mówił:

— Dak, ty cholerny, głupi, niemoralny, nieprawdopodobny durniu, czy naprawdę chcesz, żebyśmy skończyli, licząc kamienie na Tytanie? Ten zarozumiały wypierdek będzie sypał jak złoto.

Omal nie przegapiłem odpowiedzi Broadbenta. Zarozumiały! Jeśli nie liczyć obiektywnego uznania dla własnego geniuszu, uważałem się za bardzo skromnego człowieka.

Broadbent:

— … lepszy wróbel w garści i tak dalej. Jock, nie mamy nikogo innego. Dubois:

— W porządku, ściągnij tu Doca Scortia, niech go zahipnotyzuje i wstrzyknie mu soczek szczęścia. Ale nie mów mu, o co chodzi… przynajmniej dopóki nie jest z nami związany, a my znajdujemy się w niepewnej sytuacji.

Broadbent:

— Hm, Scortia sam mi powiedział, że do takiego przedstawienia nie wystarczy hipnoza i prochy. Musi z nami współpracować, inteligentnie współpracować.

— Gdzie ty widzisz inteligencję? — prychnął Dubois. — Spójrz na niego. Widziałeś kiedy koguta, paradującego po podwórzu? Pewnie, jest podobnego wzrostu, sylwetki, nawet czaszkę ma ukształtowaną jak Szef… ale pod spodem nie ma nic. Spanikuje, zeżre go trema i będzie po nas. Nie zagra tej roli, to nędzna zapchajdziura!

Gdyby nieśmiertelnego Caruso oskarżono o fałszowanie, pewnie nie byłby tak urażony, jak ja w tej chwili. Mimo to uważam, że w tej właśnie chwili zasłużyłem sobie na płaszcz Burbage ’a i Bootha: z niezmąconym spokojem piłowałem paznokcie i udawałem, że nic się nie dzieje. Postanowiłem jedynie, iż pewnego dnia w ciągu dwudziestu sekund sprawię, że kolega Dubois będzie się śmiał i płakał na przemian. Odczekałem kilka minut, po czym wstałem i zbliżyłem się do kabiny. Kiedy zobaczyli, że nadchodzę i zamierzam się do nich przyłączyć, przestali rozmawiać.