I-van Ê-phơ-rê-mốp - Tinh Vân Tiên Nữ

Mấy giây sau, những ký hiệu sáng bừng trên màn ảnh cho thấy vấn đề đó được chấp nhận để đưa ra cho toàn hành tinh thảo luận.

Gơ-rôm Oóc-mơ lên diễn đàn.

— Vì một nguyên nhân mà tôi xin phép để đến lúc xong công việc sẽ nói rõ, bây giờ ta nên xét hành động của cựu chủ nhiệm các trạm liên lạc ngoài Trái đất Mơ-ven Ma-xơ, sau đó ta sẽ giải quyết vấn đề về đoàn thám hiểm lên các vì sao số ba mươi tám. Hội đồng có tin rằng những lý do của tôi là có căn cứ hay không?

Những đốm sáng màu lá mạ nhất nhất trí tán thành.

— Mọi người đều biết rõ chi tiết sự việc đã xảy ra hay chưa?

Những đốm sáng màu lá mạ lại bừng lên hàng loạt.

— Như vậy công việc sẽ nhanh hơn. Tôi yêu cầu cựu chủ nhiệm các Trạm liên lạc ngoài Trái đất Mơ-ven Ma-xơ trình bày những lý do hành động của mình, hành động đã dẫn đến những hậu quả hết sức khốc hại. Nhà vật lý Ren Bô-dơ chưa bình phục hẳn sau khi bị thương, nên không được mời đến làm nhân chứng. Anh ấy không phải chịu trách nhiệm.

Gơ-rôm Oóc-mơ nhận thấy ánh đèn đỏ ở chỗ ngồi của Ép-đa Nan.

— Xin Hội đồng chú ý! Ép-đa Nan muốn cho biết thêm về Ren Bô-dơ.

— Tôi xin phát biểu thay anh ấy.

— Vì lý do gì?

— Tôi yêu anh ấy!

— Chị sẽ phát biểu sau Mơ-ven Ma-xơ.

Ép-đa Nan tắt tín hiệu đỏ và ngồi xuống.

Mơ-ven Ma-xơ xuất hiện trên diễn đàn. Bình tĩnh, không nương nhẹ bản thân mình, anh kể về những kết quả mà anh mong chờ ở thí nghiệm, về việc thực ra anh đã nhìn thấy một cảnh mà cho đến lúc này anh vẫn chưa tin. Sự hấp tấp hết sức dại dột trong việc chuẩn bị thí nghiệm, duyên do là hành động đó không hợp pháp và phải giữ kín, đã dẫn đến kết quả là họ không sáng chế ra những khí cụ đặc biệt để ghi nhận, mà chỉ trông cậy vào những máy nhớ bình thường. Những bộ thu của các máy này đã bị phá hủy ngay trong giây phút đầu tiên. Cả việc làm thí nghiệm trên vệ tinh cũng là sai lầm. Lẽ ra nên ghép một tàu liên hành tinh kiểu cổ vào vệ tinh 57 và đặt những khí cụ định hướng véc-tơ trên hành tinh đó. Tất cả những lỗi lầm ấy là ở anh, Mơ-ven Ma-xơ. Ren Bô-dơ lo liệu về thiết bị, còn việc đưa thí nghiệm vào vũ trụ thuộc thẩm quyền của chủ nhiệm các trạm liên lạc ngoài Trái đất.

Tsa-ra siết chặt hai tay: chị cảm thấy những lý lẽ buộc tội của Mơ-ven Ma-xơ rất xác đáng.

— Những người quan sát ở trên vệ tinh đã bị hủy diệt có biết là tai họa có thể xảy ra không?

— Gơ-rôm Oóc-mơ hỏi.

— Có, họ đã được báo trước và vui sướng ưng thuận.

— Tôi không ngạc nhiên về việc họ ưng thuận!

Hàng nghìn thanh niên tham gia vào những thí nghiệm nguy hiểm hàng năm vẫn diễn ra trên hành tinh chúng ta. Cũng có những người phải hy sinh… Và những người khác lại xông vào cuộc chiến tranh với cái chưa biết, lòng dũng cảm không hề nhụt đi chút nào — Gơ-rôm Oóc-mơ cau có bắt bẻ — Nhưng anh đã báo trước cho họ biết, vậy là anh đã ngờ rằng có thể xảy ra kết cục như thế. Tuy nhiên, anh vẫn cứ làm một thí nghiệm liều lĩnh…

Mơ-ven Ma-xơ im lặng, cúi đầu.

Tsa-ra vẫn không rời mắt khỏi anh, chị cố nén một tiếng thở dài nặng nền khi cảm thấy tay Ép-đa Nan đặt trên vai mình.

— Anh hãy trình bày nguyên nhân thúc đẩy anh làm việc đó — Chủ tịch Hội đồng nói, sau một lúc ngừng.

Chàng trai người châu Phi lại nói, lần này anh nói một cách xúc động, say mê. Anh kể lại rằng từ thuở mới trưởng thành, anh đã cảm thấy sự trách móc của hàng triệu nấm mồ vô danh của những người bị thời gian khắc nghiệt đánh bại, anh đã cảm thấy không thể nào yên tâm được nếu lần đầu tiên trong lịch sử loài người và lịch sử của các thế giới lân cận, anh không bước một bước tới gần thắng lợi đối với không gian và thời gian, không đặt cái móc đầu tiên trên con đường vĩ đại ấy, con đường mà hàng trăm nghìn trí tuệ tài giỏi sẽ lập tức bước lên ngay. Anh thấy mình không có quyền trì hoãn thí nghiệm, có thể là trì hoãn một trăm năm — , chỉ để tránh cho một số ít người khỏi bị nguy hiểm, và cho mình khỏi phải chịu trách nhiệm.

Mơ-ven ma-xơ nói, và tim Tsa-ra đập mạnh hơn vì tự hào về người yêu của mình. Lỗi của Mơ-ven Ma-xơ xem ra không lặng lắm.

Mơ-ven Ma-xơ trở về chỗ và chờ quyết định trước mắt tất cả mọi người. Ép-đa Nan chuyển giao băng ghi âm lời phát biểu của Ren Bô-dơ. Tiếng nói yếu ớt, nghẹn ngào của anh vang to khắp phòng qua các máy tăng âm. Nhà vật lý bào chữa cho Mơ-ven Ma-xơ. Vì không biết tất cả sự phức tạp của vấn đề, chủ nhiệm các trạm liên lạc ngoài Trái đất chỉ còn tin cậy vào anh, Ren Bô-dơ, còn anh đã thuyết phục được Mơ-ven Ma-xơ tin rằng thí nghiệm nhất định thành công. Nhưng nhà vật lý cũng không cho rằng mình có lỗi. Anh nói: «Hằng năm, chúng ta vẫn làm những thí nghiệm kém quan trọng hơn mà đôi khi kết thúc một cách bi thảm. Khoa học là cuộc đấu tranh cho hạnh phúc của loài người, nó cũng đòi hỏi những hy sinh như mọi cuộc đấu tranh khác. Những kẻ hèn nhát chỉ bo bo giữ thân thì không bao giờ được hưởng sự đầy đủ và vui sướng của cuộc sống, còn những nhà bác học hèn nhát không bao giờ đạt được những bước tiến lớn… «.

Sau chót, Ren Bô-dơ phân tích vắn tắt công việc thí nghiệm và những sai lầm của mình, đồng thời bày tỏ niềm tin vững chắc vào thắng lợi trong tương lai. Đoạn băng ghi âm đã hết.

— Ren Bô-dơ không nói gì về những quan sát của mình trong thời gian thí nghiệm — Gơ-rôm Oóc-mơ ngẩng đầu lên, nói với Ép-đa Nan — Chị muốn phát biểu thay mặt anh ấy phải không?

— Tôi đã thấy trước một vấn đề và muốn lên tiếng — Ép-đa Nan trả lời — Ren Bô-dơ ngất đi mấy giây sau khi các trạm F được dùng vào thí nghiệm và anh ấy không nhìn thấy gì nữa.

Lúc sắp ngất hẳn, anh ấy chỉ để ý và nhớ những chỉ số của các khí cụ. Những chỉ số này chứng tỏ sự xuất hiện của không gian-không. Đây là những điều ghi lại theo trí nhớ của anh ấy.

Trên màn ảnh hiện lên mấy con số, nhiều người lập tức sao chép lại.

— Cho phép tôi nhân danh Viện Hàn lâm về Nỗi đau xót và Niềm vui sướng bổ sung thêm một điều… Ép-đa nói tiếp — sự thống kê ý kiến nhân dân sau khi thảm họa xảy ra cho thấy như sau…