Isaac Asimov - De Blote Zon

Koppig probeerde Elijah Baley zijn paniek de baas te blijven. Al twee weken had die aan hem gevreten. Langer nog. Zij had aan hem gevreten sinds ze hem naar Washington hadden laten komen om hem daar rustig te vertellen dat hij werd overgeplaatst.

De oproep van Washington was op zich al verontrustend genoeg geweest. Bijzonderheden werden niet gegeven, het was een bevel zonder meer; en dat maakte het er niet prettiger op. Er waren reisbiljetten bijgevoegd voor een vliegtocht en ook dat maakte het niet prettiger. Voor een deel was het het gevoel dat het om iets dringends ging, opgewekt door elke opdracht tot het maken van een vliegreis. Voor een deel was het de gedachte aan het vliegtuig zonder meer. Toch was dat nog maar het begin van het onbehagen en, tot nu toe, niet moeilijk te onderdrukken. Tenslotte had Lije Baley al vier keer gevlogen. Eenmaal was hij zelfs het continent overgestoken. Reizen per vliegtuig mocht dan nooit een pretje zijn, een complete stap in het onbekende zou het niet worden.

En bovendien was je van New York naar Washington maar een uur onderweg. Het vertrek zou van de Tweede New York startbaan plaats vinden, die, zoals alle officiele startbanen, behoorlijk afgeschermd was met een sluis naar de onbeschermde atmosfeer, die niet eerder gepasseerd wordt dan wanneer het toestel op volle snelheid is gekomen. Hij zou op de Vijfde Washington startbaan aankomen, die precies zo afgeschermd was.

Er zouden ook, zoals Baley goed wist, geen ramen in het vliegtuig zijn. De verlichting zou goed zijn, het eten behoorlijk en aan het nodige comfort zou het niet ontbreken. De radiografisch gestuurde vlucht zou soepel verlopen; was het vliegtuig eenmaal in de lucht, dan zou je nauwelijks het gevoel krijgen dat je in beweging was.

Dit alles prentte hij zichzelf in; en Jessie, zijn vrouw, die nooit had gevlogen en dit soort zaken met afschuw benaderde.

Zij zei: ‘Maar ik vind het niet prettig dat je een vliegtuig neemt, Lije. Het is tegennatuurlijk. Waarom kun je de Snelweg niet nemen?’

‘Omdat me dat tien uur zou kosten’ — de harde lijnen van Baley’s gezicht verstrakten — ‘en omdat ik deel uitmaak van de Stedelijke Politie en de orders van mijn meerderen moet gehoorzamen. Tenminste, als ik mijn C-6 rang wil houden.’ En daar viel weinig tegen in te brengen.

Baley nam het vliegtuig en hield zijn ogen strak gericht op de nieuws-strip die zich soepel en zonder ophouden ontrolde voor de op ooghoogte aangebrachte ontvanger. De Stad was trots op die service: nieuws, attracties, cursiefjes, leerzame stukjes, zo nu en dan wat verhalen. Men zei dat. de strips nog wel eens op film zouden worden gezet omdat het bedekken van de ogen met een viewer een nog doelmatiger manier was om de passagier af te leiden van zijn omgeving. Baley hield zijn ogen niet alleen vanwege de afleiding op de strip gevestigd, maar ook omdat dat van goede manieren getuigde. Er zaten nog vijf passagiers in het vliegtuig (dat kon hem gewoon niet ontgaan) en elk van hen mocht zo bang zijn als hij maar wilde, zonder dat dat iemand aanging —

Baley zou zelf ook zeker gebelgd zijn als iemand anders nadrukkelijk notitie zou nemen van zijn eigen onbehagen. Hij wenste geen vreemde ogen op het wit van zijn knokkels waar zijn handen de leuningen vastgrepen, of op de vochtige plekken die zij zouden achterlaten als hij ze wegnam. Tegen zich zelf zei hij: Ik ben ingesloten. Dit vliegtuig is gewoon een kleine Stad.

Maar hij kon zich zelf niet voor de gek houden. Links van hem zat een duim staal; met zijn elleboog kon hij het voelen. Daarachter, niets…

Nou ja, lucht! Maar dat was niets, laten we wel wezen. Duizenden kilometers naar de ene kant. Duizenden naar de andere kant. Een, misschien twee kilometer recht onder hem.

Hij zou bijna willen dat hij recht naar beneden kon kijken, een glimp op kon vangen van de daken van de begraven Steden waar ze overheen vlogen: New York, Philadelphia, Baltimore, Washington. Hij haalde zich de golvende, langgerekte complexen van koepels voor de geest, die hij nooit gezien had maar waarvan hij wist dat ze er waren. En daaronder, twee kilometer in de diepte en tientallen kilometers in alle richtingen, zouden de Steden zijn. De eindeloze, krioelende gangen van de Steden, dacht hij, vol mensen; flatgebouwen, gemeenschapskeukens, fabrieken, Snelwegen; comfortabel en warm, tekenen van menselijke bedrijvigheid. Zijn handen trilden en hij dwong zijn ogen naar de papierstrook om wat te lezen.

Het was een kort verhaal over een expeditie naar de Melkweg en het was heel duidelijk dat een Aardebewoner de held was.

Baley mompelde geergerd en hield toen zijn adem in, onthutst dat hij zo lomp was een geluid te maken. Toch was het volkomen belachelijk. Het was enorm kinderachtig, dit doen alsof Aardebewoners de ruimte in zouden kunnen trekken. Melkweg-expedities! De Melkweg was gesloten voor Aardebewoners. De Kosmieten — hun voorvaderen waren Aardebewoners, van eeuwen geleden — hadden zich het gebied toegeeigend. Die voorvaderen waren het eerst op de Buitenwerelden geland, hadden het er prettig gevonden, en hun nakomelingen hadden de immigratie drastisch beperkt. Zij hadden de Aarde ingesloten en daarmee hun Aardse verwanten. En de Stedelijke beschaving had op aarde de zaak voltooid door de Aardebewoners in de Steden op te sluiten, omringd door een muur van angst voor de onbebouwde ruimten die hen scheidden van de met robots bezette landbouw- en mijngebieden op hun eigen planeet; zelfs daarvan.

Bitter dacht Baley: Jehoshaphat! Als het ons niet bevalt, laten we er dan wat aan doen. Maar laten we geen tijd verspillen met sprookjes.

Maar er was niets aan te doen, en dat wist hij. Toen landde het vliegtuig. Zijn medepassagiers en hij kwamen uit het toestel te voorschijn en verspreidden zich, zonder naar elkaar te kijken.

Baley keek op zijn horloge en zag dat hij nog tijd had om zich op te frissen voor hij de Snelweg naar het Ministerie van Justitie moest nemen. Het geluid en het geraas van het leven, de geweldige gewelfde ruimte van het vliegveld met Stadsgangen op ontelbare niveaus, alles wat hij verder zag en hoorde, het gaf hem het gevoel veilig en warm ingesloten te zijn door de ingewanden en de baarmoeder van de Stad. Zij waste hem schoon van zijn angst en hij had alleen nog maar een douche nodig om het af te maken.

Hij had een pas voor doorgaande reizigers nodig om de gemeenschappelijke badruimte te mogen gebruiken, maar hij hoefde alleen zijn reisorder maar te laten zien of alle moeilijkheden werden uit de weg geruimd. Er was alleen de formaliteit van het stempel met prive-cel voorrechten (en zorgvuldig aangegeven datum om misbruik te voorkomen) en een smal strookje met aanwijzingen om de toegewezen plaats te bereiken.

Baley was dankbaar voor het gevoel van de strips onder zijn voeten. Het was met iets dat een gevoel van weelde benaderde dat hij zijn snelheid voelde toenemen toen hij naar binnen bewoog van strip naar bewegende strip, naar de voortsnellende Snelweg. Hij wipte aan boord en nam een plaats waar zijn rang hem recht op gaf. Het was geen spitsuur; er waren nog plaatsen vrij. Ook de badkamer was, toen hij er kwam, niet overmatig druk. De cel die hem was toegewezen was behoorlijk op orde, met een wasserette die goed werkte.

Met zijn goed bestede waterrantsoen en zijn opgefriste kleren voelde hij zich klaar om met het Ministerie van Justitie in de clinch te gaan. Hij voelde zich, ironisch genoeg, zelfs opgewekt.

Staatssecretaris Albert Minnim was een kleine, gedrongen man, met een gezonde huidskleur en grijzend haar en iets molligs dat zijn hoekige postuur verzachtte en ronder maakte. Er ging iets zindelijks van hem uit en de zwakke geur van een versterkend middel. Alles getuigde van de goede dingen des levens die de royale rantsoenen van hooggeplaatste in regeringsdienst met zich meebrachten.