Віктар Шніп - Заўтра была адліга-3

***

14.05.2015. Учора памёр беларускі Сальвадор Далі — мастак Георгій Скрыпнічэнка, а сёння — артыст Сяргей Журавель, які ў свой час выконваў ролю Сальвадора Далі. Яны пайшлі да Сальвадора.

***

14.08.2015. Сярод жніўня лістапад. І ты ідзеш па апалай лістоце і ўсміхаешся, як ідыёт.

***

15.08.2015. Былі за горадам.

Зялёная арда кукурузы чакае свайго часу.

Заяц каля дарогі ласаваўся жытам. Малады і непалоханы. За пару метраў ад машыны ляніва схаваўся ў жыта, а мы яму ўслед добразычліва пасмяяліся.

Побач з лецішчам на зжатым полі перапёлкі. Штук дваццаць. І ў кож­най ножкі не баляць, бо ад нас пабеглі, нібы прапануючы: «Паспрабуйце дагнаць!»

Сланечнікі ў агародзе. А дзе Ван Гог? Прыляцеў чмель. Вялікі і прыгожы. Сеў на галаву сланечніку і не звяртае на нас увагі.

Агуркі ўжо не растуць. І трава не расце. Апалае лісце ў баразне, як рудая вада.

Прыйшоў кот. Худы, нібыта толькі што вярнуўся з марцавання.

Гронкі зялёнага вінаграду, як кроплі зялёнага бурштыну.

Вада са студні халодная, як жывая.

У азярыне купаюцца людзі. Машыны на беразе, як іх жалезная вопратка.

Чорная сліва на срабрыстай талерцы, як пляма на поўні.

На зжатым полі ходзяць буслы. Дзюбы іхнія, як стрэлкі, што паказваюць на восень.

***

16.08.2015. Хадзіў да Алеся Квяткоўскага. Ён рыхтуецца да выставы ў Гародні. Гаворачы пра творчасць, я прапанаваў Алесю намаляваць карціну «Чорны квадратасланечнік», і падарыў яму для натхнення свой верш:

чорны квадратасланечнік —

гэта чорны квадрат Малевіча

і сланечнік Ван Гога

якія аб’ядналіся

каб чорным пчолам

Квяткоўскага

было не сумна

у гэтым белым свеце

дзе чорны сланечнік

гэта чорнае сонца

гэта чорнае вока вечнасці

гэта шматкроп’і

з ненапісаных

вершаў Апалінэра

і ты малюеш чорны

квадратасланечнік

як пачатак свету

у якім знайшлося

месца і для нас з табою

***

16.08.2015. Памерлыя ажылі і з’ехалі ў Амерыку, пакінуўшы цыдулку: «У нашым ад’ездзе нікога не вінавацім!»

***

16.08.2015. Дваццаць пяць гадоў жыву ў доме на вуліцы Волаха. Гадоў пятнаццаць таму пазнаёміўся з мастаком з суседняга пад’езда. Пазнаёміцца пазнаёміўся, а як завуць яго — забыўся. Сустракаючыся ў двары, мы віталіся, пыталіся пра жыццё-быццё. Г адоў дзесяць таму ў нашым доме быў капітальны рамонт. Доўгі час мы разам «ваявалі» з будаўнікамі, а потым зноў схаваліся ў сваіх кватэрах, зрэдку сустракаючыся на вуліцы. Мастак даглядаў хворую маці. І ў мяне дажывалі свой век бацькі, якія тры гады таму пакінулі гэты свет. Нядаўна памерла і маці мастака. І, магчыма, я і далей не ведаў бы, як яго завуць (перапытвацца няёмка), калі б сёння ў фэйсбуку на старонцы Яўгена Колчава не ўбачыў фотапартрэт свайго суседа з подпісам: «Мастак — Слава Лемачко»...

***

17.08.2015. Сёння пахаладала. І ўсе, як пару дзён таму адзін аднаму скардзіліся, што спякотна, скардзімся, што пахаладала... Нам не дагодзіш...

***

17.08.2015. Лета адыходзіць ад нас, як мора ад берага, і апалае лісце, як пясок.

***

17.08.2015. Сніцца родная хата, як пусты Ноеў каўчэг...

***

17.08.2015. На дзявяты паверх выдавецтва, як на дзявятае неба, прыйшоў аўтар. Стаўшы на калідоры каля акна, ён убачыў аблокі, як Альпійскія горы, на якіх пасуцца швейцарскія авечкі. Прыгожыя і безабаронныя. І аўтару захацелася кінуць сваю пісаніну і пайсці ў пастухі. Але раптам падышоў рэдактар і запытаўся: «Вы да мяне?»

***

17.08.2015. Млечны шлях, як леска. Поўня, як грузік. Зямля, як нажыўка...

***

18.08.2015. Тэлефанаваў сябра. Даведаўшыся, што мы з Людмілай нядаўна былі ў Амстэрдаме, Парыжы, Жэневе, Барселоне і іншых еўрапейскіх гарадах, выказаў сваю невясёлую думку пра наша вандраванне. Праўда, мы з ім з-за Еўропы не пасварыліся. У мяне верш з’явіўся:

Настрашаны Еўропаю блакітнай,

Мой сябра зноў палохае мяне

Блакітнымі і кажа, што агіднай

Яму Еўропа бачыцца і ў сне.

І Рым ужо больш не ўратуюць гусі,

І Амстэрдам затопіцца вадой,

І толькі застануцца ў свеце гуслі,

І больш не будзе музыкі другой.

Гаворыць сябра, быццам бы малітву

Чытае, каб ніколі і нідзе

Не браў я ў рукі, каб галіцца, брытву,

Бо можна ёй парэзацца і дзень

Мой назаўсёды скончыцца і буду

Я мёртвы, не паголены, ляжаць.

Не дапамогуць мне Хрыстос і Буда.

Галоўнае — ў Еўропу не ўязджаць!

***

19.08.2015. У мастакоў сярод старых выданняў знайшоў зборнік паэзіі (448 старонак) Радзіслава Лапушына «Взрослее облаков» (1996), якую рэдагаваў Рыгор Барадулін. Нічога не звычайнага ў тым, што кніга захавалася да сённяшняга дня, няма. Сумна, што кніга падорана была супрацоўніцы выдавецтва з подпісам: «Дрогоценной Ларисе Николаевне Шлапо — доброму Гению этой книги — с сердечной признательностью. Р.Л. 25.08.», і не забрана дамоў. І гэта ўжо не першы падобны падарунак аўтараў, які мне трапіўся ў рукі. Кажуць, што Радзіслаў на пачатку 90-х з’ехаў у Амерку. Ці піша ён там цяпер вершы — не ведаю. А паэт ён быў харошы. Абы-каго Рыгор Барадулін не рэдагаваў.