I-van Ê-phơ-rê-mốp - Tinh Vân Tiên Nữ

Từ kỷ nguyên Lao động chung, chúng ta đã sống tới một trăm bảy mươi tuổi, nhưng bây giờ thì rõ ràng ba trăm tuổi cũng chưa phải là giới hạn…

Tiếng đá lạo xạo khiến Đa-rơ Vê-te phải rời bỏ những suy nghĩ phức tạp và không rõ ràng của mình. Có hai người từ trên thung lũng đi xuống: người điều vận lò nấu chảy bằng điện — một phụ nữ bẽn lẽn và trầm lặng — và một kỹ sư nhỏ nhắn, linh hoạt. Cả hai đều đỏ mặt vì đi bộ nhanh. Họ chào anh và định đi, nhưng anh giữ họ lại, và nói với người phụ nữ: — Từ lâu tôi đã định nhờ chị biểu diễn cho nghe bản nhạc vũ trụ fa thứ, màu lam, số mười ba. Chị đã chơi nhạc cho chúng tôi nhiều lần, nhưng chưa lần nào biểu diễn bản nhạc ấy.

— Anh muốn nói đến bản nhạc vũ trụ của Di-gơ Do-rơ chứ gì? — Người phụ nữ hỏi lại, và thấy Đa-rơ Vê-te phác một cử chỉ xác nhận, chị phá lên cười.

— Trên hành tinh chúng ta, không mấy người biểu diễn được tác phẩm ấy… Đàn dương cầm mặt trời ba phím thì nghèo âm điệu, mà hiện thời chưa có cải biên… và chắc là sẽ không có.

Nhưng tại sao anh không đề nghị Nhà âm nhạc cao cấp cho nghe băng ghi âm bản nhạc đó?

Máy thu của chúng ta là máy thu vạn năng và đủ mạnh.

— Tôi không biết thể thức làm việc đó như thế nào — Đa-rơ Vê-te ấp úng — Trước kia tôi chưa…

— Tối nay tôi sẽ gọi anh! — Nữ nhạc sĩ hứa với Đa-rơ Vê-te và chìa tay cho người bạn cùng đi, tiếp tục đi xuống phía dưới.

Từ lúc ấy đến tối, Đa-rơ Vê-te không thể nào rời bỏ cái cảm giác là sắp xảy ra một điều gì quan trọng. Với tâm trạng sốt ruột lạ lùng, anh chờ tới mười một giờ, giờ quy định của Nhà âm nhạc cao cấp để truyền đi bản giao hưởng.

Chị điều vận lò nấu điện đảm nhiệm việc bố trí chỗ ngồi: chị để Đa-rơ Vê-te và những người thích nhạc khác ngồi ở tiêu điểm của cái màn ảnh hình bán cầu ở phòng nhạc. Chị tắt đèn và giải thích rằng nếu không thì sẽ khó theo dõi phần màu của bản giao hưởng, phần này chỉ có thể trình bày trong căn phòng đặc biệt, còn ở đây thì đành chỉ bó hẹp trong màn ảnh.

Trong bóng tối, màn ảnh chỉ sáng mờ mờ và từ bên ngoài, có tiếng sóng biển rì rào rất khẽ, không ngớt lọt vào. Ở một nơi nào đó xa vô tận bỗng nảy ra một âm thanh thấp, trầm nặng đến nỗi tưởng chừng như nó là một sức mạnh có thể cảm thấy được. Nó mạnh lên, làm rung chuyển cả căn phòng và trái tim người nghe, và bỗng nhiên, nó vừa rơi xuống vừa tăng cung bậc, vỡ tan tành và tóe ra thành hàng triệu mảnh thủy tinh. Trong không trung tràn ngập bóng tối bắt đầu lóe lên những tia lửa li ti màu da cam. Cảnh tượng nom giống như làn sét nguyên thủy mà hàng triệu năm trước đã phóng ra trên Trái đất và lần đầu tiên liên kết những hợp chất các-bon thành những phân tử phức tạp hơn làm nền tảng cho vật chất hữu cơ và sự sống.

Một làn sóng âm thanh xao xuyến và lộn xộn ùa tới. Đó là bản hợp xướng vang lừng của ý chí của nỗi buồn và sự thất vọng… Làn sóng âm thanh ấy được bổ sung thêm bằng những đốm sáng nhấp nháy bùng lên rồi lại tắt thể hiện những sắc thái mờ mờ của các màu tía và đỏ thắm. Những nốt nhạc rung động ngắn ngủi và gay gắt nối tiếp nhau, tạo nên cảm giác về một trật tự vòng tròn, còn ở trên cao thì một luồng lửa xám cuộn lên thành hình xoáy ốc mờ nhạt. Đột nhiên, bản hợp xướng xoáy tròn bị cắt ngang bởi những nốt nhạc dài, kiêu hãnh và âm vang, tràn trề sức mạnh mãnh liệt.

Những đường viền lửa mờ nhòe của không gian bị những mũi tên xuyên qua, những mũi tên bằng vệt lửa rõ nét màu lam bay vào bóng tối không đáy ở ngoài rìa Đường xoáy ốc và chìm nghỉm trong đêm đen khủng khiếp và câm lặng.

Bóng tối và sự im lặng, phần thứ nhất của bản giao hưởng đã kết thúc như thế.

Người nghe hơi bàng hoàng, chưa kịp thốt lên một lời nào thì nhạc đã lại nổi lên. Những luồng âm thanh hùng tráng ùa tới từng đợt rộng lớn cùng với ánh sáng chói lòa, óng ánh nhiều màu. Những luồng âm thanh rơi xuống, càng xuống thấp càng yếu đi, và những ngon lửa chói lọi nhợt dần theo một nhịp điệu u sầu. Rồi một cái gì mỏng mảnh và hung hăng lại bắt đầu quẫy lộn trong những đợt âm thanh đang đổ xuống và những ngọn lửa xanh lại bắt đầu bốc lên theo một nhịp điệu nhảy nhót.

Đa-rơ Vê-te sửng sốt, anh cảm thấy những âm thanh màu xanh biểu lộ khát vọng vươn tới những nhịp điệu và hình thức ngày càng phức tạp, và anh cho rằng không thể nào phản ánh được cuộc đấu tranh của sự sống nguyên thủy chống lại en-tơ-rô-pi một cách tài tình hơn…

Những bậc thang, những con đê, những tấm lọc ngăn giữ những luồng năng lượng rơi xuống các mức thấp. «Đúng, đúng như thế đấy! Đó chính là những làn gợn đầu tiên của sự tổ chức vật chất, một quá trình vô cùng phức tạp».

Những mũi tên xanh nối liền nhau thành một vòng múa của những hình hình học, của các hình dạng và các mạng tinh thể dần dần trở nên phức tạp, phù hợp với những kết hợp của các chồng âm thứ, tan hợp, hợp tan, rồi những mũi tên đột nhiên tan biến trong bóng tối nhờ nhờ màu xám.

Phần thứ ba của bản giao hưởng bắt đầu bằng những nốt trầm có bước đi khoan thai.

Những ngọn đèn xanh bừng lên và tắt đi theo nhịp điệu nhạc và chạy mất hút vào vực thẳm của vô tận và của vĩnh viễn. Làn sóng triều của những âm thanh trầm hung dữ mỗi lúc một mạnh lên và nhịp điệu tăng nhanh, chuyển thành một điệu nhạc trúc trắc và ghê rợn. Những ngọn lửa xanh nom như những bông hoa trĩu xuống trên cuống lửa mảnh. Dưới sức ép của những nốt nhạc thấp vang dội như tiếng kèn, những bông hoa lửa rũ xuống một cách buồn rầu và tắt đi ở đằng xa. Nhưng những chuỗi hoa lửa hoặc những chuỗi đèn mỗi lúc một sít hơn, cuống của chúng dày hơn. Kìa, hai dải lửa đã vạch thành một con đường chạy vào khoảng tối đen vô hạn, và tiếng nói âm vang, óng ánh vàng của sự sống nhẹ nhàng trôi vào không gian bao la của vũ trụ, đem sức nóng huyền diệu sưởi ấm tính thờ ơ ủ rũ của vật chất vận động. Con đường tối biến thành con sông, thành một thác lửa xanh, trong đó những ngọn lửa nhiều màu nhấp nháy tạo thành những đường lượn mỗi lúc một phức tạp.

Những tổ hợp cao siêu của các đường cong đều đặn và của các mặt cầu toát ra một vẻ đẹp không kém gì các hợp âm nhiều bậc thay thế nhau theo nhịp điệu mãnh liệt, khiến cho điệu nhạc đang lan ra mỗi lúc một mạnh càng trở nên phức tạp thêm một cách mau lẹ…