Albert Baantjer - De Cock en de dansende dood

De grijze speurder keek op zijn horloge. 'Kwart over negen. Je bent vroeg.'

Ouwe Kareltje snoof. 'Ik ken je,' zei hij wat nukkig. 'Mijn zaakjes met jou handel ik het liefst zo gauw mogelijk af. Ik weet dan tenminste waar ik aan toe ben.' Hij klopte op zijn borst. 'Dat geeft rust van binnen.'

De Cock trok een onnozel gezicht. 'Ik… eh, ik heb niets tegen je. Trouwens, ze zeiden in de buurt dat Ouwe Kareltje niets meer deed.'

Het mannetje keek hem aan. In zijn kleine oogjes glansde ongeloof. 'Zeiden ze dat?'

De Cock knikte overtuigend. 'Ze zeiden… Ouwe Kareltje is uit de handel gestapt, met een zak vol berouw.'

Het mannetje bewoog het hoofd opzij. 'Smoesjes… koop ik niets voor. Zeg mij liever waarvoor ik moest komen.'

De Cock trok zijn gezicht in een ernstige plooi. 'Ik wilde met je praten over die man en vrouw, die je gistermiddag hebt gezien.'

Ouwe Kareltje trok onwillig zijn schouders. 'Ik zie zoveel mannen en vrouwen,' reageerde hij nukkig.

De Cock boog zich iets naar hem toe. 'Die man van het geeltje.'

'O… die.' De Cock knikte. 'Hoe laat was het?'

'Twee uur, half drie. Ik stond op het bruggetje van de Achterburgwal. Ze kwamen uit de Korte Niezel en gingen naar de Stormsteeg.'

'Heeft die man je gezien… herkend?'

Ouwe Kareltje schudde nadenkend het hoofd. 'Ik dacht het niet. Zie je, ze hadden mot, geloof ik.'

'Ruzie, die man en vrouw?'

Ouwe Kareltje gebaarde wat triest voor zich uit. 'Het komt voor, weet je. Ook in die kringen. Volgens mij had hij flink de pest in. Hij trok zo venijnig aan de riem.'

'Riem?'

Ouwe Kareltje knikte. 'Ze hadden een hond bij zich. Een grote hond.' Hij wees met zijn hand van de grond. 'Zo'n kalf… weet je… een soort Prins Bernard, maar dan in het zwart.'

De Cock glimlachte. 'Sint Bernard, bedoel je.'

Ouwe Kareltje knikte instemmend. 'Dat zei ik… met van die logge poten.'

De Cock wreef zich nadenkend achter in de nek. 'Je kan je niet vergissen?'

Ouwe Kareltje schudde het gerimpelde hoofd. 'Ik ben niet gek,' riep hij verontwaardigd. 'Ik heb ze goed gezien. Ze gingen op de brug pal aan mij voorbij.' Hij zweeg, schoof onrustig op zijn stoel heen en weer. 'Heeft u verder nog iets? Ik moet nog…'

De Cock knikte hem vriendelijk toe. 'Je kunt gaan. Bedankt voor je komst.'

Ouwe Kareltje kwam haastig van zijn stoel en verliet duidelijk opgelucht de recherchekamer.

De Cock keek hem na. Daarna deed hij de foto's van Bonny terug in de enveloppe en schoof ze in zijn la. 'Een hond,' mompelde hij ongelovig.

Vledder kwam bij hem staan. 'Zouden zij Bonny gisteren hebben meegenomen?'

De Cock keek naar hem op. 'Hoe wisten zij dat wij het kind bij de zusters Augustinessen hadden ondergebracht?' Hij schudde het hoofd. 'Het lijkt er niet op. Bovendien liepen ze de verkeerde kant op. Als je mij vraagt, waren ze op weg naar de Keizersstraat.'

Vledder grinnikte. 'Wat is daar te zoeken? Het pand is leeg.'

Met een verschrikte beweging kwam De Cock overeind en stapte naar de kapstok. Verwonderd liep Vledder hem na.

'Waar ga je heen?'

De Cock sloeg met de vlakke hand tegen zijn voorhoofd. 'De begrafenis van Colette… tien uur.'

Vledder stuurde de politie-Volkswagen behendig door het drukke Amsterdamse stadsverkeer. De oude motor bonkte en de uitlaat knalde luide protesten.

De Cock zat naast hem, onderuitgezakt, ontspannen. 'Ouwe Kareltje,' begon hij plotseling, 'is een goede bekende van mij. Hij is goed in gezichten. Vroeger leurde hij in de buurt met nep-ringen… glanzend goud, platina, schitterende stenen. Verpakt in een smartelijk verhaal werden ze aan hebzuchtige onnozelen duur verkocht. Kareltje moest altijd onthouden wie hij al eens had beetgehad.' Hij glimlachte. 'Begrijp je… uit lijfsbehoud.'

'Doet hij echt niets meer?'

De Cock grinnikte. 'Een enkel ringetje, als het toevallig zo uitkomt. Er zijn altijd wel mensen die er gewoon om vragen om bedrogen te worden.'

De jonge rechercheur keek op zijn horloge. 'We zijn te laat,' zei hij bezorgd. 'Het is al ruim kwart over tien.' Hij blikte opzij. 'Zullen we teruggaan naar de Warmoesstraat? Voor wij op Zorgvlied zijn, is de plechtigheid afgelopen.'

De Cock schudde het hoofd. 'Ik wil er toch even kijken. Het gebeurt nog wel eens, dat ze achter zijn op het schema.' Ze reden de poort van de begraafplaats binnen en stopten bij het kantoor.

Vledder stapte haastig uit. Al na een paar seconden was hij terug. 'Ze zijn al naar de groeve,' hijgde hij.

In een kalm wandeltempo stapten de rechercheurs langs de grindpaden. Toen ze halverwege waren, kwam hen in de verte een groepje mensen tegemoet. De Cock herkende familieleden van Colette en trok Vledder mee naar een zijpad. Hij had geen zin in een hernieuwde confrontatie met vragen die hij toch niet kon beantwoorden.

Via een kleine omweg bereikten ze de groeve. Bij hun nadering keken ze tegen de brede rug van een grote man. De Cock hield Vledder tegen.

'Klaas Karsemeijer,' sprak hij fluisterend. 'Laat hem alleen. Misschien is hij wel de enige die ooit echt van Colette heeft gehouden.'

Geruime tijd bleef de zware man bij de open groeve staan. Toen slofte hij langzaam weg. Het hoofd diep gebogen. De Cock keek om zich heen. Er waren rondom vele versgedolven graven met kransen, linten en bloemen op omgewoelde aarde. Het was intens stil. Benauwend. Soms klonk het tjilpen van een mus.

Vledder keek hem van terzijde aan. 'Had je nog iemand verwacht?'

Zijn collega antwoordde niet. Zijn scherpe gehoor had een bijzonder geluid opgevangen, verderop, achter een dichte haag van bonte ligusters. Het was het zachte, bijna ijle rinkelen van belletjes. Voorzichtig ging hij op het geluid af. De jonge Vledder liep hem na.

Plotseling bleef De Cock staan. Voor hem, tussen de grafzerken, danste een meisje. Ze droeg een witte open blouse en een veelkleurige rok, die tot haar enkels reikte. Het lange zwarte haar golfde bij de bewegingen van haar lichaam. Als in trance danste ze voort. Zwevend gleden haar blote voeten door het gras.

De grauwe, meest bemoste grafstenen, vormden voor de dans een opmerkelijk decor. Monumenten van dood in een bijna magische kring. Gevangen in de ban van haar bewegingen bleef De Cock bij de ligusters staan. Het geheel, de entourage, fascineerde hem. Het vreemde was, dat haar aanwezigheid niet stoorde. Haar wilde dans rond de graven was geen dissonant, geen schrijnende tegenstelling tussen leven en dood, maar een akkoord.

Na een paar minuten draaide De Cock zich om en liep naar het grindpad. Hij dacht plotseling terug aan die avond, drie dagen geleden, toen hij haar voor het eerst ontmoette. 'Een graf voor Colette,' had ze gezegd, 'daar gaat het om.' Hij schoof zijn hoedje wat naar achteren en wreef met een grove hand over zijn gezicht. Colette Maesen had haar graf gekregen, maar de raadsels rond haar dood waren niet opgelost. Waarom moest het meisje sterven? Het leek zo onredelijk, zo zinloos. Waarom zei eenieder, dat Colette Maesen een kind had, terwijl toch duidelijk was vastgesteld dat ze nooit had gebaard? Van wie was het kind? Waar had ze het vandaan? Waarom had de man met het grijs aan de slapen er belangstelling voor? En bovenal… waar was het nu?

Vledder kwam hijgend achter hem aan. Zijn voetstappen knarsten in het grint. 'Die griet is gek,' riep hij achterom wijzend. 'Geloof me… knotsgek. We moeten daar wat aan doen.'

De Cock keek hem van terzijde wat kil aan. 'Wat?' vroeg hij onbewogen.

De jonge rechercheur schudde vertwijfeld het hoofd. 'Dat kan je toch niet toestaan,' riep hij verontwaardigd. 'Dat mag niet. We moeten de mensen van de begraafplaats waarschuwen. Je kunt toch niet iemand ongehinderd tussen de graven laten dansen?'

'Waarom niet?'

Vledder slikte. 'Je krijgt last met de mensen, die hier hun dierbare doden…'