Robert Silverberg: Zamknięty świat

— Cześć. Jestem Charles Mattern z 799 piętra.

— Giną Burkę — słyszy w odpowiedzi — a to mój mąż Lenny. Lenny budzi się. Na widok gościa kiwa głową i odwraca się, aby dalej spać. Mattern delikatnie całuje Ginę w usta. Dziewczyna obejmuje go ramionami. Uczony aż drży z pożądania. Wchodząc w nią, wzdycha. Szczęść boże, myśli. Minął kolejny szczęśliwy dzień 2381 roku.

Miasto Chicago od góry graniczy z Szanghajem, a od dołu z Edynburgiem. Licząc 37 402 mieszkańców, tkwi obecnie w nieznacznym niżu demograficznym, z którego na pewno przy pomocy sprawdzonych metod niedługo się wydobędzie. Podczas gdy leżący nad nim Szanghaj zamieszkują przeważnie uczeni, a niższy Edynburg — informatycy, w Chicago dominują zawody techniczne.

Aurea Holston przyszła na świat w 2368 roku w Chicago, gdzie spędziła całe swe dotychczasowe życie. Ma czternaście lat, a jej mąż Memnon — prawie piętnaście. Chociaż są małżeństwem od niemal dwóch lat, bóg nie poszczęścił im dziećmi. Memnon podróżuje po całym miastowcu, natomiast Aurea była poza Chicago zaledwie parę razy. Kiedyś wybrała się na spotkanie ze specjalistką od płodności, mieszkającą w Pradze starą położną; innym razem pojechała na górę aż do Louisville, aby odwiedzić swego wpływowego wuja, piastującego urząd miejskiego administratora. Poza tym wspólnie z Memnonem wiele razy bywali gośćmi w szanghajskiej mieszkalni ich przyjaciela, Siegmunda Kluvera. Reszta monady jest dla niej terra incognita. Ale Aurea niespecjalnie lubi podróżować — bardzo kocha swoje rodzinne miasto.

Chicago zajmuje w Monadzie Miejskiej 116 poziomy od 721 do 760. Memnon i Aurea mieszkają na 735 piętrze w dormitorium dla bezdzietnych młodych małżeństw. Aktualnie dzielą je / trzydziestoma innymi parami — osiem par powyżej normy.

— Niedługo będą musieli nas zredukować — mówi Memnon. — Zaczynamy pękać w szwach. Część małżeństw będzie musiała odejść.

— Dużo? — pyta Aurea.

— Trzy pary tu, pięć tam: po trochu z każdego dormitorium. Przypuszczam, że z całego Miastowca 116 ubędzie jakieś dwa tysiące par. Tak jak w czasie ostatniego przesiedlenia.

Aurea wzdryga się.

— Dokąd oni pójdą?

— Słyszałem, że jest już prawie gotowy nowy miastowiec. Numer 158.

Serce Aurei zalewa fala żalu i strachu.

— To okropne być przesiedlonym w inne miejsce! Memnonie, nas chyba nie przeniosą?!

— Oczywiście, że nie. Szczęść boże, jesteśmy wartościowymi obywatelami! Mój wskaźnik kwalifikacji wynosi…

— Ale nie mamy dzieci. Takie pary idą na pierwszy ogień, prawda?

— Już niedługo bóg nam poszczęści.

Memnon obejmuje żonę. Jest wysoki, szczupły i silny. Jego purpuroworude włosy układają się w fale, a twarz o stanowczych rysach tchnie powagą. Aurea czuje się przy nim krucha i słaba, choć w rzeczywistości sama również jest silna i dobrze zbudowana. Jej złociste włosy przechodzą płynnie od jasnych do ciemniejszych tonów. Ma bladozielone oczy, pełne piersi i jest szeroka w biodrach. Siegmund Kluver mawia, że wygląda jak żywa bogini macierzyństwa. Budzi pożądanie wielu mężczyzn i na jej platformie sypialnej często goszczą lunatycy. Mimo to wciąż jeszcze nie zaszła w ciążę. Ostatnio zrobiła się trochę drażliwa na tym punkcie, zdając sobie sprawę z całej ironii swej marnującej się zmysłowości.

Memnon wypuszcza ją z objęć i Aurea odchodzi ciężkim krokiem w głąb pomieszczenia. Ich dormitorium ma kształt długiego i wąskiego pokoju, zbudowanego wokół głównego rdzenia instalacyjnego miastowca. Ściany połyskują mozaiką zmieniających się deseni złota, zieleni i błękitu. Rzędy platform sypialnych, złożonych lub nadmuchanych, zajmują podłogę. Umeblowanie jest proste i funkcjonalne, a światło przesączające się przez podświetloną podłogę i sufit — jasne aż do jaskrawości. We wschodnią ścianę pokoju wbudowano kilka ekranów trzy terminale danych. Jest tu także pięć miejsc do wydalania, trzy do wspólnej rekreacji, dwa punkty ze spłukiwaczami i dwa kąciki prywatności.

Zgodnie z cichym prawem dormitorium ekrany przesłaniające kąciki prywatności nie są nigdy włączane. Cokolwiek ktoś robi, robi to na oczach współmieszkańców. Całkowita wzajem-dostępność to przecież naczelna zasada przetrwania cywilizacji miastowców. Żyjąc we wspólnym dormitorium nie sposób i tym zapomnieć.

Aurea staje przed olbrzymim oknem w zachodnim końcu pomieszczenia i patrzy przed siebie. Słońce zaczyna już zachodzić. Okazały masyw Monady Miejskiej 117 okrywają plamy złocistej czerwieni. Dziewczyna wodzi wzrokiem wzdłuż trzonu gigantycznej wieży, od lądowiska aż po szczyt tysięcznego piętra; potem w dół, do szerokiej talii konstrukcji. Nie może sięgnąć wzrokiem poniżej 400 piętra sąsiadującej budowli — jej rodzinny miastowiec stoi zbyt blisko.

Jak by to było, zastanawia się Aurea, mieszkać w Monadzie 117? Albo w 115,110 czy 140? Całe życie ani razu nie opuściła swojego miastowca. Otaczającą ją przestrzeń, aż po horyzont, spełniają wieże konstelacji Chipitts: pięćdziesiąt kolosalnych, betonowych słupów — wysokich na trzy kilometry odrębnych światów, będących domem dla około ośmiuset tysięcy istot. Ludzie w Miastowcu 117 są tacy sami, jak my — przekonuje samą siebie. Tak samo chodzą i mówią, ubierają się, myślą i kochają. Przecież Miastowiec 117 to nie żaden inny świat. To nasz najbliższy sąsiad. Nie jesteśmy czymś wyjątkowym, jedynym w swoim rodzaju. Nie jesteśmy sami.

Ogarnia ją lęk.

— Memnonie — jej głos brzmi ochryple — kiedy zacznie się przesiedlenie, wyślą nas do Monady 158.

Siegmund Kluver jest szczęściarzem. Dzięki płodności jego pozycja w społeczeństwie Miastowca 116 jest bardzo mocna, a wysoki status społeczny sprawia, że może czuć się wolny od jakichkolwiek zagrożeń.

Choć dopiero co skończył czternaście lat, Siegmund jest już ojcem dwójki dzieci: synka imieniem Janus i nowo narodzonej córeczki, Persefony. Młodzieniec mieszka w ładnej, pięć-dziesięciometrowej mieszkalni, położonej na 787 piętrze. Jego specjalność zawodowa to teoria zarządzania miastowcem. Mimo młodego wieku spędza już wiele czasu w Louisville jako konsultant administratorów monady. Chociaż niskiego wzrostu, jest dobrze zbudowany i dość silny. Ma dużą głowę i gęste, kręcone włosy. W dzieciństwie mieszkał w Chicago i był jednym z najlepszych przyjaciół Memnona. Nadal często się spotykają. Fakt, że żyją teraz w różnych miastach, nie przerwał ich przyjaźni.

Towarzyskie spotkania Holstonów i Kluverów mają miejsce zawsze w mieszkalni Siegmunda. Kluyerowie nigdy nie zjeżdżają na dół do Chicago, aby odwiedzić Aureę i Memnona. Siegmund twierdzi, że nie ma to nic wspólnego ze snobizmem.

— Po co mamy siedzieć we czworo w pełnym hałasu dormitorium — mówi — skoro możemy spotkać się w zaciszu mojej mieszkalni?

Jego postawa wydaje się Aurei trochę podejrzana. Mieszkańcy monad nie powinni przecież przywiązywać takiej wagi do prywatności. Może po prostu wspólne dormitorium to dla Siegmunda Kluvera za niskie progi?

Kiedyś mieszkał tu tak samo jak Aurea i Memnon. Dwa lata temu, kiedy cała czwórka była świeżo po ślubie. W tych odległych dniach Aurea kilka razy kochała się z Siegmundem. Pochlebiało jej to. Później żona Siegmunda szybko zaszła w ciążę i Kluverowie mogli ubiegać się o własną mieszkalnię, a osiągnięcia chłopaka w karierze zawodowej uprawniały ich do szukania domostwa w Szanghaju. Odkąd wyprowadził się ze wspólnego dormitorium, nigdy więcej nie dzielił z Aurea platformy sypialnej. Smuci ją to, bo lubiła jego pieszczoty, lecz przecież niewiele może zrobić, by coś zmienić. Szansa, że przyjdzie do niej w porze lunatykowania, jest bardzo mała. Kontakty seksualne między mieszkańcami różnych miast uważa się za niestosowne, a Siegmund przestrzega konwenansów. Może przyjść mu ochota na lunatykowanie w miastach powyżej własnego piętra, ale mało prawdopodobne, aby zapuścił się gdzieś niżej.