Лемур (сола)
Хто збудаваў такі дамок?
Хто тут капаў лапаткай?
Лемуры (хор)
У саване ляжы, кумок,
І здавальняйся хаткай.
Лемур (сола)
Пакой без мэблі. А чаму?
Чаму ўсё так убога?
Лемуры (хор)
Бо напавер далі яму,
Вярнуць прыйшлося многа.
Мефістофель
Усё! Душа вось-вось пакіне плоць!
Распіску прад’яўлю — магчыма, будзе ўдача
Падставіць ножку чорту — не задача.
Перахапіць душу шмат сродкаў ёсць,
Цяпер плююць на важны дакумент.
Шляхі старыя з’езджаныя ўшчэнт,
На новую ж не пусцяць нас дарогу.
Дажыў! Павінен зваць на дапамогу!
Нядобра нам! Цяпер што ні бяры:
Старое права і закон стары —
Апоры не даюць, не маюць сілы.
Раней я не дзяжурыў ля магілы,
Не меў ні клопату я, ні трывог.
Калісь душа была сумленнай, з цела
З апошнім стогнам прэч яна ляцела,—
Я ж гэту мышку лёгка цупнуць мог.
Цяпер душу дачасна і не руш —
Яна трымаецца за цела і за косці,
Пакуль стыхіі ў барацьбе і ў злосці
Не выганяць яе. Ты ж, лоўчы душ,
Сядзі, пільнуй, затоіўшы апаску,
Калі яна, нарэшце, зробіць ласку.
Ці то ў старое Смерці сілы мала,
Ці мо яна касу не адкляпала?
Глядзіш на труп: усё, застыла кроў,—
Аж не — ужо заварушыўся зноў!
(Заклінае дзіўнымі фантастычнымі рухамі, раскідваючы рукі, як крылы.)
Ну, рыцары рагоў, на падстрахоўкі
Цяпер і вы падайце чорту лапу.
Вядзіце служку д’ябальскай гартоўкі,
Вядзіце пекла найвыдатнейшую зяпу!
Хаця на рангі ўсе і на ранжыры
Распісаны ў нас кожны чортаў рог,
На гэты ж раз мне трэба служка самы шчыры
Каб завяршыць дастойна эпілог.
Злева раззеўрылася жудасная геенская пашча.
Як іклы ляскаюць! Паток крывавы
Плыве павольна ў невыносным сквары,
Тыз устае з агню пякельнай лавы.
Над ім клубы клубяцца едкай пары,
Смала клякоча ў горле; і няма канца
Пакутам грэшнікаў, што ў марнай веры
Ратунак вынайсці ў кіпучай серы
То вынырнуць, то зноў даюць нырца.
Не ўратавацца ім ад жудаснай пачвары,
І паглынае пашча ўсе надзеі іх,
Патолі ўжо не знойдуць тут ахвяры,
Іх лёс — гібець у рэках агнявых.
Хай гэта страшыць грэшнікаў усіх,
Хай пакарае за хлусню й ліхія мары.
(Да тоўстых д’яблаў з кароткімі прамымі рагамі.)
Сачыце, тлустыя праныры, цмокі,
Дзе фосфар свеціцца, дык там яна,
Крылатая Псіхея {250} 250 Крылатая Псіхея — увасабленне душы ў грэка-рымскіх міфах.
, нам відна,
Зяўнёце — кінецца душа наўцёкі,
Глядзіце мне, каб хітрая не збегла.
Дастаўце мне. Я крылцы ёй скручу,
Прышлёпну ўраз пячаткай пекла
І ў тартарскі агонь яе памчу.
Глядзіце не спускаючы вачэй
З так званых ніжніх сфер. Хто знае —
Магчыма, там яна і пажывае.
Праз пуп ёй выскачыць лягчэй,—
Тады ўжо злуйся ці не злуйся.
А дагані і пацалуйся!
(Да худых д’яблаў з доўгімі закручанымі рагамі.)
Вы, лайдакі крылатыя і бабздыры,
Удзень цікуйце пільна і ўначы,
Напагатоў трымайце пазуры,
Не дайце ў рай душы ўцячы.
Яна пакіне цёмную нару,
Бо геній-дух заўсёды мкне ўгару.
Прамяністае ззянне ўгары справа.
Нябеснае воінства
Сіла нябесная,
Раць бесцялесная,
Рынь у палёт.
Грэх выкупляем,
Прах ажыўляем.
Ціха, рахмана,
Богу аддана
Веру ўшануем —
Божы аплот!
Мефістофель
Заўсёды прыкрасць абуджае й гнеў
Бязладны хор прыгожанькіх анёлаў,
Святош бясполых саладжавы спеў
Адно псуе настрой і тлуміць голаў.
Мне так карцела гэты род людскі
Парваць, падраць на дробныя кускі,—
Ды вось яны, анёлы, план вялікі мой
Закрэсліць хочуць ханжаскай гурмой,
Святошы тыя ходзяць мякка, плаўна
І нашай зброяй нас лупцуюць спраўна;
Яны ж — таксама чэрці, ды з апаскі
Надзелі на сябе прытворнай цноты маскі.
Тут правароніць — не пакрыць віны,
Хаўрусам шчыльным станьма ля труны.
Хор анёлаў (сеючы ружы)
Ружы агністыя,
Ружы іскрыстыя,
Лёгкія-лёткія,
Жыццесалодкія,
Водару поўныя;
Кветкі цудоўныя
Квецяцца хай!
З птушкамі, з пошчакам
Блізіцца май,
Разам з нябожчыкам
Вернемся ў рай!
Мефістофель (да д’яблаў)
Чаго паніклі, ўціснулі хвасты?
Не ў звычках чорта кідацца ў кусты.
Хай сеюць, адрабляюць свой шарварак,
А мы сваё на ўласны возьмем карак.
Анёлкі думаюць, што ружамі яны
Злагодзяць гадаванцаў сатаны.
Дык дзьмухайце ж, занудлівыя косткі,
Няхай пажухнуць райскія пялёсткі.
Ну, годзе ўжо, перабаршчыць вы рады —
Аж пер’ечка ляціць ад іх армады;
Цішэй, цішэй, раты заткніце й ноздры —
Занадта ж кожны з вас у службе борзды!
Усё вы звесці рады надарма —
І без таго жывое кветачкі няма.
Пільнуйцеся! Свае патройце сілы
І ні на пядзю ад магілы!
Дзе ваш імпэт? Не веру я, каб руж лісткі
Маім чарцям падсмажылі бакі!
Читать дальше
