Robert Sawyer - Eksperyment terminalny

— Ale potraficie sporządzić w komputerze dokładną kopię danego ludzkiego mózgu?

— To zupełnie nowa metoda, Peter. Niemniej jak dotąd kopie wydają się dokładne.

— I potraficie, przynajmniej do pewnego stopnia, zinterpretować funkcje rozmaitych wzajemnych połączeń neuronalnych?

— Tak-odparł Sarkar. — Ale to również przetestowaliśmy jedynie na prototypie RICKGREEN, a to ograniczony model.

— I kiedy już zidentyfikujecie daną funkcję, potraficie ją wykasować z całkowitej symulacji mózgowej?

— Jeśli nie zapomni się o tym, że wykasowanie jakiegoś elementu może zmienić reakcje czegoś innego, co wydaje się nie powiązane, powiedziałbym, że dotarliśmy już do tego punktu.

— W porządku — stwierdził Peter. — Pozwól, że zaproponuję ci pewien eksperyment.

Powiedzmy, że sporządzisz dwie kopie umysłu danej osoby. Z jednej z nich usuniesz wszystko, co jest związane z fizycznym ciałem — reakcje hormonalne, pragnienia seksualne i podobne sprawy. Z drugiej natomiast usuniesz wszystko, co wiąże się z degeneracją ciała, strachem przed starością i śmiercią i tak dalej.

Sarkar zjadł knedel z macy.

— Jaki byłby tego cel?

— Pierwsza symulacja odpowie na pytanie, które wszyscy mi zadają — jak naprawdę wygląda życie po śmierci? Jakie części ludzkiej psychiki potrafią przetrwać w oderwaniu od ciała? A skoro już się za to weźmiemy, pomyślałem, że zrobimy i drugą symulację — istotę, która wie, że jest fizycznie nieśmiertelna, jak ktoś, kto poddał się procesowi Life Unlimited.

Sarkar przestał poruszać szczękami. Otworzył szeroko usta, odsłaniając pozbawiony godności obraz żutego knedla.

— To… to niewiarygodne — powiedział wreszcie z pełną buzią. — Subhanallah, co za pomysł.

— Czy potrafiłbyś tego dokonać?

Sarkar przełknął ślinę.

— Może — stwierdził. — Elektroniczna eschatologia. Co za myśl.

— Musiałbyś zrobić dwa wypisy mózgowe.

— Wypis oczywiście zrobimy raz. Potem po prostu sporządzimy dwie kopie.

— Chciałeś powiedzieć jedną.

— Nie, dwie — odparł Sarkar. — Przecież wiesz, że nie nożna przeprowadzać doświadczenia bez próby kontrolnej.

— Masz rację — przyznał Peter, lekko zawstydzony. — Tak czy inaczej, zrobimy jedną kopię, którą zmodyfikujemy, by była symulacją życia po śmierci. Nazwijmy… nazwijmy ją Duchem. I drugą, która będzie symulacją nieśmiertelności.

— A trzecią zostawimy bez modyfikacji — dorzucił Sarkar. Podstawowa albo kontrolna wersja, którą będziemy mogli porównywać z oryginalną żywą osobą, aby się upewnić, że kopie nie tracą dokładności w miarę upływu czasu.

— Znakomicie — stwierdził Peter.

— Ale wiesz, Peter, to niekoniecznie będzie symulacja prawdziwego życia po śmierci.

To jest życie poza fizycznym ciałem, ale kto wie, czy fala duszy niesie ze sobą jakieś nasze wspomnienia? Oczywiście jeśli ich nie niesie, nie jest naprawdę znaczącą kontynuacją egzystencji. Bez naszej pamięci, naszej przeszłości, tego, czym byliśmy, nie byłaby tym, co rozpoznalibyśmy jako kontynuację tej samej osoby.

— Wiem o tym — odparł Peter. — Ale jeśli dusza w jakimś stopniu przypomina to, za co ludzie ją uważają — sam umysł, bez ciała — ta symulacja da nam wyobrażenie, czym tego rodzaju dusza mogłaby być. Będę wtedy w stanie powiedzieć coś istotnego, gdy następnym razem zapytają mnie: „Jak naprawdę wygląda życie po śmierci?”

Sarkar skinął głową.

— Ale po co badania nad nieśmiertelnością?

— Jakiś czas temu byłem na jednym z tych seminariów Life Unlimited.

— Naprawdę? Peter, chyba nie jesteś tym zainteresowany?

— No, nie wiem. To na swój sposób fascynujące.

— To głupota.

— Możliwe. Ale wygląda na to, że możemy w tym doświadczeniu upiec dwie pieczenie przy jednym ogniu.

— Być może — odrzekł Sarkar. — Czyją symulację zrobimy?

— Co powiesz na siebie? — zapytał Peter. Sarkar uniósł dłoń.

— Nie, nie mnie. Ostatnia rzecz, której pragnę, to żyć wiecznie. Prawdziwa radość jest możliwa tylko po śmierci. Z niecierpliwością oczekuję na szczęście, którym zostanie obdarzona moja spełniona dusza w przyszłym świecie. Nie, to były twoje pytania, Peter.

Dlaczego by nie wykorzystać ciebie?

Peter pogłaskał się po brodzie.

— Niech będzie. Jeśli jesteś gotów to zrobić, zgodzę się być zarówno sponsorem, jak i świnką morską — przerwał. — To mogłoby umożliwić znalezienie odpowiedzi na kilka naprawdę doniosłych pytań, Sarkar. Ostatecznie wiemy już, że fizyczna nieśmiertelność jest możliwa i że istnieje jakaś forma życia po śmierci. Szkoda byłoby wybrać jedno, gdyby drugie miało okazać się lepsze.

— Wybór Hobsona — zauważył Sarkar.

— Co takiego?

— Z pewnością znasz to powiedzenie. Ostatecznie twoje nazwisko brzmi Hobson.

— Słyszałem je raz czy dwa.

— Chodzi o Thomasa Hobsona, człowieka, który wynajmował konie. To było w Anglii, hmm, chyba w siedemnastym wieku. Zawsze mówił swym klientom, że mogą wziąć konia stojącego najbliżej drzwi stajni albo żadnego. „Wybór Hobsona” to taki wybór, w którym nie ma żadnego wyboru.

— I co z tego?

— Po prostu nie masz wyboru. Jesteś pewien, że nawet jeśli doprowadzisz się do bankructwa, by kupić nanotechnologiczną nieśmiertelność, że Allach nie będzie mógł i tak cię zabrać, kiedy tylko zechce? Masz przeznaczenie, tak samo jak ja. Nie mamy wyboru. Gdy nadejdzie czas, byś udał się do stajni, koń stojący najbliżej drzwi będzie tym, który jest przeznaczony dla ciebie. Można to nazwać wyborem Hobsona, qadar Allah albo kismet. Bez względu na to, jakiego terminu użyjesz, chodzi o los, jaki przygotował dla ciebie Bóg.

Peter potrząsnął głową. Rzadko rozmawiali z Sarkarem o religii. Zaczął sobie teraz przypominać dlaczego.

— Czy jesteś gotów podjąć się realizacji tego projektu?

— Jasne. Moja część jest łatwa. To ciebie czeka konfrontacja z samym sobą.

Ujrzysz własną osobowość, wewnętrzne tryby swego umysłu, połączenia kierujące twoimi myślami.

Czy naprawdę tego chcesz?

Peter zastanawiał się przez chwilę.

— Tak — odpowiedział. — Naprawdę chcę to zrobić.

Sarkar uśmiechnął się.

— Wybór Hobsona — powiedział i skinął na kelnera, by podał rachunek.

PRZEGLĄD WIADOMOŚCI SIECIOWYCH

Archidiecezja Houston chciałoby przypomnieć wszystkim, że w najbliższą środę, 2 listopada, jest Dzień Zaduszny, w którym odmawiane są modlitwy za dusze przebywające w czyśćcu. Z uwagi na niedawny wzrost zainteresowania tym tematem, specjalna msza zostanie odprawiona w Astrodome, w środę o ósmej wieczorem.

Artykuł wstępny listopadowego numeru „Naszych ciał”, periodyku wydawanego przez grupę Kobieca Kontrola, której siedziba znajduje się w Manchesterze, potępia odkrycie tak zwanej płodowej fali duszy jako „kolejną podjętą przez mężczyzn próbę zapanowania nad ciałami kobiet”.

Życie po życiu Raymonda Moody’ego, po raz pierwszy opublikowane w roku 1975, zostało w tym tygodniu wznowione przez NetBooks i natychmiast dotarło na drugie miejsce codziennej listy bestsellerów „New York Timesa” w kategorii rozprowadzanej przez sieć literatury niebeletrystycznej.

Przy wielkim zainteresowaniu, w chwili zamknięcia dzisiejszej sesji kurs akcji Hobson Monitoring Limited (Giełda Toronto: HML) wynosił 57 i 1/8 i wzrósł od wczoraj o 6 i 3/4. Liczba oferowanych na sprzedaż akcji wynosiła 35 100. Jest to całoroczny rekord notowań dla mającego siedzibę w Toronto przedsiębiorstwa produkującego sprzęt biomedyczny.