Connie Willis: Przewodnik stada

— Foster, grupa jednoosobowa — powiedziała kelnerka z pełną dezaprobaty miną i poprowadziła mnie do stolika tuż przy kuchni. — Już dwa lata temu zakazaliśmy palenia — oznajmiła i rzuciła menu na blat.

Spojrzałam na wybór dań, by przekonać się, czy nadal serwują rogaliki francuskie z suszonymi pomidorami i kiełkami, po czym wróciłam do ogłoszeń. Jogging wyszedł z mody, liczyło się chodzenie po górach i spływy kajakowe. Oraz anioły. Jedno z ogłoszeń nosiło nagłówek NIEBIAŃSKI POSŁANIEC, inne brzmiało: „Czy twoje anioły podpowiedziały ci, byś do mnie zadzwonił? Moje kazały zamieścić to ogłoszenie”. Wydało mi się to nieprawdopodobne.

Powodzenie miała również praca duchowa, spirytualistyka i ukośniki. Poszukuję S/R/B; Orientalny/indiański/rozwój osobowości; szukam partnera do zabawy na całe życie. Wszyscy się nadajemy, no nie?

Podszedł naburmuszony kelner, również w szortach do joggingu i sandałach sportowych. Na pewno widział ten X. Odezwałam się pierwsza, by nie dopuścić do wykładu na temat szkodliwości nikotyny.

— Poproszę francuskie rogaliki z kiełkami i mrożoną herbatę.

— Nie serwujemy już tego.

— Kiełków?

— Herbaty. — Otworzył jadłospis i wskazał prawą stronę. — Tu mamy napoje.

Rzeczywiście. Cała kartka: espresso, cappuccino, cafe lat-te, cafe mocha, cafe cacao. Herbaty brak.

— Lubiłam waszą mrożoną herbatę.

— Nikt już tego nie pije.

Bo usunęliście ją z menu, pomyślałam. Ciekawe, czy stosują tutaj tę samą zasadę co w bibliotece. Powinnam była tu częściej zaglądać, a kiedy już przychodziłam — zamawiać więcej, by uchronić herbatę przed skasowaniem. Miałam również poczucie winy, gdyż najwyraźniej przepuściłam moment narodzin trendu czy też początki nowego etapu.

Moda na espresso trwała od paru lat, głównie na Wschodnim Wybrzeżu i w Seattle, gdzie się zaczęła. W ubiegłych latach wiele szaleństw przyszło z Seattle: kapele rockowe, styl grunge, cafe latte. Przedtem wszelkie nowinki brały się z Los Angeles, jeszcze wcześniej z Nowego Jorku. Ostatnio Boulder wykazuje oznaki kolejnego ośrodka mody, ale dotarcie espresso do Boulder jest raczej skutkiem praw rynku, a nie naukowym przykładem na funkcjonowanie mody. Chciałabym jednak zobaczyć, jak rodzi się mania i poszukać jej źródeł.

— Poproszę cafe latte — powiedziałam.

— Pojedyncza czy podwójna?

— Podwójna.

— W szklance czy w filiżance?

— W szklance.

— Posypana cynamonem czy czekoladą?

— Czekoladą.

— Półsłodka czy gorzka?

Nie miałam racji, mówiąc doktorowi O’Reilly’emu, że wszystkie mody mają niski próg przyswajalności.

Po kilku dalszych ustaleniach, gdy musiałam określić, czy cukier ma być w kostkach czy nierafinowany, mleko odtłuszczone czy dwuprocentowe, kelner poszedł, a ja wróciłam do ogłoszeń.

Jak zwykle uczciwość nie była w modzie; wszyscy mężczyźni „wysocy, przystojni, finansowo niezależni”; kobiety „szykow-

ne, smukłe, wrażliwe”. Wszyscy K/M „atrakcyjni, wyrafinowani, troskliwi”. Każdy miał „niesamowite poczucie humoru”, w co wątpiłam. Szukali wrażliwych, inteligentnych, ekologicznych, romantycznych, zdecydowanych NP.

NP. Co to takiego NP? Norweski pięcioboista? Narodowy patriota? Naturalny pieszczoch? A tu mamy TNP. Tabuizowane nowe pieszczoty? Zajrzałam do słowniczka skrótów. Oczywiście. Tylko niepalący.

Wysportowane, przystojne, czułe osoby, które zamieszczają te anonsy, mylą chyba ogłoszenia osobiste z katalogiem odzieży. Poproszę produkt numer D2481 w kolorze jaskrawoczerwo-nym. Rozmiar mały. A ci wymieniają zwykle kolor, kształt, i żeby nie było żadnych kotów ani psów! Jednak zapotrzebowanie na niepalących znacznie się zwiększyło od czasu, gdy to ostatnio zliczałam. Wyjęłam z torebki czerwony długopis i zaczęłam zakreślać.

Kiedy podano mi kanapkę i skomplikowaną kawę, strona była czerwona. Zjadłam kanapkę, popijałam kawę i dalej zakreślałam.

Moda na niepalenie zaczęła się w późnych latach siedemdziesiątych i rozwijała się torem typowym dla manii awersyj-nych, ale czyżby właśnie stawała się kapryśna? „Rasa, religia, poglądy polityczne, preferencje seksualne dowolne. Niepalący” — brzmiało jedno z ogłoszeń. NIEPALĄCY dużymi literami.

„Ma lubić przygody, śmiały, niepalący, podejmujący wyzwania”. „Ja: osiągnąłem sukces, lecz doskwiera mi samotność. Ty: czuła, troskliwa, niepaląca, bezdzietna”. I moje ulubione: „Rozpaczliwie poszukuję kogoś, kto kroczy w rytm nietypowych marszów, szydzi z konwencji, nie dba o to, co na fali. Palacze niech się nie zgłaszają”.

Ktoś mi stał za plecami. Najprawdopodobniej kelner, by wygłosić pogadankę na temat nikotyny.

— Nie wiedziałam, że pani bywa tutaj — powiedziała Flip, przewracając oczyma.

— Ja również nie wiedziałam, że ty tutaj bywasz — odparłam.

A skoro już to wiem, moja noga w tym miejscu więcej nie postanie, pomyślałam. Zwłaszcza że już nie podają mrożonej herbaty.

— Ogłoszenia osobiste, co? — Wyciągnęła szyję, by popatrzeć, co zaznaczyłam. — Niech je sobie czyta ten, kto jest w beznadziejnej sytuacji.

Ja jestem, pomyślałam. Zastanawiałam się gorączkowo, czy Flip wchodziła do gabinetu, by opróżnić kosze. I czy na pewno zamknęłam samochód?

— Nie potrzebuję sztucznej pomocy. Mam Brine’a. — Wskazała chłopaka o ogolonej głowie, w glanach oraz ćwiekach w nosie, brwiach i dolnej wardze. Nie patrzyłam jednak na niego, lecz na wyciągnięta rękę Flip, przyozdobioną trzema szerokimi szarymi bransoletami nad dłonią, na przedramieniu i tuż poniżej łokcia. Taśma klejąca.

Zrozumiałam teraz dzisiejszą uwagę o „osobistych posługach”. Jeśli to ma być ostatni szał, ja się poddaję.

— Muszę iść — powiedziałam, zbierając gazety i wypatrując nerwowo kelnera. Nie mogłam go dostrzec, gdyż był ubrany tak jak wszyscy obecni. Zostawiłam dwudziestkę na stoliku i prawie pobiegłam do wyjścia.

— Ona mnie w ogóle nie docenia — słyszałam Flip żalącą się Brine’owi. — Mogłaby mi przynajmniej podziękować za posprzątanie gabinetu.

Samochód był zamknięty na klucz. Jadąc do domu, z pewną wesołością rozmyślałam o szarych bransoletach. Przecież Flip kiedyś będzie musiała je zdejmować. Myślałam również o Brinie i Billym Rayu, który nosił stetson, zwężane dżinsy i posługiwał się pagerem. Oraz o tym, jakim osiągnięciem jest bez-stylowość doktora O’Reilly’ego.

Obecnie prawie wszystko ma swój styl: kurtki lotnicze, spodnie do jazdy na rowerze, afrykańskie bluzki, mundury, za obszerne dżinsy, za ciasne koszule bez kołnierzyka, buty turystyczne, sandały ortopedyczne. Teraz, gdy nosi się sprane flanelowe grunge’owe koszule i ocieplaną bieliznę, trudno wymyślić coś, co nie jest w jakimś stylu. A jednak Bennettowi to się udało.

Włosy miał za długie, spodnie — za krótkie, ale chodziło o coś więcej. W jednej z kapel rockowych gra perkusista, który na scenę ubiera się w legginsy cyklisty i zaplata warkoczyki. Wygląda przy tym jak ostatni krzyk mody. I nie chodziło o okulary. Weźmy na przykład Eltona Johna czy Buddy Holly’ego.

Dręczyło mnie to przez cały wieczór. Może powinnam go spytać, czy mogę podjąć nad nim studia. Może przebywając koło niego, gdy będzie uczył małpy hula-hoop, zorientowałabym się, jak potrafi zachować wolność od mody. Badając niemodę, otrzymam prawdopodobnie pewne wskazówki na temat jej przeciwieństwa. Albo powinnam pojechać do domu, uprasować wycinki prasowe i próbować zrozumieć, co nagle skłoniło dwa miliony kobiet do chwycenia za nożyczki i obcięcia swych wspaniałych pukli.