Джаан Роўлінг - Байкі барда Бідля

Дж. К. Роўлінг, 2008 г.

Нататкі да каментарыяў

Прафесар Дамблдор, магчыма, пісаў свае каментарыі ў разліку на магічную аўдыторыю, таму я дазволіла сабе дадаткова растлумачыць некаторыя тэрміны і факты, якія могуць быць незразумелыя чытачам-маглам.

Жыў-быў на свеце добры стары чараўнік. Чараваў ён мудра і шчодра і ніколі не адмаўляў у дапамозе суседзям. Не жадаючы адкрываць ім сапраўдную крыніцу сваёй сілы, ён рабіў выгляд, нібы гаючыя лекі, чарадзейныя зеллі і проціяддзі з’яўляюцца самі з маленькага гаршчка, які ён называў сваім шчаслівым гаршчком. Людзі са сваімі праблемамі шлі да яго са ўсіх бакоў, а чараўнік з радасцю памешваў змесціва гаршчка і імгненным дапамагаў ім.

Усе любілі добрага чараўніка, і жыў ён да самай старасці, а потым памёр, пакінуўшы ўсю сваю маёмасць сыну. У сына характар быў зусім не той, што ў яго высакароднага бацькі. Сын лічыў, што ўсе, хто не ўмее чараваць, нічога не каштуюць, і ён часта сварыўся з бацькам з-за яго звычкі дапамагаць суседзям.

Пасля смерці бацькі сын знайшоў у гаршчку невялікі скрутак, на якім было напісана яго імя. Малады чараўнік развярнуў скрутак, у надзеі ўбачыць золата, а замест гэтага знайшоў пушысты дамашні тапак, такі маленькі, што яго нельга было надзець, і да таго ж у яго не было пары. У тапку быў кавалачак пергаменту са словамі: “Спадзяюся, мой сын, што ён табе не спатрэбіцца”.

Сын аблаяў бацьку, які ад старасці звар’яцеў, і бросіў тапак у гаршчок — ён вырашыў выкарыстоўваць гаршчок замест вядра для смецця.

У тую ж ноч да маладога чараўніка пастукала старая сялянка.

— Маю ўнучку абсыпала ўсю барадаўкамі, сэр. Ваш бацька заўсёды змешваў асаблівую прыпарку вось у гэтым старым гаршчку — сказала старая.

— Сыходзь! — крыкнуў чараўнік-сын. — Якая мне справа да барадавак твайго вырадку?

І ён зачыніў дзверы перад носам у старой.

І ў гэты ж момант з кухні данёсся гучны ляск і грукат. Сын запаліў святло, адчыніў дзверы і… У бачыў стары гаршчок свайго бацькі, які адрасціў медную нагу і цяпер з жудасным грукатам скакаў на месцы пасярод кухні.

Чараўнік ад здзіўлення падышоў да яго, але паспешна адступіў назад, калі ўбачыў, што гаршчок быў пакрыты барадаўкамі.

— Агідна! — крыкнуў сын чараўніка.

Спачатку ён паспрабаваў прымусіць гаршчок знікнуць, потым спрабаваў ачысціць яго з дапамогай магіі і, нарэшце, выгнаць з хаты. Аднак ні адзін заклён не дапамагаў.

Калі чараўнік выйшаў з кухні, гаршчок паскакаў следам за ім і нават падняўся разам з ім па лесвіцы, грукочучы і ляскаючы аб кожную драўляную ступеньку.

Усю ноч малады чараўнік не мог заснуць, таму што гаршчок скакаў і грымеў каля яго ложку, а раніцай гаршчок паскакаў за ім на кухню і пачаў скакаць каля стала — ляск, бум, ляск! Не паспеў чараўнік пачаць есці кашу, як у дзверы зноў пастукалі.

На парозе стаяў драхлы стары.

— У мяне з асліцай бяда! — растлумачыў ён. — Ці заблудзілася яна, ці яе выкралі, а я без яе не змагу тавар на рынак адвесці. І тады сёння мая сям’я застанецца галоднай.

— А я галодны зараз! — зароў чараўнік і зачыніў дзверы перад носам старога.

Ляск, бум, ляск, — загрымеў гаршчок меднай нагой, ды толькі цяпер да гэтага грукату дадаліся асліныя крыкі і стогны галодных людзей.

— Цішэй! Замоўкні! — крыкнуў чараўнік, але ніякая магічная моц не магла супакоіць гаршчок з барадаўкамі. Гаршчок скакаў увесь дзень па хаце за гаспадаром і ўвесь час стагнаў, грымеў і крычаў: “І-а! І-а!”

Гэтым вечарам у дзверы пастукалі у трэці раз. На парозе стаяла маладая жанчына, якая плакала так, быццам у яе вось-вось разаб’ецца сэрца.

— Маё дзіця захварэла, — сказала яна. — Ці не дапаможаце вы нам? Ваш бацька запрашаў мяне, калі ў мяне былі непрыемнасці…

Але чараўнік і перад ёй зачыніў дзверы.

Тады гаршчок напоўніўся салёнай вадой і, скачучы, расплюхваў слёзы па ўсім палу, крычаў па-аслінаму, енчыў і яшчэ больш акрыўся барадаўкамі.

Больш ніхто не звяртаўся да калдуна за дапамогай, але гаршчок паведамляў яму пра ўсе беды, якія здарыліся ў суседзяў, а бед гэтых было не мала. Праз некалькі дзён гаршчок не толькі стагнаў, крычаў па-аслінаму, енчыў і расплюхваў слёзы і скакаў, але і затыхаўся, хрыпеў, плакаў, як дзіцё, выў, як сабака і выплёўваў сапсаваны сыр, скіслае малако і цэлую кучу смаўзнякоў.

Чараўнік не мог не есці, ні спаць з-за жудаснага гаршчка, які не жадаў сыходзіць, і яго нельга было прымусіць ні замоўкнуць, ні супакоіцца.