• Жасөспірімнің күнделікті шығынына ақша бөліңіз. Ол келісілген әрі белгілі бір уақытта берілетін сома болғаны дұрыс. Саудаласпаңыз және ақшаны бермеудің амалын іздемеңіз. Бұл – баланы ақшамен жұмыс істеуге, бюджетін жоспарлауға үйретеді әрі оған өзін қажетті деңгейде ересектерше және еркін сезінуге мүмкіндік береді.
• Мән-жайды түсіндіріңіз. Көбінесе жасөспірім не болып жатқанын, неліктен ашуланып немесе қайғырып шыға келетінін өзі де түсінбейді. Оған өмірдегі осы кезеңнің ерекшелігі, физикалық және эмоционалды жағдайдың ағзаға қалай әсер ететініні жайлы айтыңыз. Баламен өз басыңыздан өткен тәжірибеңізді бөлісіңіз.
• Жасөспірімге тән өзінің сырт келбетіне сыни тұрғыдан қарай беруді жеңуді балаға үйретіңіз. Тек шектен тыс асыра мақтаудан аулақ болыңыз. Сырт келбетіндегі мықты жақтары мен жеке қасиеттерін ғана көріңіз де, оның да назарын соған аударыңыз. Стиль мен шаш үлгісін таңдауға жәрдемдесіңіз, егер өзі қаласа, қажетті спорт секциясына жазыңыз.
• Ережелер белгілеңіз. Ереже кез келген жаста қажет: ол жасөспірімге де, ата-анаға да тұрақтылық пен қауіпсіздік сезімін береді. Бұл – күн тәртібі, үйге қайтатын уақыты, бір жаққа барып-келуді қадағалау әдісі, гаджетке бөлінетін уақыт, үй шаруасындағы міндеттер болуы мүмкін.
• Баланың өтпелі жасы ата-ана үшін міндетті түрде қиындықтар болады дегенді білдірмейді. Екі жақ үшін де елеусіз өтіп кететін кезі де аз емес. Бұл тарауда біз мінез-құлқы қиын жасөспірімдердің ата-аналарына көмек көрсету тетіктерін қарастырған жоқпыз, тек есею кезіндегі қиындықты жеңуге септігін тигізетін қарым-қатынас ережелерін ғана айттық.
«Бұл жоба туралы естігенде, тым болмаса балалар үйіндегі бір баланың өміріне үлес қосуды ойладым».
Тәлімгер – Гүлназ, 39 жаста
Қамқорлықтағы бала – София, 16 жаста
Жобаның түлектері
3,5 жылдан бері жобада
Гүлназ
Қарағандыдағы балалар үйіне алғаш барған кезімде студент едім. Ол жер маған аса ұнамсыз әсер қалдырды. Сол кезде, әлі есімде, санамда осындай балаларға көмектесер едім деген ой қылаң берді.
«Тәлімгерлер» менің өмірімде кездейсоқ пайда болды. Бұл жоба туралы естігенде, балалар үйіндегі бір баланың болса да өміріне үлесімді қосқым келді де, сауалнама толтырып, қыз баланың тәлімгері болғым келетінін көрсеттім. Тестілеу нәтижелері бойынша ұл баламен араласатынымды білген соң, сонда да бағымды сынап көрейін деп, баламен таныспай тұрып, шешімді өзгертулерін өтіндім. Ұлдан гөрі қыз балаға берерім көбірек сияқты көрінді, себебі бізде әңгімеге ортақ тақырып көп және бір-бірімізге жақындаумыз. Ұйымдастырушылар өтінішіме құлақ асты, сол үшін оларға шексіз ризамын, өйткені баланы онымен танысқаннан кейін «ауыстыру» қатыгездік болар еді.
1-кезең
Рас, ересек адам мен бала арасында қарым-қатынас орнай бастағанда бірнеше кезеңнен өту керек. Әрине, ең әуелгісі – танысу.
Баланың өз өміріндегі жаңа адамға бейімделуі әркімде әртүрлі. Мысалы, біздің лектегі Арина, оның мінезі барынша ашық, өзінің тәлімгерімен бірден шүйіркелесіп кетті. Ал менің Соням, ол ондай емес. Алғашқы кездері біз көп үндемейтінбіз. Кейде бұл үнсіздік өте қиынға соғатын. Не айту керектігін білмедім және өзім де тілдесуге оңай қадам жасай салмайтынмын. Үнсіздікті сейілту үшін біз киноға баратынбыз, басқа тәлімгер қыздармен және олардың қамқорлығындағылармен жиналатынбыз. Ойнайтынбыз. Барлығына бірдей оңай болған жоқ. Бірақ ойында бала жұмсарады да, оны оңай ұға аласың. Біртіндеп жақсы араласа бастадық, үнсіздігіміз сиреді.
Бірде бізде жайсыз жағдай болды. Сонямен кездесуге келуім керек еді, бірақ келе алмадым. Қоңырау шалып ала алмадым, өзі де маған қайыра хабарласпады. Қысқасы, ескерте алмадым. Ертеңінде бардым, ал ол маған күрт өзгерген, менімен сөйлеспейді. Бұл жай сәт емес, алайда бетбұрысты кезең еді.
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.