Фоат Садриев - Тургай. Сайрар чак

Ислам да әллә нишләде. Каз-үрдәк, тавык-чебеш, сыер-сарык булып кычкыруы өстенә гармунда һәм курайда уйнарга өйрәнде. Тагын бер кызыгы бар икән әле: иртән сыйныфташларын, якын танышларын очратуга, «Туган көнең белән!» дип исәнләшә. Сыйныфташ кызларын иңбашларыннан кочып, бит очларыннан «пәп» итә. Кызлар көләләр, этеп җибәргән булып кыланалар. Әмма бу этеп җибәрүләре якынрак кил дигән сыман тәэсир калдыра.

Мансур беренче сыйныфтан ук китап укый башлаган иде, хәзер бөтенләй китап кортына әйләнде. Күп сөйләшми, кирәк сүзне генә әйтә. Сез телевизор карап, компьютер уеннары уйнап, вакытыгызны әрәм итүче диваналар, дип, сыйныфташларыннан көлә. Үзе ул бик ярдәмчел: берәр нәрсә беләселәре килсә, яисә бәхәс чыкса, малайлар, кызлар аның янына йөгереп киләләр, Мансур озак уйлап тормастан җавабын бирә, бәхәсне чишә.

Рөстәм белән янәшә утыручы Энҗе дәрескә соңара башлады. Ул ишектән килеп кергәндә, оялудан иреннәрен сул яклап җыера, ә уң ягыннан, «гафу итегез, җитешә алмадым» дигәндәй ап-ак тешләрен күрсәтә, борынын тартып куя, маңгаена төшкән тыңламас чәчләрен бармаклары белән артка сыпыра, әмма колак өстендәрәк бер урыны тырпаеп кала. Аны яткыру өчен, Энҗе шул турыдагы чәченә бал сөртә икән, дип сөйлиләр. Хак булуы да бар, башыңа төшсә бал түгел, агач келәе дә сөртерсең.

Инде әллә кайчан, челтерәп, гөрләвекләр акты, инде әллә кайчан, шаулап, Ыкта бозлар китте, тау башлары ачылды, болынга көтүләр чыкты, җылы май җилләре авыл эченә яшь яфрак, тупыл сагызы, балан, шомырт, сирень чәчәге исләре тараткан көннәр иде. Авылга район үзәгеннән агитбригада килде. Шул көнне алар сыйныфлары белән агитбригада чыгышын карарга бардылар. Бу көнне аларга Суфия апалары билгеләрен аңлатты һәм барысын да җиденче сыйныфка күчүләре белән котлады. Кич мәдәният йортына килми калучы булмады. Кызлар Исламга әллә ничек үсеп киткәндәй тоелдылар, аларга авыл эчендәге барлык тәмле исләр дә сеңгән сыман иде. Концерт искиткеч матур булды, урамга чыкканда, кызлар-малайлар дулкынланган иде. Аларның без алтынчыны тәмамладык, җиденчегә күчтек, дип, авыл урамнарын тутырып кычкырасы килде.

– Әйдәгез, мин әтинең мылтыгын алып чыгам да һавага җиде мәртәбә атабыз! – диде Фаил, кызларны-малайларны үзләре ягына әйдәп.

Корал белән уйнау, өлкәннәрне йокыдан уяту әйбәт түгел, дип, аңа бөтенесе каршы килде. Ислам җиңелрәк тәкъдим кертте:

– Әйдәгез, Бормалыны теге иң тар урыныннан буып куябыз!

Аның тәкъдиме белән ризалашып, инеш буена төшкәннәр иде, берсенең дә суга керәсе килмәде, бер көлештеләр дә кайтырга кузгалдылар. Ләкин берсенең дә кереп китәсе килмәде. Көлешә-шаярыша авыл урамнарын ике мәртәбә җиңүчеләр кыяфәтендә әйләнеп чыкканнан соң, теләр-теләмәс кенә аерылыштылар.

Арышлар серкә очырганда, халык печәнгә төшкәндә, матур бер җәйге иртәдә Гөлбакча кешеләре куанычлы хәбәр ишеттеләр: Әлфия малай тапкан! Дүрт килодан артык икән, диделәр, Раушанның нәкъ үзенә охшаган, диделәр, елауның ни икәнен дә белми икән, диделәр, бәхетле-тәүфыйклы бала булсын, диделәр. Биш-алты көн үтүгә, Раушан Әлфияне бала тудыру йортыннан алып кайтты. Авылның тагын бер шатлыгы артты, халык, сабыйны котлап, бәби ашлары китерде. Раушаннарның өендә тәмле-тәмле ризыклар пешеп торды, өстәлдә әнисе Кәшифә апаның олы җиз самавыры кайнап утырды, өйдән ишегалдына, урамнарга тәмле-тәмле исләр таралды. Сыйныф командиры Лилия каникулга таралган балаларга, берәм-берәм шалтыратып, бу яңалыкны җиткерде һәм Әлфия апа белән Раушан абыйны котларга кирәклеген искәртте. Моны башкару җиңел булып чыкмады, кемнәрдер кунакка киткән, кемнәрнеңдер башка мәшәкате килеп чыга. Ниһаять, бүген сәгать унда Энҗеләр капка төбенә җыелдылар.

– Берәр бүләк алмыйча ярамас бит, – диде Лилия.

– Коляска алыйк! – диде Риф һәм көлеп җибәрде.

Аның бу шаяртуына әллә ни кушылучы табылмады.

– Чынлап та, ни алабыз? – диде Энҗе.

– Мин кибеттән бик матур картина карап чыктым, – диде Фәйрүзә. – Өстәлдәге натюрморт.

– Бәясе, бәясе күпме? – диештеләр барысы да.

– Тугыз йөз сум! – диде Лилия.

Фаил кесәсеннән йөзлек чыгарып, селкеп куйды:

– Йөзәр сум төшә икән. Кем җыя?

– Кем җыйсын, Энҗе инде, – диде Лилия.

Барысы да аңа акча бирә башладылар. Иң соңыннан Айгөл килеп акча сузуга, Энҗе:

– Синең өчен Ислам бирде, – диде, әллә ничек серле елмаеп.

Айгөл кып-кызыл булды. Иптәш кызлары ишеттеме-юкмы икән, дип, як-ягына каранып куйды. Айгөл, ярым пышылдап: