Robert Sawyer - Eksperyment terminalny

O trzeciej siedemnaście nad ranem ktoś faktycznie zadzwonił. Jeszcze przed chwilą Peter spał, teraz jednak skierował się do łazienki w amfiladzie, gdzie był mały, wyłącznie akustyczny telefon. Gdy wszedł do środka, rozbłysł mały wskaźnik. Peter zamknął drzwi, usiadł na sedesie i podniósł słuchawkę.

— Halo — odezwał się ochrypłym, suchym głosem.

— Doktor Hobson? — zapytał jakiś mężczyzna.

— Tak.

— Mówi Sepp van der Linde z Hospicjum Carlsona. Jestem naczelnym pielęgniarzem na nocnej zmianie.

— Słucham?

Peter poszukał dłonią szklanki i napełnił ją wodą z kranu.

— Myślę, że pani Fennell odejdzie dziś w nocy. Miała kolejny udar.

Peter poczuł nikłe ukłucie smutku.

— Dziękuję, że mnie pan powiadomił. Czy mój sprzęt jest nadal podłączony?

— Tak, doktorze, ale…

Z wysiłkiem stłumił ziewnięcie.

— W takim razie przyjadę rano odebrać dysk z danymi.

— Ale, doktorze Hobson, ona prosiła, żeby pan przyjechał.

— Ja? — zapytał Peter.

— Powiedziała, że jest pan jej jedynym przyjacielem.

— Już jadę.

Peter przybył do hospicjum około czwartej nad ranem. Pokazał przepustkę strażnikowi i wjechał windą na drugie piętro. Drzwi pokoju pani Fennell były otwarte.

Żarówka umieszczona bezpośrednio nad jej głową paliła się, choć świetlówki na suficie były wyłączone. Półmrok przy łóżku przeszywał zielony blask czterech diod wskazujących, że urządzenie Petera działa prawidłowo. Na stojącym obok krześle siedziała pielęgniarka ze znudzeniem wypisanym na twarzy.

— Jestem Peter Hobson — przedstawił się. — Jak z nią?

Pani Fennell poruszyła się lekko.

— Pe… ter — powiedziała, lecz wysiłek, jaki włożyła tylko w te dwie sylaby, wyraźnie ją osłabił.

Pielęgniarka podniosła się i stanęła obok Petera.

— Jakąś godzinę temu miała udar. Doktor Chong wkrótce spodziewa się następnego.

W tętnicach doprowadzających krew do mózgu utworzyło się kilka skrzepów.

Proponowaliśmy jej coś przeciwbólowego, ale odmówiła.

Peter podszedł do swego urządzenia zapisującego i włączył ekran, który natychmiast się rozjarzył. Od lewej do prawej przebiegła seria zygzakowatych linii.

— Dziękuję — powiedział. — Zostanę z nią. Może pani odejść, jeśli chce.

Pielęgniarka skinęła głową i wyszła. Peter usiadł na krześle. Winylowe oparcie było wciąż ciepłe od ciała kobiety. Wyciągnął rękę i ujął w nią lewą dłoń pani Fennell. W grzbiet dłoni wprowadzono cewnik, którego przewód łączył się z kroplówką stojącą tuż obok krzesła.

Ręka była chuda, cienkie kości pokrywała przezroczysta skóra. Peter otoczył palce pani Fennell własnymi. Uścisnęła bardzo słabo jego dłoń.

— Zostanę z panią, pani Fennell — powiedział.

— P…P…

Uśmiechnął się.

— Tak, pani Fennell. To ja, Peter. Potrząsnęła leciutko głową.

— P… P… — spróbowała raz jeszcze, a potem z wielkim wysiłkiem: — Peg…

— Ach, zgadza się — odparł. — Zostanę z tobą, Peggy.

Stara kobieta uśmiechnęła się bardzo lekko. Jej usta były tylko jeszcze jedną zmarszczką na twarzy. Nagle, niepostrzeżenie, palce w jego uścisku stały się bezwładne, a powieki zamknęły bardzo powoli. Na monitorze zielone fale przerodziły się w serię absolutnie prostych poziomych kresek. Po kilku chwilach Peter cofnął dłoń, zamrugał powoli kilka razy i poszedł po pielęgniarkę.

Opuszczając hospicjum, Peter zabrał ze sobą zapis superEEG. Gdy wrócił do domu, Cathy przygotowywała się do wyjścia do pracy, przegryzając kawałek suchej razowej grzanki i popijając herbatę. Wychodząc zostawił jej wiadomość w zawiadującym domem komputerze, wiedziała więc, gdzie jest.

— I jak poszło? — zapytała.

— Mam zapis.

— Nie wyglądasz na zbytnio uradowanego.

— Umarła dziś bardzo miła pani.

Cathy przytaknęła. Na jej twarzy malowało się współczucie.

— Jestem wykończony — oznajmił. — Wracam do łóżka.

Ucałował ją pośpiesznie i zrobił to, co powiedział.

W cztery godziny później obudził się z bólem głowy. Powlókł się do łazienki, tam ogolił się i wziął prysznic. Następnie nalał sobie wielki kubek dietetycznej coli, wziął dysk i udał się do gabinetu.

Jego domowy komputer był potężniejszy niż mainframe{Mainframe — duży komputer (nie osobisty) o mocy obliczeniowej znacznie większej od zwykłych PC.

Częściowo używane w sieciach. Czasami zwane superkomputerami. Przykład bardzo znanego mainframe — CRAY (wszystkie przypisy pochodzą od tłumacza.)}, dostępem do którego musiał się w studenckich czasach dzielić z innymi. Włączył go, włożył dysk do stacji i uruchomił ścienny monitor znajdujący się po drugiej stronie pokoju. Chciał zobaczyć chwilę wysłania ostatniego impulsu, chwilę, w której zadziałała ostatnia synapsa.

Chwilę śmierci.

Wybrał tryb wyświetlania graficznego. Odtworzył kilka sekund danych, każąc komputerowi lokalizować każdy nerwowy impuls. Obraz na ekranie wyglądał dokładnie tak, jak sylwetka ludzkiego mózgu, co nie było zaskoczeniem. Peter skorzystał z opcji dodawania obwiedni, by naszkicować jego zarysy. Danych było wystarczająco wiele, by stworzyć trójwymiarowy obraz. Peter obracał go aż do chwili, gdy sylwetka mózgu ustawiła się prostopadle do niego, całkiem jakby patrzył zmarłej pani Fennell prosto w nerwy wzrokowe.

Pozwolił danym przepływać w czasie rzeczywistym. Komputer szukał regularności w impulsach neuronów. Każdej ich połączonej serii, która wysyłała jeden impuls, przyporządkowano kolor czerwony, dwóm impulsom odpowiadał pomarańczowy, trzem żółty i tak dalej przez siedem kolorów widma. Obraz mózgu był w przeważającej części biały — efekt zlania się rozmaitych barw maleńkich punkcików. Peter od czasu do czasu powiększał go, by przyjrzeć się z bliska jakiemuś fragmentowi rozjarzonemu szeregami mikroskopijnych choinkowych świateł.

Przyglądając się im, dostrzegł wyraźnie udar, który okazał się ostatnim ciosem dla Peggy Fennell. Kolory kodowe odnawiały się co jedną dziesiątą sekundy, lecz wkrótce w lewym płacie skroniowym, tuż pod wodociągiem mózgu, pojawił się obszar czerni.

Następnie doszło do wzrostu aktywności. Cały obraz stawał się coraz jaśniejszy, gdy odhamowywanie powodowało, że neurony emitowały jeden impuls za drugim. Po kilku chwilach można było dostrzec skomplikowany układ fioletowych świateł. Całe serie sieci neuronów ożywiały się w identycznych regularnościach, gdy mózgiem targały spazmy. Nagle sieci zaczęły zanikać i nie zastąpiły ich nowe. Po dziewięćdziesięciu latach funkcjonowania mózg Peggy Fennell oddawał ducha.

Peter miał nadzieję, że będzie w stanie przyglądać się temu wszystkiemu beznamiętnie. Ostatecznie to tylko dane. Była to jednak również Peggy, odważna i pogodna kobieta, która raz już stawiła czoło śmierci i pokonała ją, kobieta, która trzymała go za rękę w chwili, gdy przechodziła na drugą stronę.

Dane wciąż były wyświetlane. Wkrótce na ekranie migotało już tylko kilka świetlistych kształtów przypominających gwiazdozbiory w mglistą noc. Aktywność ustała bez żadnych widocznych efektów. Nie z hukiem. Nie ze skomleniem. Po prostu w nicości.

Tylko że…

Co to było?

Maleńki rozbłysk na ekranie.

Peter cofnął zapis i odtworzył go raz jeszcze na zwolnionej prędkości.

Widać tam było mikroskopijny kształt złożony z fioletowych świateł, utrzymujący się zarys, który raz za razem strzelał impulsami.