Tove Jansson - Vintro en muminvalo

La misteruloj

Kelkajn tagojn post la entombigo de la sciuro Mumintrolo ektrovis, ke iu ŝtelis torfon el la ŝtipejo.

Ekster la pordo iris larĝaj spuroj en la neĝo, kvazaŭ iu trenus sakojn post si.

Ne povas esti Mim, pensis Mumintrolo. Ŝi estas troege malgranda, kaj Tu-tiki prenas nur kion ŝi bezonas. Devas esti la morho.

Li sekvis la spuron kun hirtaj nukharoj. Ja neniu alia ol li povis gardi la brulaĵon de la familio, kaj ĉio estis afero de honoro.

La spuro finiĝis surmonte malantaŭ la groto.

Jen kuŝis la sakoj da torfo. Ili estis stakitaj kiel brulŝtiparo, kaj sur ili kuŝis la ĝardena sofo de la familio kiu perdis unu antaŭan piedon en la lasta aŭgusto.

Tiu sofo faros impreson, diris Tu-tiki kaj aperis malantaŭ la ŝtiparo. Ĝi estas malnova kaj sekega.

Certe, diris Mumintrolo. Ĝi sufiĉe longe estis heredata en la familio. Oni povus ripari ĝin.

Aŭ fari novan, diris Tu-tiki. Ĉu vi volas aŭdi la kanton pri Tu-tiki kiu faris vintran fajregon?

Se plaĉas al vi, diris Mumintrolo senemocie.

Tiam Tu-tiki komencis malrapide stamfadi en la neĝo dum ŝi kantis:

Mi jam havas sufiĉe de via nigra nokto, vokis Mumintrolo. Ne, mi ne volas aŭdi la rekantaĵon. Mi frostas! Mi estas sola! Mi volas rehavi la sunon!

Sed jen ĝuste kial ni ekbruligos la grandan vintran ŝtiparon ĉi-vespere, diris Tu-tiki. Morgaŭ vi rericevos vian sunon.

Mian sunon, ripetis Mumintrolo tremante.

Tu-tiki kapjesis gratante al si la nazon.

Mumintrolo restis silenta dum longa tempo.

Poste li diris malcerte: Ĉu vi pensas ke ĝi rimarkos ĉu la ĝardena sofo kunbrulos aŭ ne?

Nun aŭskultu, diris Tu-tiki severe. Ĉi tiu fajro estas mil jarojn pli aĝa ol via ĝardena sofo. Vi estu fiera ke ĝi rajtas kunbruli.

Tiam Mumintrolo diris nenion plu. Mi devos klarigi tion al la familio, li pensis. Kaj kiam venos la printempaj ŝtormoj eble drivos al la strando plia ligno kaj novaj sofoj.

La ŝtiparo pli kaj pli grandiĝis. Sur la monton oni trenis sekajn arbojn, duonputrajn trunkojn, malnovajn barelojn kaj tabulojn kiujn iu trovis surstrande. Sed iu mem neniam videblis. Mumintrolo sentis, ke la tuta monto estis plena de bestoj, sed li ne sukcesis vidi ilin.

Eta Mim altrenis sian kartonskatolon. Ĝi ne plu estas bezonata, ŝi diris. La arĝenta pleto estas pli bona por gliti. Kaj mia fratino ŝajne bonfartas dormi en la salona tapiŝo. Kiam ni ekbruligos ĝin?

Kiam la luno leviĝas, diris Tu-tiki.

Mumintrolo estis en grandega ekscito dum la tuta vespero. Li vagadis de ĉambro al ĉambro kaj ekbruligis pli da kandeloj ol kutime. Fojfoje li staris senmova aŭskultante la spiradon de la dormantoj kaj la mallaŭtajn klaketojn en la muroj kiam la ekstera malvarmo kreskis.

Li estis certa ke nun la sekretuloj elvenos el ĉiuj siaj truoj, ĉiuj lumtimantoj kaj malrealuloj pri kiuj Tu-tiki parolis. Ili alplandos al la granda fajro bruligata de ĉiuj bestetoj por kompatigi la mallumon kaj malvarmon. Kaj fine li vidos ilin.

Mumintrolo ekbruligis la petrollampon kaj iris en la subtegmentejon.

Li malfermis la tegmentan lukon. Ankoraŭ la luno ne vidiĝis, sed la valo estis malforte lumigata de nordlumo. Malsupre ĉe la ponto moviĝis vico da torĉoj ĉirkaŭitaj de dancantaj ombroj. Ili iris direkte al la maro kaj la monto.

Mumintrolo singarde malgrimpis kun la brulanta lampo. La ĝardeno kaj la arbaro estis plenaj de nedifineblaj lumoj kaj flustroj, kaj ĉiuj piedsignoj kondukis al la monto.

Kiam li venis sur la maran strandon la luno staris super la glacio, krete blua kaj terure malproksima. Io moviĝis apud li, kaj li rigardis suben en la kolerajn kaj brilajn okulojn de eta Mim.

Nun estos brulego, ŝi diris ridante. Ni forbruligos la tutan lunbrilon.

Ili samtempe rigardis supren al la monto kaj vidis flavan flamon eksalti; Tu-tiki ekbruligis la ŝtiparon.

Ĝi tuj vestis sin per flamoj, de sube ĝis la pinto, ĝi roris kiel leono kaj ĵetis sian speguliĝon rekte suben sur la nigran glacion. Iu soleca melodieto rapide preterkuris Mumintrolon, tio estis la nevidebla soriko kiu malfrue rapidis al la vintra rito.

Etaj kaj grandaj ombroj moviĝis solene saltante ĉirkaŭ la fajro surmonte. Kaj jen la vostoj komencis batadi tamburojn.

Jen foriris via ĝardena sofo, diris eta Mim.

Kion fari el ĝardenaj sofoj, diris Mumintrolo senpacience. Li stumblante grimpis supren laŭ la glacikovrita monto kiu glimis en la fajrolumo. Pro la varmego la neĝo degelis, kaj varma akvo fluis sur liaj piedoj kaj manoj.

La suno revenos, pensis Mumintrolo ekscitite. Finiĝos mallumo kaj soleco. Oni povos sidiĝi en sunbrilo en la verando por varmigi la dorson…

Nun li atingis la supron de la monto. Estis varmege ĉirkaŭ la fajro. La nevidebla soriko komencis novan, pli sovaĝan melodion.

Sed la dancantaj ombroj forglitis kaj la tamburoj sonis trans la fajro.

Kial ili foriris? demandis Mumintrolo.

Tu-tiki rigardis lin per siaj trankvilaj bluaj okuloj. Sed li ne estis certa ĉu ŝi vere vidas lin. Ŝi rigardis en sian privatan vintran mondon kiu obeas siajn proprajn fremdajn leĝojn dum jaro post jaro, dum li dormadis en la varma mumindomo.

Kie troviĝas tiu kiu loĝas en la bandoma ŝranko? demandis Mumintrolo.

Kion vi diris? demandis Tu-tiki foreste.

Mi volas renkonti tiun kiu loĝas en la vestoŝranko! ripetis Mumintrolo.

Li ne rajtas eliri, diris Tu-tiki. Oni ne povas scii kion tia ulo elpensus fari.

Amaso da etaj estaĵoj kun longaj kruroj bloviĝis kvazaŭ fumo super la glacio. Iu kun arĝentaj kornoj stamfe preterpasis Mumintrolon, kaj super la fajro io nigra flugis norden per grandaj flugilbatoj. Sed ĉio okazis tro rapide, kaj Mumintrolo neniam havis tempon prezentiĝi.

Kara Tu-tiki, li petis tirante ŝian puloveron.

Tiam ŝi diris amike: Jen fore estas tiu kiu loĝas sub la lavtablo.

Ĝi estis sufiĉe malgranda besto kun brosformaj brovoj, kiu sidis sola gapante en la fajron.

Mumintrolo sidiĝis apud lin kaj diris: Mi esperas ke la krakpano ne esti tro malfreŝa?

La besto rigardis lin sed ne respondis.

Vi havas tiel nekutime brosajn brovojn, ĝentile daŭrigis Mumintrolo.

Tiam la brova besto respondis: Snadaf umuh.

Kiel? demandis Mumintrolo surprizite.

Radamsa, diris la besteto kolere.

Li havas propran lingvon, kaj nun li kredas ke vi ofendis lin, klarigis Tu-tiki.

Sed tion mi tute ne intencis, Mumintrolo timeme diris. Radamsa, radamsa, li aldonis petege.

Tiam la brova besto iĝis tute ekster si, stariĝis kaj malaperis.

Kion mi faru, diris Mumintrolo. Nun li plu loĝos sub la lavtablo dum tuta jaro sen scii ke mi simple volis diri al li ion belan!

Tiaĵoj okazas, diris Tu-tiki.

La ĝardena sofo kolapsis en pluvo el fajreroj.

Nenio plu brulis, sed ĉio ardis kaj la neĝakvo bolis en la rokaj fendoj. Tiam la soriko ĉesis ludi kaj ĉiuj rigardis foren al la glacio.