Tove Jansson - Комеto en Muminvalo

— Fajrosputa monto! — kriis Snif. — Kion vi faris?

— Mi nur rigardis, — diris Snufmumriko. — Ĝi estis ege bela. Mi vidis amason da fajro-spiritoj kiuj svarmis supren el la tero kaj disflugis kiel fajreroj. Post iom iĝis tro varmege kaj fulge, do mi ekiris de tie. Sube laŭ la monta deklivo mi trovis rivereton, kaj mi kuŝiĝis surventre por trinki. Kompreneble la akvo estis varma, sed ĝi ne bolis. Kaj tiam alflosis unu el tiuj fajro-spiritoj. Li enfalis kaj jam preskaŭ estingiĝis. Nur lia kapo plu ardis, la cetero siblis kaj fumis, kaj li kriis laŭ sia pleja kapablo ke mi savu lin.

– Ĉu vi faris tion? — demandis Snif.

— Jes ja, mi havis nenion apartan kontraŭ li. Sed mi bruliĝis tuŝante lin. Nu, li surteriĝis kaj iom post iom li ekbrulis denove. Kompreneble li ĝojis kaj donis al mi donacon antaŭ ol forflugi.

— Kion do? — ekkriis Snif.

— Boteleton da subtera sunoleo, — diris Snufmumriko. — Tion per kio la fajro-spiritoj ŝmiras sin kiam ili iros plej profunde en la mezon de la tero.

— Kaj ĉu vi povas trairi fajron se vi surmetas tiun oleon? — demandis Snif kun gapantaj okuloj.

— Certe, — diris Snufmumriko.

— Kaj tion vi diras nur nun? — vokis Mumintrolo. — Do ni estas savitaj, ĉiuj. Kiam la kometo venos, ni simple prenos…

— Sed preskaŭ neniom restas al mi, — malĝoje deklaris Snufmumriko. — Komprenu, mi savis aĵojn el brulantaj domoj. Ja mi ne sciis… Kaj nun restas nur eta kvanto surfunde de la botelo.

– Ĉu ĝi eble sufiĉus por besteto de, ni diru — mia grandeco? — demandis Snif.

Snufmumriko rigardis lin.

— Eble, — li diris. — Sed apenaŭ la vosto. Tiun vi devus lasi forbruli.

– Ĉu tiel, — diris Snif. — Tiuokaze prefere la tuto brulu. Sed ĉu ĝi do sufiĉos por katido?

Sed Snufmumriko ne aŭskultis.

Li sidis kun rekta dorso kaj maltrankvile flaris.

— La rivero, — li diris. — Ĉu vi rimarkas ion?

– Ĝi havas tute novan sonon, — diris Mumintrolo.

Tio estis vera, la rivero susuregis kaj murmuris. Ĉie ĉirkaŭ ili troviĝis akvokirloj kaj ili ne plu estis etaj.

— Mallevu la velon, — diris Snufmumriko.

La fluo jam estis tre forta. Nun la rivero ĵetiĝis antaŭen kvazaŭ iu, kiu post longa vojaĝo subite rimarkas, ke li preskaŭ venis hejmen. La bordoj alproksimiĝis, kaj super ili la montoj leviĝis pli kaj pli alte kaj akre.

— Mi pensas, ke mi volas surteriĝi, — diris Snif.

— Ni ne povas surteriĝi, — respondis Snufmumriko. — Ni devas pluiri ĝis la rivero kvietiĝos.

Sed ĝi tute ne kvietiĝis. La bordoj eĉ pli proksimiĝis kaj premis la ŝaŭman akvon en mallarĝa kanalo. Ili venis en Solecan Montaron. La floso kirliĝis antaŭen sube en profunda ravino, kaj la strio de ĉielo super ili iĝis pli kaj pli mallarĝa. Ie en la grundo io minace muĝis.

Mumintrolo rigardis Snufmumrikon por vidi, ĉu li timas. La mumriko ankoraŭ tenis la pipon enbuŝe, sed ĝi estingiĝis. Nigraj kaj malsekegaj de akvo la flankoj de la fendego preterflugis ilin, la muĝado plilaŭtiĝis, la floso skuiĝis, ĝi sagis en la aeron…

— Fikstenu al io ajn ĉar nun ni iros suben! — kriis Snufmumriko.

Dum kelkaj momentoj troviĝis nur ondegoj el blanka ŝaŭmo kaj muĝado de la rivero. Neniu aŭdis ke Snif kriegis. La eta floso krakis kaj alĝustiĝis post la akvofalo. Poste ĝi pluiris en mallumon.

— Kial estas mallume?! — kriis Snif.

Neniu respondis.

La ŝaŭmanta akvo lumis blankverde, ĉio cetera estis nigra. La rokaj flankoj fermiĝis ĉirkaŭ ili kiel tunelo, kie la floso senpove pluiris tra la akvokirloj. De temp’ al tempo ĝi puŝiĝis al la flankoj kaj turniĝis en rondo. La tondro de la akvofalo malantaŭ ili iom post iom mallaŭtiĝis, fine restis nur mallumo kaj silento ĉirkaŭ ili.

– Ĉu vi restas? — tremante demandis Snif.

— Mi pensas ke mi restas, — respondis Mumintrolo. — Jen io por rakonti al Panjo!

Nun eklumis malvasta strio de lumo, Snufmumriko trovis la poŝlampon. La lumo time flirtis sur nigra fluanta akvo kaj malsekaj muroj el ŝtono.

– Ŝajnas al mi, ke iĝas pli kaj pli malvaste, — diris Mumintrolo per tre malgranda voĉo. — Ĉu vi ne trovas, ke iĝas pli malvaste?

— Eble iomete, — respondis Snufmumriko kaj klopodis esti trankviliga. Sed li ne sukcesis. Poste ekkrakis, kaj la pinto de la masto falis sur la floson.

— Helpu min ĵeti la maston de la floso, — vokis Snufmumriko. — Sed rapide!

La masto plaŭdis kaj malaperis en la akvon. Ili atendis, proksime premitaj unu al la alia. Subite Snif sentis ion froti liajn orelojn.

— Miaj oreloj! — li kriis. — Miaj oreloj tuŝis la plafonon!

Li ĵetis sin surventre kaj metis la manojn super la nazon. Ĝuste tiam la floso skue haltis.

— Sidu senmove, — diris Snufmumriko. — Ne moviĝu.

La tunelo estis plena de malfortega griza lumo, ili apenaŭ povis vidi la teruritajn vizaĝojn unu de la alia. Snufmumriko eklumigis la poŝlampon kaj rigardis suben en la akvon. Jen la masto, li diris. Ĝi kuŝiĝis transverse, kaj ni fiksiĝis sur ĝi. Rigardu, kion ni evitis!

Ili rigardis. Nigra brila akvo preterfluis, plufluis kaj poste malaperis kun terura gargara sono rekte suben ensenfundan truon.

— Nun mi laciĝis de vi kaj via vojaĝado kaj viaj kometoj kaj ĉio, — ekkriis la besteto Snif kaj komencis plori. — Mi ja diris, ke ĉi tio okazas je via risko. Mi ja diris ke mi volas surteriĝi! Kiam oni estas tiel malgranda kiel mi…

— Aŭskultu, — diris Snufmumriko. — Mi scias, ke en aventuraj historioj oni ĉiam saviĝas. Foje rigardu supren.

Snif blovis la nazon permane kaj rigardis. Li vidis vertikalan fendegon en la roko kaj plej supre strion da griza ĉielo.

— Nu, kio do? — li diris. — Mi ne estas muŝo. Kaj se mi estus muŝo tio ne helpus min, ĉar mi kapturniĝas pro alteco jam de mia infanaĝo, kiam mi havis orelan inflamon.

Kaj denove li ploris.

Tiam Snufmumriko elpoŝigis sian buŝharmonikon kaj ekludis. Li ludis la kanton pri aventuroj, kiuj ne estas konvene grandaj sed tute enormaj, kaj la rekantaĵo temis pri saviĝoj kaj surprizoj ĝenerale. Iom post iom Snif trankviliĝis kaj sekigis siajn lipharojn. Sed la kanto flugis supren laŭ la fendego tra la roko, ĝi vekis unu eĥon post alia, kaj fine ĝi vekis hemulon kiu sidis dormante apud sia papilia kaptosako.

— Nu, jen kio? — diris la hemulo kaj rigardis ĉirkaŭ si. Li rigardis supren al la ĉielo kaj en la kaptsakon kaj poste li deŝraŭbis la kovrilon de sia skaraba skatolo kaj rigardis ankaŭ en ĝin. — Bruo, — li diris. — Jen estas io kio bruas (li ne komprenis muzikon). — Fine la hemulo prenis sian grandigan lenson kaj ekserĉis inter la herboj. Li serĉis kaj aŭskultis kaj flaris kaj snufis kaj fine li atingis profundan fendon en la grundo. Tie estis terura bruo.

— Devas esti tre maloftaj insektoj, — la hemulo diris al si.

— Certe tre raraj kaj eble eĉ nekonataj!

La penso tre ekscitis la hemulon kaj li enigis sian grandan nazon en la fendon por pli bone vidi.

— Rigardu! Jen hemulo! — kriis Mumintrolo.

— Savu nin! Savu nin! — blekis Snif.

— Nun ili komplete ekscitiĝas, — murmuris la hemulo kaj enŝovis sian kaptosakon. Ĝi estis ege peza kiam ĝi revenis supren. La hemulo haŭlis kaj haŭlis kaj poste li rigardis kion li ekhavis en ĝi.

— Tre strange, — diris la hemulo kaj elskuis Mumintrolon, Snufmumrikon, Snif’on, tendon kaj du dorsosakojn.