Віктар Шніп: Заўтра была адліга-3

***

15.03.2015. Магілёўскае ТБМ арганізавала для сваіх сяброў вандроўку ў Мінск. Пасля ўсіх экскурсій па сталіцы госці з Магілёва прыйшлі ў Чырвоны касцёл на сустрэчу з Людмілай Рублеўскай. Людзей было шмат. Былі і мінчане. Прысутнічаў і я. Людміла расказала гісторыі стварэння сваіх аповесцей і раманаў, пачытала вершы, адказала на пытанні. Па просьбе гасцей пачытаў вершы і я. Словам, сустрэча з Рублеўскай атрымалася змястоўнай і цікавай. Праўда, нас гаспадары касцёла вадзілі з аднаго памяшкання ў другое, бо там, дзе мы збіраліся, праз нейкі час пачыналася раней запланаванае мерапрыемства. Ходзячы сюды-туды, я сказаў Людміле: «Нас водзяць па касцёльных сутарэннях так, як Маісей вадзіў свой народ па пустыні...»

***

16.03.2015. Праз дзесяць дзён у мяне будзе непрыкметны юбілей, а ўжо сёння аўтар «Буквара» Анатоль Клышка патэлефанаваў і павіншаваў са святочнай датай. У свой час мы працавалі ў адным будынку — ён у «Полымі», а я ў «ЛіМе». Калі я сказаў, што яшчэ рана віншаваць, Анатоль Канстанцінавіч засмяяўся: «Затое запомніш, што я быў першым!» Пажартаваўшы, я паглядзеў у тэлефонны даведнік і даведаўся, што самому Анатолю Клышку 16 красавіка будзе 80.

***

16.03.2015. У Камаях Пастаўскага раёна на 79-м годзе жыцця памёр паэт Аркадзь Нафрановіч. Узгадалася, як у 1997 годзе ён прывёз новыя вершы ў «ЛіМ». Напачатку Аркадзь Іосіфавіч зайшоў да мяне, пагаварылі. Потым я адвёў яго ў аддзел паэзіі да Юрася Свіркі. Недзе праз паўгадзіны ў рэдакцыйным калідоры пачуўся тупат. Адчыняю дзверы і бачу, як да кабінета Свіркі збіраюцца супрацоўнікі штотыднёвіка, а з самога кабінета чуецца песня з нейкай оперы. Што здарылася? Іду глядзець. І бачу: спявае Аркадзь Нафрановіч!

***

17.03.2015. Гляджу з выдавецкага акна. На вясновай Свіслачы чайкі, як скамечаныя аркушы паперы, якія выкінуў паэт, бо верш не атрымаўся...

***

17.03.2015. Добра ўсміхаецца той, у каго ўсе зубы цэлыя...

***

18.03.2015. Год таму да мяне ў выдавецтва прыходзіў сын Якуба Коласа Міхась Канстанцінавіч з просьбай выдаць паэму «На шляхах волі», якая яшчэ ніколі не выдавалася асобнай кніжкай. Уступнае слова напісаў Міхась Мушынскі. І якраз да 100-годдзя Еўрапейскай вайны паэма была надрукавана. Сёння ў Музеі Якуба Коласа адбылася прэзентацыя кнігі. Міхась Канстанцінавіч, нягледзячы на тое, што яшчэ цалкам не ачуняў ад прастуды, прыйшоў на прэзентацыю і хораша выступіў перад прысутнымі. Дарэчы, 31 студзеня Міхасю Канстанцінавічу споўнілася 89 гадоў.

***

19.03.2015. На мінулай кніжнай выставе да мяне падышла маладая мастачка Кацярына Дасько і папрасіла паглядзець яе курсавую працу — макет кніжкі пункціраў Алеся Разанава. З таго дня мінула больш як месяц. За гэты час у мяне на працы мастачка і Алесь Сцяпанавіч пазнаёміліся, і кніжка пункціраў з некалькіх дзясяткаў твораў вырасла да 900. Сёння зноў паэт і мастачка сустракаліся ў мяне. На працягу гадзіны абмяркоўвалі афармленне. Раіліся з нашым галоўным выдавецкім мастаком Надзеяй Барай. Гледзячы на ілюстрацыю (намалявана рука), Алесь Разанаў сказаў: «Пальцы павінны быць ідэальнымі!» Я дадаў: «Як класічны верш!» «Так!» — падтрымаў Алесь Сцяпанавіч. Зрэдку да малюнкаў Кацярыны я тут жа прыдумляў радкі. Разанаву найбольш спадабалася: «Гарбуз — гэта поўня, якая заўсёды з намі і якая залежыць ад нас, а не мы ад яе...»

***

20.03.2015. Раніца. Нядаўна развіднела. Іду на працу. Гарадскія чайкі на ўзбоччы вуліцы, як на беразе чорнай рэчкі...

***

20.03.2015. Быў у бібліятэцы імя Янкі Купалы. Удзельнічаў у імпрэзе, прысвечанай Сусветнаму дню паэзіі. Вяртаючыся дахаты, думаў пра тое, што часта на падобныя імпрэзы згаджаюся з неахвотай, а потым, калі ўжо ўсё адбылося, хвалю сябе, што схадзіў і выступіў. Зноў узгадаліся даўнія часы, калі пасля падобных паэтычных чытанняў, мы, выступоўцы, не разбягаліся па кватэрах, а ішлі ў «Мутнае вока» ці якую іншую піцейную ўстанову і гудзелі там у цыгарэтным дыме да таго часу, пакуль нас не прасілі пакінуць аблюбаванае месца. Мы выходзілі на вуліцу, ішлі да Свіслачы і там на беразе, часам да раніцы, гаварылі пра літаратуру, чыталі вершы і марылі пра залатое стагоддзе для паэтаў, якое ўсё ж некалі павінна зноў пачацца. Стагоддзе пачалося, а тых, з кім я марыў пра яго, амаль ужо ўсіх няма ў гэтым свеце...

***

20.03.2015. Было сонечнае зацьменне. Дзівіўся на яго праз дыскету. Сонца было, як залаты талер, ад якога адкусілі кавалачак...

***

21.03.2015. Сёння, у Сусветны дзень паэзіі, у чарнавіках знайшоў радкіпажаданне:

Няхай вясна не пакідае сэрца