Фрыда Гурэвiч: Летапiсны Новгородок

Паўднёва-усходняя частка раскопа.

Яма 54 (кв.кв. Ж 16-17). Неправiльнай авальнай формы 80х60 см., глыбiнёй 20 см. Запоўнена цёмным гумусам.

Яма 55 (кв. Ж 18). Акруглая дыяметрам 50 см. Запоўнена гумусам, які змяшаны з пяском. Знайдзены железны выраб.

Яма 57 (кв. кв. ЗI 18). Выцянутая 48х30 см., глыбiнёй 20 см. Запоўнена цёмным гумусам.

Паўднёвая частка раскопа.

Яма 1 (кв.кв. IК 20). Няправiльнай авальнай формы з выцянутым на поўнач канцом 60х30 см., глыбiнёй 10 см. У запаўненьнi ямы каменьне i гумус. Знайдзены косткі жывёлы i абломкi керамiкi з лiнейным арнаментам.

Яма 3 (кв. I 21). Авальная. Выцягнутая з поўначы на поўдзень 90х70 см., глыбiнёй 50 см. Сьценкi ступенчатыя. У верхняй частцы некалькі камянёў. Яма была запоўнена гумусам, у якiм былi косьцi жывёлы, два абломкі керамiкi i абломак амфары, а таксама жалезны стрыжань.

Яма 6 (кв.кв. КЛ 21). Акруглая. Дыяметрам 106 см., глыбiнёй 60 см. Частка сьценкi прыступкай. Запоўнена цёмна-шэрым гумусам. У верхняй частцы запаўненьня вялiкiя i дробныя камянi. У запаўненьнi фрагменты керамiкi, тры абломкі амфар, жалезны стрыжань i частка бронзавай пласцiнкi.

Да пытаньняў дацiроўкi матэрыялаў раскопа, акрамя тых, якія разглядалiся вышэй, нам прыйдзецца звярнуцца пасля таго, як будзе характэрызаваны ўвесь культурны слой Замкавай гары старажытнарускага часу.

На заканчэньнi каротка спынiмся на комплексах, якія змянiлi будаўнiчыя астаткi старажытнарускага часу.

Пабудова 12 (кв.кв. БВ 17-18 Г18).

Рэшткi пабудовы амаль прытыкалi да валу, які насыпаны на краі пляцоўкi пасля знiшчэньня старажытнага вала. У яе аснаваньнi, на 10 см. вышэй рэпера, ляжаў цёмны гумус з абломкамi цэглы, кавалкамi вапнавага раствору, вуглямi i абпаленым пяском. Ад пабудовы захавалася некалькі абгарэлых бярвеньняў дыяметрам 22 см. Адно з iх мела ў даўжыню 2.80 м. Бярвеньнi ляжалi перпендыкулярна адно да другога. Сустракаюцца асобныя гарэлыя дошкi шырынёй 20 см. Над развалам пабудовы ляжаў гумус, запоўнены бiтай цэглай.

Да пабудовы адносiлiся адзiнкавыя фрагменты керамiкi.

Пабудова 12а (кв. кв. БВ 17-19).

На ўзроўні пабудовы 12, у слоі цэглы i вапнавага раствору ляжалi асобныя абгарэлыя бярвеньнi дыяметрам 23 см. i адзначаны вугальны слой. Пабудова прарэзана позняй ямай. Знайдзены асобныя выразныя абломкi керамiкi.

Пабудова 13 (кв. кв. БВ 19-20).

На ўзроўні пабудоў 12 i 12а, шчыльна да валу ляжала вымастка з абпаленай глiны, змяшанай з пяском таўшчынёй да 15 см. На ёй знаходзiлiся астаткi згарэлай пабудовы, ад якой захавалася некалькі бярвеньняў дыяметрам 20 см., даўжынёй да 3 м., якія ляжалi ў наiрунку з паўночнага захаду на паўднёвы ўсход. Сустрэта дошка даўжынёй каля 2 м. шырынёй 30 см. ад насьцiлу i больш тонкiя бярвеньнi (18-20 см.), верагодна ад лаг. У слоі пабудовы было шмат бiтай цэглы, знайдзены абломкi чарапiцы.

Пры расчыстцы развала пабудовы знайдзена некалькі абломкаў керамiкi, бронзавае кальцо i фрагмент бронзавай пластiнкi.

Насьцiл III.

Над насьцiлам IV сустрэлiся: у кв. З 15 на глыбiнi 223 см. ляжала чыстая неабпаленая глiна, да якой прытыкаў слой вугалю. У кв. З 16 на глыбiнi 222 см. - вугальны слой таўшчынёй да 20 см. i скапленьне неабпаленай глiны. У кв.кв. Е 15-16 дзьве абгарэлыя плашкi даўжынёй 28 см. В кв.кв. З 14 i 13-14 на глыбiнi да 216 см. ляжалі разбрасаныя шчэпкі добрай захаванасьцi. Там жа былi часткі драўляных рэчаў, клёпкi i абады ад бочак. Сярод гэтых астаткаў было даволi шмат касьцей жывёлы, няшмат керамiкi, абломак бронзы, бронзавая пласцiнка i цьвiк. У кв.кв. Е 15 Ж была ямка, запоўненая бiтай цэглай.

Над вышэйапiсанымi рэшткамi ляжаў насьцiл III, які займаў амаль такую ж плошчу, як нiжэйшыя насьцiлы. Ён складаўся з сатлелых даволi добра захаваных дошак шырынёй каля 25 см., таўшчынёй да 3 см. Асобныя дошкi захавалiся ў даўжыню да 6.5 м. Зазоры паміж iмi дасягалi 6 см.

Насьцiл III, арыентаваны так сама як і нiжэйлежавшiе насьцiлы. З поўначы на полудзень ён ляжаў на глыбiнi ад 180 да 214 см., з захаду на ўсход на глыбiнi ад 183 да 221 см. Насьцiл прылягаў да фундаменту царквы XIV ст. (мал.).

На насьцiле акрамя абломкаў цэглы знаходак не было. Там, дзе можна было замерыць таўшчыню цэглы, яна была 9,5 см.

Насьцiл II.

Над насьцiлам III, на глыбiнi 172-179 см. ляжаў слой жвіру таўшчынёй да 3 см., шэры гумус i кавалачкi неабпаленай глiны. У кв. Е 13 на глыбiнi 170 см. было скаплене камянёў, перамяшаных з бiтай цэглай i вапнавым растворам. Сустракаюцца косьцi жывёлы.

Насьцiл II, якi ляжаў на гэтым развале, падзеньне якога з поўначы на полудзень было ад 151 да 164 см., а з захаду на ўсход ад 154 да 185 см., складзены з кепска захаваных сатлелых дошак шырынёй 20 см. Арыентацыя насьцiлу такая ж як і насьцiлаў папярэдняй пары (мал.).