Larry Niven - Pierścień

— Więc kiedy zobaczyłeś to oko, spoglądające na nas zza horyzontu…

— Właśnie.

— A niech to.

— Wydaje mi się, że moja teoria jest znacznie bardziej prawdopodobna od twojej. Pzypadkowy układ chmur! No wiesz, Louis!

Mózg Louisa powoli zaczynał znowu funkcjonować.

— Wykreśl słowo „przypadkowy”. Może budowniczowie Pierścienia umieścili je tutaj celowo, na przykład dla ozdoby albo jako jakąś wskazówkę?

— Co miałaby, według ciebie, wskazywać?

— Nie wiem. Coś dużego. Wesołe miasteczko, albo archikatedrę. Może kwaterę Głównego Okulisty. Biorąc pod uwagę technikę, jaką dysponowali, no i przestrzeń, to może być cokolwiek.

— Na przykład więzienie dla podglądaczy! — wtrąciła Teela, niespodziewanie przychodząc Louisowi z pomocą. — Uniwersytet dla prywatnych detektywów! Obraz kontrolny największego odbiornika-stereowizji we Wszechświecie! Bałam się przynajmniej tak samo, jak ty, Mówiący — powiedziała już normalnym tonem. — Myślałam, ie to… Sama nie wiem, co myślałam. Ale nie zostawię cię. Przelecimy przez to razem.

— Znakomicie, Teelo.

— Jeżeli akurat wtedy mrugnie, zginiemy.

— Normę ustala zawsze większość — zacytował niezbyt dokładnie Louis.

— Wezwę Nessusa.

— Na finagla, oczywiście! Przecież on już przez to przeleciał, albo dokoła tego.

Louis roześmiał się nieco głośniej niż zwykle. Bał się jak diabli.

— Chyba nie myślisz, że Nessus przeciera nam szlak?

— Hę?

— Przecież to lalecznik. Zatoczył olbrzymi łuk, zachodząc nas od tyłu, po czym prawdopodobnie przełączył sterowanie na skuter Mówiącego. W ten sposób Mówiący z pewnością go nie złapie, a jednocześnie ze wszystkimi niebezpieczeństwami, jakie mogłyby go spotkać, najpierw m y musimy dać sobie radę.

— Zdumiewa mnie twoja zdolność myślenia jak tchórz — powiedział kzin.

— Nie lekceważ tego. Znajdujemy się na obcym terenie. Nigdy nie wiadomo, kto ostatecznie będzie miał rację.

— W porządku. Porozmawiaj z nim, skoro łączy was takie pokrewieństwo charakterów: Ja w każdym razie lecę prosto w Oko. Muszę wiedzieć, co jest za nim. Albo w nim.

Louis połączył się z lalecznikiem…

Lalecznik znowu spał.

— Nessus — powiedział Louis. — Nessus! — powtórzył głośniej . .

Skóra na grzbiecie lalecznika zadrżała nerwowo i pobawiła się zdziwiona, trójkątna głowa.

— Już myślałem, że będę musiał włączyć syrenę.

— Czy coś się stało? — Do pierwszej dołączyła druga głowa i obie rozejrzały się niespokojnie dookoła.

Louis nie był w stanie patrzeć w przyglądające mu się spokojnie błękitne oko. Odwrócił wzrok.

— Jeszcze nie, ale się stanie. Moi szaleni kompani mają zamiar popełnić samobójstwo. Nie jestem pewien, czy możemy im na to pozwolić.

— Wyjaśnij, proszę.

— Spójrz prosto przed siebie i powiedz mi, czy widzisz skupisko chmur w kształcie ludzkiego oka.

— Widzę.

— Czy wiesz, co to może być?

— Najprawdopodobniej jakaś burza. Coś w rodzaju cyklonu. Chyba domyślasz się, że na Pierścieniu nie mogą występować spiralne wiatry.

— Hę? — Loms nawet się nad tym nie zastanawiał.

— Wiatry spiralne, takie jak cyklony, powstają dzięki działaniu siły Coriolisa i różnicom w prędkości przemieszczania się mas powietrza na różnych wysokościach. Każda planeta jest obracającym się sferoidem. Kiedy dwie masy powietrza dążą do miejsca, w którym powstała częściowa próżnia, ich siły cząstkowe nanoszą je niejako na siebie i powstaje zjawisko wiru.

— Nessus, ja wiem , jak powstają cyklony.

— A więc musisz też wiedzieć, że na Pierścieniu wszystkie masy powietrza poruszają się z dokładnie takimi samymi prędkościami. Żadnych wirów.

Louis spojrzał w kierunku przypominającej oko burzy.

— No, a wiatr? W ten sposób nie powstanie nawet najlżejszy podmuch. Nie będzie żadnego przepływu mas powietrza.

— Nieprawda. Ciepłe powietrze będzie wznosić się w górę, a zimne opady na dół. Ale takie zjawiska nie mogą być powodem tego, co widać przed nami.

— Słusznie.

— Co ma zamiar zrobić Mówiący?

— Przelecieć przez sam środek. A Teela chce lojalnie podążyć jego śladem.

Lalecznik zagwizdał tak cudownie czysto, jak czyste jest światło lasera rubinowego.

— To wydaje się niebezpieczne. Pola siłowe skuterów ochronią ich przed działaniem każdego zwyczajnego wiatru. Ale ten wiatr nie jest zwyczajny…

— Zastanawiałem się, czy przypadkiem nie jest to coś sztucznego.

— Tak… Inżynierowie musieli obmyślić jakiś sposób na to, by wymusić cyrkulację powietrza. Ale taki system powinien przestać działać w momencie, gdy urwały się dostawy energii. Nie rozumiem… Aha. Już mam, Louis.

— Co takiego?

— Wyobraź sobie znajdujące się gdzieś w centrum burzy miejsce, w którym powietrze po prostu znika, pozostawiając po sobie częściową próżnię. Cała reszta jest już oczywista. Masy powietrza suną do tego miejsca z przodu i z tyłu, patrząc w kierunku obrotów Pierścienia, dzięki…

— I z boków.

— To nieważne — zbył jego uwagę lalecznik. — Powietrze płynące „pod prąd” będzie odrobinę lżejsze, a płynące „z Prądem” cięższe.

Louis wysilał swoją wyobraźnię, ale bezskutecznie.

— Dlaczego?

— Powietrze obracające się wraz z Pierścieniem porusza się odrobinę szybciej, przez co ulega działaniu minimalnie większej siły odśrodkowej. Jest po prostu cięższe.

Opada.

To dolna Powieka oka. Górną tworzy powietrze napływające „pod prąd”. Oczywiście, tutaj także powstaje zjawisko wiru, ale jego oś jest pozioma, podczas gdy na każdej planecie byłaby pionowa.

— Tutaj to jest właściwie efekt uboczny.

— Uboczny i jedyny zarazem. Nie ma nic, co by go mogło powstrzymać. Zjawisko, które widzisz przed sobą może trwać niezmienione nawet tysiące lat.

— Może i tak. — Oko wydawało się teraz jakby trochę mniej przerażające. Rzeczywiście, lalecznik miał rację: musiało być to coś w rodzaju cyklonu. „Powieki” były oświetlonymi przez słońce chmurami, zaś „źrenica» — jego centrum.

— Jedyny problem to owo tajemnicze miejsce, w którym znika powietrze. Dlaczego tak się dzieje?

— Może pracuje tam cały czas jakaś pompa?

— Wątpię, Louis. Gdyby tak miało być w istocie, wszystkie ruchy powietrza w tej okolicy byłyby starannie zaplanowane.

— Więc?

— Czy zwróciłeś uwagę na miejsca, w których materiał konstrukcyjny Pierścienia wyjrzał na światło dzienne spod warstwy ziemi i skał? Z pewnością tak ogromne zjawiska erozyjne nie mogły być celowo zaplanowane. Zauważyłeś, że takie miejsca spotykamy coraz częściej? Oddziaływanie oka musiało zakłócić dystrybucję mas powietrza w promieniu wielu tysięcy mil, na powierzchni większej niż powierzchnia mojej czy twojej planety.

Tym razem to Louis gwizdnął przeciągle.

— Nieżas! No tak, rozumiem. W centrum tego cyklonu musi być krater po meteorycie.

— Właśnie. Rozumiesz, jakie to ma znaczenie — materiał konstrukcyjny Pierścienia nie jest jednak niezniszczalny.

— Dla nas, biorąc pod uwagę to, czym dysponujemy, jednak jest.

— Rzeczywiście. Tak czy tak, musimy sprawdzić, czy rzeczywiście jest tam otwór wybity przez meteoryt.

Niedawna panika wydawała się Louisowi już tylko na pół zapomnianym snem. Analityczny chlód wywodu lalecznika podziałał krzepiąco i uspokajająco. Lotus Wu spojrzał odważnie w olbrzymie oko i powiedział: