Isaac Asimov - De Blote Zon

Baley zei: ‘Wat mij aangaat is het heel normaal.’

‘Ja, op Aarde.’ Zij sloot haar ogen. ‘Soms probeer ik het me voor te stellen. Overal alleen maar massa’s mensen. Je loopt op straat en er zijn er die met je meelopen en weer anderen die de andere kant op lopen. Tientallen…’

‘Honderden,’ zei Baley. ‘Heb je ooit Aardse taferelen gezien in een boekfilm? Of een roman die zich op Aarde afspeelt?’

‘Daar zijn er hier niet veel van, maar ik heb romans gezien die zich afspelen op de andere Buitenwerelden waar voortdurend gezien wordt. In een roman is het anders. Het lijkt net op multipel kijken.’

‘Kussen de mensen in romans elkaar ooit?’ Een verlegen blos vloog over haar gezicht. ‘Dat soort lees ik niet.’

‘Nooit?’

‘Nou ja — er zijn altijd wel een paar smerige films in de buurt, weet je, en soms, uit nieuwsgierigheid… Ik word er werkelijk doodziek van.’

‘O ja?’

Met een plotselinge levendigheid zei ze: ‘Maar de Aarde is zo anders. Zo’n boel mensen. Als je loopt, Elijah, zul je denk ik zelfs wel mensen aan…aanraken. Per ongeluk, bedoel ik.’

Baley glimlachte een beetje. ‘Je loopt ze zelfs per ongeluk omver.’

Hij dacht aan de massa’s in de Snelwegen, die duwden en trokken en de strips op en neer wipten, en even, onontkoombaar, sloeg het heimwee door hem heen. Gladia zei: je hoeft niet helemaal daarginds te blijven staan.’

‘Is het goed als ik wat dichterbij kom?’

‘Ik denk van wel. Ik zal het wel zeggen als ik denk dat het wel genoeg is.’

Stap voor stap kwam Baley dichterbij, terwijl Gladia met grote ogen naar hem keek.

Plotseling zei ze: ‘Zou je een paar van mijn veldkleursels willen zien?’

Baley stond drie meter bij haar vandaan. Hij stond stil en keek haar aan. Zij zag er klein en broos uit. Hij probeerde zich haar voor te stellen met iets in haar hand (wat?) dat ze woedend naar de schedel van haar man zwaaide. Hij probeerde zich haar razend van woede voor te stellen, moordzuchtig van woede en haat.

Hij moest toegeven dat het kon. Zelfs honderd pond vrouw kon een schedel verbrijzelen als zij het juiste wapen had en woest genoeg was. En Baley had moordenaressen meegemaakt (op Aarde, natuurlijk) die, in hun gewone doen, op konijntjes hadden geleken. Hij zei: ‘Wat zijn veldkleursels, Gladia?’

‘Een kunstvorm,’ zei ze.

Baley herinnerde zich Leebigs opmerking over Gladia’s kunst. Hij knikte. ‘Ik zou er graag een paar zien.’

‘Volg me dan.’

Baley hield zorgvuldig een afstand van drie meter aan. En dan nog was het minder dan een derde van de afstand waar Klorissa om gevraagd had.

Ze gingen een kamer binnen die straalde in het licht. In alle hoeken glansde licht van elke kleur.

Gladia keek voldaan, als een trotse bezitter. Met ogen vol verwachting keek zij naar Baley.

Baley’s reactie moest aan haar verwachtingen hebben voldaan, ook al zei hij niets. Langzaam draaide hij zich om terwijl hij probeerde thuis te brengen wat hij zag, want het was alleen maar licht, zonder een enkel stoffelijk object. De brokken licht stonden op bijbehorende sokkels. Zij vormden een levende meetkunde, lijnen en bochten van kleur, samengevlochten tot een geheel terwijl ze tegelijk hun afzonderlijke karakter behielden. Geen twee kleursels leken ook maar in de verste verte op elkaar. Baley zocht naar de juiste woorden en zei: ‘Wordt het nog verondersteld iets te betekenen?’

Gladia’s prettige contra-alt lachte. ‘Het betekent wat je maar wilt dat het betekent. Het zijn gewoon lichtvormen die je boos of blij of nieuwsgierig kunnen maken, of wat ik ook maar voelde toen ik ze maakte. Ik zou er een voor jou kunnen maken, een soort portret. Maar het zou wel niet zo goed worden omdat ik snel moet improviseren.’

‘Zou je dat willen doen? Het zou me geweldig interesseren.’

‘Goed,’ zei ze en bijna op een holletje ging ze naar een licht-figuur in een hoek, waarbij ze hem op enkele centimeters afstand passeerde.

Zij scheen het niet op te merken.

Zij raakte iets op het voetstuk van het lichtfiguur aan en de gloed bovenop verdween zonder nog een keer op te flikkeren.

Baley stond paf en zei: ‘Niet doen.’

‘Het hindert niet. Ik had er toch genoeg van. Ik zal de rest tijdelijk uitdoven zodat ze me niet kunnen afleiden.’ Zij opende een paneel in een van de gladde muren en bewoog een weerstand. De kleuren doofden tot iets dat nauwelijks meer te zien was.

Baley zei: ‘Heb je hier geen robot voor? Voor het sluiten van de contacten?’

‘Hou je mond, nou,’ zei ze ongeduldig. ‘Ik heb hier geen robots. Dit is van mij.’ Fronsend keek zij hem aan. ‘Ik ken je niet goed genoeg. Dat is het probleem.’ Zij keek niet naar de sokkel, maar haar vingers rustten licht op de gladde bovenkant ervan. Alle tien vingers waren gebogen, gespannen, in afwachting.

Een vinger bewoog in een halve cirkel over de gladheid. Er groeide een streep diep geel licht die zich doorzichtig door de lucht er boven bewoog. De vinger ging een fractie terug en het licht kreeg een iets minder diepe kleur. Even keek zij ernaar. ‘Dat is het wel, geloof ik. Een soort kracht zonder gewicht.’

‘Jehoshaphat,’ zei Baley.

‘Heb ik je beledigd?’ Zij tilde haar vingers op en de gele streep licht bleef eenzaam en stil staan. ‘Nee, nee, helemaal niet. Maar wat is het? Hoe doe je het?’

‘Dat is niet zo een twee drie uit te leggen,’ zei Gladia, die peinzend naar de sokkel keek, ‘vooral niet als je in aanmerking neemt dat ik het zelf niet helemaal begrijp. Het is een soort optische illusie, is mij verteld. We zetten krachtvelden op verschillende energieniveaus op. Het zijn eigenlijk uitpersingen van de hyperruimte en ze hebben helemaal niet de eigenschappen van de gewone ruimte. Het hangt van het energieniveau af welke tinten licht het menselijk oog ziet. De vormen en de kleuren ontstaan door de warmte van mijn vingers op de juist plekken op de sokkel. Er zijn alle mogelijke soorten contacten in de sokkel.’

‘Je bedoelt dat als ik mijn vinger daar neer zou leggen…’ Baley kwam dichterbij en Gladia maakte ruimte voor hem. Aarzelend legde hij een vingertop op de sokkel en hij voelde een zacht trillen.

‘Ga verder. Beweeg je vinger, Elijah,’ zei Gladia. Baley deed dat en een vuilgrijze scheut licht schoot omhoog en doorstak het gele licht. Baley trok zijn vingers onmiddellijk terug en Gladia lachte, om daar meteen weer spijt van te krijgen.

‘Ik had niet moeten lachen,’ zei ze. ‘Het is echt erg moeilijk, zelfs voor mensen die het al vaak geprobeerd hebben.’ Haar eigen hand bewoog even, te vlug voor Baley om het te kunnen volgen, en het monstrum dat hij gemaakt had verdween weer en alleen het gele licht bleef over. ‘Hoe heb je dit geleerd?’ vroeg Baley.

‘Ik heb het gewoon net zolang geprobeerd tot ik het kon. Het is een nieuwe kunstvorm, weet je, en er zijn er maar een of twee die werkelijk weten hoe…’

‘En jij bent de beste,’ zei Baley somber. ‘Op Solarie is iedereen of de beste of de enige, of allebei.’

‘Daar hoef je niet om te lachen. Ik heb een paar sokkels geexposeerd. Ik heb tentoonstellingen gehouden.’ Haar kin ging omhoog. Zij was er trots op, daar was geen twijfel aan. Zij ging verder: ‘Laat ik je portret nu even afmaken.’ Weer bewogen haar vingers.

Er waren weinig gebogen lijnen in de lichtvorm die onder haar manipulaties ontstond. Het was een en al scherpe hoek. En de overheersende kleur was blauw. ‘Dat is de Aarde, op de een of andere manier,’ zei Gladia, die op haar onderlip beet. ‘Bij de Aarde denk ik altijd aan blauw. Al die mensen die maar zien en zien en zien. Kijken is meer roze. Wat vind jij ervan?’

‘Jehoshaphat, ik kan me dingen niet als kleuren voorstellen.’

‘O nee?’ zei ze verstrooid. ‘Je zegt soms ‘Jehoshaphat’ en dat is gewoon een kloddertje violet. Een klein fel vlekje omdat het er meestal tok uitkomt, zo.’ En daar was het violette kloddertje, net naast het middelpunt. ‘En dan,’ zei ze, ‘kan ik het zo afwerken.’ En een vlakke, doffe, leigrijze kubus sprong om alles heen. Het licht binnenin scheen erdoorheen, maar afgezwakt; een beetje alsof het gevangen was gezet.