Віктар Шніп - Заўтра была адліга-3

***

6.05.2015. У выдавецкі кабінет праз расчыненае акно заляцела пчала, нібы спалохалася самалётаў, якія толькі што праляцелі над горадам, рыхтуючыся да свята.

***

7.05.2015. У ціхай хмары маланкі водзяцца.

***

7.05.2015. Працягваем працаваць над кнігай Алеся Разанава «Такая і гэтакі: талакуе з маланкай дождж». Мастачка Кацярына Дасько ўжо наблізілася да завяршэння афармлення. Разыходзячыся, я пацікавіўся ў Разанава, што ён зараз творыць. Алесь Сцяпанавіч прызнаўся, што піша пункціры на літоўскай мове. Ужо ёсць 150 твораў і яшчэ плануе каля 200. Сёе-тое зачытаў нам. Мы слухалі, а на вуліцы з ветрам талакаваў дождж.

***

7.05.2015. Памёр баран, згнілі вароты...

***

7.05.2015. Упершыню на Чэмпіянаце свету па хакеі наша зборная перамагла амерыканцаў з лікам 5:2. На нашым лёдзе свята.

***

8.05.2015. Снег на страсе, як белая кудзеля, і ручаіны, што сцякаюць са страхі, як ніткі, з якіх ткуцца палотны вясновых калюг.

***

8.05.2015. Заўтра еду ў вёску. Даўно не быў. Збіраюся, як з замежжа...

***

9.05.2015. З сынам Максімам, сястрой Валяй, яе мужам Віцем і іх дачкой Надзяй ездзілі ў Пугачы...

Па дарозе па вёсках ніякіх сцягоў, ніякіх плакатаў, якія б напаміналі пра сённяшняе свята, нідзе не бачылі. Сям-там людзі ў агародах, на сотках, а так ціха і сонечна...

Буслы ў буслянках стаяць, як моляцца...

У садах квітнеюць вішні і слівы. Яблыні яшчэ прачынаюцца...

Палі рунеюць, нібы ахопленыя зялёным агнём...

Прыехалі ў Пугачы а палове адзінаццатай. У вёсцы на вуліцы бязлюдна. Зрэдку праедзе легкавік і ніводзін сабака не гаўкне. А можа, іх у вёсцы і няма...

У хаце пасля зімы сцюдзёна. Парасчыняў дзверы, вокны і праз нейкі час гадзіннік на сцяне зацікаў весялей...

Дзядзька Толя прыгнаў каня. Запрог у плуг. Я хацеў, каб Максім заараў грады, але, паглядзеўшы, як ён арэ, сам узяўся за справу. Вучыць Максіма няма калі, бо каля дома працы і так хапае. Араць я сам навучыўся недзе ў гадоў пятнаццаць, а мо і раней, і з таго часу дома толькі я і хаджу за плугам.

Заараўшы зямлю пад грады, скасіў усю траву на нашай сялібе. Мама пахваліла б.

Віця з Максімам спілавалі на балаціне, што засталася ад сажалкі, каля нашага плота віхлы, якія былі пасаджаны бацькам гадоў трыццаць таму. Адна віхла падчас нейкага бурана павалілася і ледзьве не парвала электраправодку да нашай хаты. Праз нейкі час і астатнія дрэвы паваліліся б, бо ўжо напалову пасохлі. Дзядзька Шура, які жыве па-суседску, дапамог пілаваць. Калі праца была скончана, дзядзька сказаў: «Цяпер стала неяк нязвыкла. Усё сыходзіць у небыццё.»

Максім быў маладцом. Працаваў, як дарослы. Бабуля з дзедам, калі б жылі, радаваліся б, што вырас такі негультаяваты ўнук.

Валя з Надзяй пасадзілі грады. Прыляцеў шпак, сеў на плот каля град, нешта пасвістаў і паляцеў.

У агародзе цюльпаны і нарцысы, пасаджаныя мамай, усё яшчэ цвітуць. Ад іх светла на сялібе і ў душы.

З вёскі ў Мінск выехалі на пачатку дзясятай. Горад сустрэў нас салютам Перамогі.

***

11.05.2015. Мастак Дзмітрый Сарока падарыў мне свой каталог карцін. Мы з ім землякі. Ён нарадзіўся ў вёсцы Крапіўнікі, што ў паўкіламетра (праз рачулку Яршоўку) ад Лягез, дзе я гадаваўся да школы ў бабулі Ганны. Мастацтвазнаўца Таццяна Лявонцьева ва ўступным слове да выдання піша: «Сароку адначасова можна назваць і рэалістам, і імпрэсіяністам. Яго пейзажам уласцівыя светлы настрой, паэтычнасць і адмысловы рамантызм мастакоў старой школы, штосьці непераходзячае і вечна запатрабаванае, што будзе цікава людзям у розныя эпохі і часы. І яшчэ адно трэба падкрэсліць, самае галоўнае, на мой погляд, ва ўсіх яго працах — глыбокая нацыянальная прыналежнасць да роднай зямлі, да роднай Беларусі». 9 траўня Дзмітрый, наведваючы могілкі родных, заехаўся ў Крапіўнікі. Якраз дома была мая стрыечная сястра Аня. Пазнаёміўся. Паўспаміналі з ёй тыя Крапіўнікі, калі ў вёсцы было шматлюдна, і Яршоўка светла цякла і цякла за небакрай, куды заходзіць сонца...

***

11.05.2015. Нядаўна выйшла ў свет кніга Алеся Адамовіча «Война под крышами». Рыхтуем да друку «Сыновья уходят в бой». Наталля Аляксандраўна сёння прынесла фотаздымкі і шэсць тэкстаў песень Уладзіміра Высоцкага, што былі спецыяльна створаны да фільмаў па раманах. Я напісаў пісьмо сыну Высоцкага Мікіту з просьбай, каб ён дазволіў надрукаваць тэксты песень.

***

12.05.2015. Холадна. Пасля дажджу лістота на дрэве, як зялёны лёд.

***

13.05.2015. У бібліятэцы Акадэміі навук удзельнічаў у прэзентацыі Збору твораў Івана Шамякіна ў 23-х тамах. Здавалася б, пра што тут гаварыць, калі ўжо справа зроблена. Ды не! Прагаварылі амаль тры гадзіны. Найбольш запомніўся Міхась Мушынскі, які ў сваім выступленні закрануў праблему тэкстолагаў, якіх не хапае. Малыя заробкі, таму моладзь, якая прыходзіць пасля ўніверсітэта, адпрацаваўшы прымусовы тэрмін, уцякае. Было б шмат тэкстолагаў, дык сёння можна было б пачаць працу над зборам твораў Янкі Брыля, Аркадзя Куляшова і іншых класікаў беларускай літаратуры. А так маем тое, што маем.