Ведзьма (скача)
Дай абдыму і пацалую ў губы!
Мой кавалер, ах, сатана мой любы!
Мефістофель
Не кліч мяне, старая, сатаною!
Ведзьма
Чаму? Не ў свеце ж ты, — са мною?
Мефістофель
Спаганена імя няславай і лухтою.
Нутро людское брудам зарасло:
Бягуць ад ліха, а квітнее зло.
Лепш называй мяне ты — пан барон.
Дарамі я надзелены звыш меры —
І кроў блакітная, і маладзён,
Вось герб мой…
Глянь і дай мне веры.
(Робіць непрыстойныя рухі.)
Ведзьма (рагоча на ўсё горла)
Га-га! Усё ў вас на стары манер.
Раней быў шэльма, шэльма і цяпер.
Мефістофель (Фаўсту)
Вучыся, сябар мой, разяві рот! —
Такія штучкі любіць ведзьмін род.
Ведзьма
Чым паслужыць? Хацелі б мо чаго?
Мефістофель
Пітва чароўнага твайго.
Але прашу старога, каб штогод
Ставала больш жыццёвага імпэту.
Ведзьма
Ахвотна. Вось бяры бутэльку гэту.
Сама пітво я жлукціла не раз.
Смурод прапаў за доўгі час,
Дык шкляначку чаму ж і не ўдружыць.
(Ціха.)
Але калі твой друг яшчэ не ўмее піць,
То праз гадзіну ўжо не будзе жыць.
Мефістофель
За сябра не ў адказе ты — давай!
Налівак самых лепшых не шкадуй,
Шапчы свае закляцці, круг малюй,
Да берагоў у шклянку налівай.
Ведзьма з дзіўнымі рухамі малюе чароўнае кола і ставіць у яго розныя прадметы. Тым часам пачынаюць звінець шклянкі, загуў кацёл — гукі пераходзяць у музыку. Нарэшце ведзьма прыносіць вялізную кнігу, расстаўляе малпаў так, што спіны іх служаць ёй пультам. Малпы трымаюць паходні. Ведзьма дае Фаўсту знак падысці.
Фаўст (Мефістофелю)
Навошта гэта прыкрая хлусня?
Навошта кніга, выдумка пустая?
Старой вядзьмачкі балбатня
У горле мне ўжо косткай стала.
Мефістофель
Для большай важнасці. Мы памаўчым,
Шануючы амбіцыю жанчын.
Пітву прыбавіць моцы хоча,
Дык хай сабе паскача, пабалбоча.
(Прымушае Фаўста ўвайсці ў кола.)
Ведзьма (напышліва і важна дэкламуе па кнізе)
Пачну чаўпці
Да дзесяці.
Адзін — паставім,
А два — прыбавім,
А тры — сатры,
Чацвёрку — ўторкну,
А пяць — прыладзь,
А шэсць — прымець,
А сем — знясем,
А восем — зносім,
А дзевяць — дзеляць,
Дзесяткі соль —
Адзінка й ноль.
І вось у вас
Вядзьмачы раз на раз! {45} 45 Вядзьмачы раз на раз. — Высмейванне містычнай сімволікі лічбаў.
Фаўст
Яна лухту ці не з гарачкі пора!
Мефістофель
Цярпі, цярпі, убачыш скора,—
Лухты ў свяшчэннай кнізе — мора:
Там супярэчлівыя сказы
Разумнаму і дурню скруцяць вязы.
Сядзі над імі, галаву дуры.
Прыёмчык гэты — новы і стары:
На свеце нам даўно не прывыкаць
Праз тры й адзін, адзін і тры {46} 46 Праз тры й адзін, адзін і тры. — Высмейванне хрысціянскага догмату «трыадзінай сутнасці бога — святой тройцы».
Хлусню за праўду выдаваць.—
Так і было, і гэтак будзе,
Абдурваюць, бадай што, ўсіх,
Бо, словы ўчуўшы, вераць людзі,
Што нейкі сэнс начуе ў іх.
Ведзьма (чытае далей)
Адным было
Навук святло
Бясконцай таямніцай.
А хто дурны,
Таму яны
Гатовы ўраз адкрыцца.
Фаўст
Вярзе пустое так заўзята,
Аж галава трашчыць, гудзе,
Як быццам бы язык вар’ята
Пляце, што ў галаву ўзбрыдзе!
Мефістофель
Ну, годзе, мудрая Сівіла {47} 47 Ну, годзе, мудрая Сівіла. — Сівіла — легендарная празарлівіца антычнага свету, якая нібыта прадказала прышэсце Ісуса Хрыста.
!
Налі пітва, каб кроў жывіла —
Яно не ў шкоду. Мой таварыш
Прайшоў агонь, ваду і трубы
І вып’е, не скрывіўшы губы,
Усё, што ты яму заварыш.
Ведзьма з рознымі цырымоніямі налівае ў кубак пітво; калі Фаўст падносіць яго да вуснаў, успыхвае полымя.
Да дна! Каб кубак стаў пусты! —
Жадаю радасці набрацца.
Калі ўжо з чортам ты на «ты»,
Няма чаго агню баяцца.
Ведзьма размыкае кола. Фаўст выходзіць.
Мефістофель
Цяпер хадзем. Дарога нас чакае.
Ведзьма
Хай эліксір вам шчысціць дні!
Мефістофель (ведзьме)
Читать дальше
