I-van Ê-phơ-rê-mốp - Tinh Vân Tiên Nữ

Bầu trời tím đen choán hết phần trên cùng của bức tranh khổng lồ. Vành trăng lưỡi liềm nhỏ bé của thế giới xa lạ chiếu ánh trắng bệch xuống phần đuôi chổng ngược một cách bất lực của con tàu vũ trụ kiểu cổ, vẽ bằng những nét thô kệch trên nền hoàng hôn đỏ tía. Những dãy cây kỳ quái màu xanh lơ khô và cứng, nom như làm bằng kim loại. Một người mặc bộ giáp bảo vệ loại nhẹ bước đi một cách khó nhọc, chân thụt sau trong cát. Người đó ngoái lại nhìn con tàu bị vỡ và thi hài các bạn đồng đội đã được đưa ra khỏi tàu. Đôi mắt kính trên chiếc mặt nạ của anh chỉ phản chiếu ánh hoàng hôn đỏ thắm, những qua đôi mắt kính ấy họa sĩ đã dùng một thủ pháp bí ẩn diễn tả được vẻ tuyệt vọng vô hạn của tình trạng cô độc trong thế giới xa lạ. Trên một cái gò thấp phía bên phải, một sinh vật không ra hình thù gì cả, nom đến gớm guốc bò trên cát. Dưới bức tranh có hàng chữ rất lớn: «Còn lại một mình». Thật là vừa ngắn gọn, vừa giàu sức biểu hiện.

Bị thu hút vào bức tranh, cô gái không nhận thấy ngay sáng kiến tài tình về mặt kiến trúc: các chỗ ngồi được bố trí thành những bậc hình rẻ quạt, khiến cho người ta có thể đến từng chỗ bằng lối đi riêng qua những hành lang ẩn dưới nền các dãy chỗ ngồi. Mỗi dãy cách biệt với dãy trên hay dãy dưới. Chỉ sau khi đã ngồi xuống với Ép-đa, Tsa-ra mới chú ý đến cách trang trí theo lối cổ của các ghế bành, giá viết và các rào cản làm bằng gỗ châu Phi có màu ngọc xám tự nhiên. Bây giờ sẽ không ai chịu tốn nhiều công sức như thế để làm cái mà người ta có thể đúc hoặc đánh bóng trong mấy phút. Có lẽ vì mọi người đều quen kính trọng thời cổ, nên Tsa-ra cảm thấy gỗ ấm hơn và sinh động hơn chất dẻo. Chị trìu mến vuốt ve cái chỗ tựa tay cong cong và vẫn không ngừng quan sát căn phòng.

Vẫn như mọi khi, người tụ tập ở đây rất đông, tuy rằng những máy truyền hình mạnh có nhiệm vụ truyền đi khắp hành tinh mọi diễn biến phòng họp này. Như thường lệ, thư ký Hội đồng là Mia Ôm nói một cách ngắn gọn, cho biết những tin tức đã tích lũy được kể từ lần họp trước. Trong mấy trăm người có mặt trong phòng, không thể tìm thấy được một khuôn mặt lơ đãng, bận bịu với những ý nghĩ riêng tư. Sự chú ý nhạy bén đối với tất cả mọi cái là nét đặc trưng nhất của người thuộc đời đại Vành-khuyên. Nhưng Tsa-ra không nghe thông báo đầu tiên, chị vẫn tiếp tục xem xét gian phòng lớn và đọc những câu châm ngôn của các nhà bác học lớn, viết dưới bản đồ các hành tinh. Chị đặc biệt thích lời kêu gọi viết dưới sao Mộc, khuyên ta nên nhạy cảm đối với các hiện tượng thiên nhiên:»Các bạn hãy nhìn xem, xung quanh ta đâu đâu cũng có những sự kiện khó hiểu. Chúng đập vào mắt, thét vào tai ta, nhưng chúng ta vẫn đui điếc không thấy được những phát minh lớn lao như thế nào đang ẩn náu trong những đường viền mờ nhạt của chúng». Ở chỗ khác, có thêm một đoạn nữa: «Vén tấm màn che đậy cái chưa biết không thể nào là việc đơn giản: chỉ sau khi lao động bền bỉ, sau những lần thụt lùi và đi chệch hướng, chúng ta mới bắt đầu nắm được ý nghĩa thực của sự vật và những viễn cảnh mới vô cùng rộng lớn mới mở ra trước mắt chúng ta. Đừng bao giờ lẩn tránh cái mà thoạt đầu tưởng chừng như vô ích và không thể giải thích được».

Một động tác trên diễn đàn, và ánh sáng trong phòng mờ đi. Tiếng nói mạnh mẽ, điềm tĩnh của thư ký Hội đồng rung lên vì xúc động.

— Các bạn sẽ thấy cái mà mới đây tưởng chừng như không thể nào làm nổi: ảnh chụp Thiên-hà của chúng ta từ phía ngoài. Hơn một trăm năm mươi nghìn năm trước đây, tức là một phút rưỡi theo thời gian Thiên-hà, người ở hệ thống hành tinh… — Tsa-ra bỏ qua một loạt con số không nói lên điều gì với chị — trong chòm sao Nhân-mã đã liên lạc với người ở đám mây Ma-gien-lăng lớn, tức là hệ thống sao ngoài Thiên hà duy nhất ở gần chúng ta. Ta biết rằng trong hệ thống này có những thế giới biết suy nghĩ, có thể liên lạc với Thiên-hà chúng ta qua Vành-khuyên. Chúng ta chưa thể xác định vị trí chính xác của hệ hành tinh Ma-gien- lăng đó, nhưng chúng ta cũng đã nhận được của họ bức ảnh chụp Thiên-hà của chúng ta.

Đây là bức ảnh đó!

Trên màn ảnh khổng lồ rực lên ánh sáng bạc xa xăm của một tập đoàn sao to rộng, hai đầu thu nhỏ lại. Rìa màn ảnh chìm trong bóng tối sâu đậm của không gian. Những khoảng trống giữa các nhánh xoắn ốc lờm xờm ở hai đầu cũng tối đen như vậy.

Một vầng sáng nhợt bao quanh vành tinh đoàn tròn của những hệ thống sao ấy, những hệ thống sao cổ nhất của vũ trụ chúng ta. Những cánh đồng sao dẹt phẳng xem kẽ với những đám mây và những dải vật chất đã nguội lạnh màu đen. Bức ảnh chụp từ một góc độ không thuận tiện: Thiên-hà được nhìn từ trên xuống và bị nghiêng lệch rất nhiều, thảnh thử hạt nhân trung tâm nom không rõ, chỉ là một khối lồi rực sáng ở giữa một thấu kính hẹp. Rõ ràng là muốn có quan niệm đầy đủ về hệ thống sao của chúng ta thì phải hỏi các Thiên-hà xa hơn, ở vị trí cao hơn theo vĩ độ Thiên-hà. Nhưng trong suốt thời gian tồn tại của Vành- khuyên vĩ đại, chưa một Thiên-hà nào cho thấy dấu hiệu của sự sống có lý trí.

Mọi người không rời mắt khỏi màn ảnh. Lần đầu tiên, con người Trái đất có thể nhìn vũ trụ sao của mình từ phía ngoài, từ khoảng xa ghê gớm của không gian.

Tsa-ra có cảm tưởng rằng cả hành tinh đều nín thở khi xem Thiên-hà của mình trong hàng triệu màn ảnh trên cả sáu đại châu và trên tất cả các đại dương, lại bất cứ nơi nào có những đảo nhỏ rải rác mang sự sống và lao động của con người.

— Đến đây là hết những tin tức chưa thông báo mà đài quan sát chúng tôi đã nhận được qua Vành-khuyên — thư ký hội đồng lại nói — Bây giờ chúng ta chuyển sang những dự án cần được thảo luận rộng rãi.

Đề nghị của In-ta Gai được thừa nhận là đáng chú ý, vì nó dựa trên những tính toán nghiêm chỉnh. Đó là đề nghị tạo bầu khí quyển thở được trên sao Hỏa bằng cách dùng những thiết bị tự động làm thoát ra những khí nhẹ từ các lớp đất đá sâu. Ta sẽ có một lớp không khí đủ để thở và để tạo nên một lớp cách nhiệt cho những khu người ở của chúng ta trên sao Hỏa. Khi đó, người ta sẽ không phải ở trong những tòa nhà kính nữa. Nhiều năm về trước, sau khi khám phá ra những đại dương dầu hỏa và những núi các-bua-hy-đrô rắn trên sao Kim, chúng ta đã phóng những thiết bị tự động để tạo nên bầu khí quyển nhân tạo dưới những cái chụp khổng lồ bằng chất dẻo trong suốt. Những thiết bị đó khiến ta có thể trồng cây trên sao Kim, và chúng ta đã xây dựng những nhà máy cung cấp cho loài người bất cứ sản phẩm hóa học hữu cơ nào với số lượng cực lớn.