Albert Baantjer - De Cock en de stervende wandelaar

De moord op Alex Delszsen zat hem dwars. En dat om meer dan één reden. Op de eerste plaats hield hij niet van gifmoorden. Ze waren hem te anoniem, te onpersoonlijk, te weinig emotioneel. En ten tweede stond hem het milieu niet aan. O, hij had niets tegen studenten. Zeker niet. Hij kon hun soms dwaze invallen wel waarderen… zolang het spel bleef. Maar spelen deden ze niet meer. Het studentikoze spel was verdwenen… had plaatsgemaakt voor ernst… grauwe ernst en agressie. Een van hen had Alex Delszsen vermoord. Koelbloedig, akelig koelbloedig en sluw geraffineerd. De Cock peinsde. Alex Delszsen… de laatste vrijbuiter. De eeuwige student van de oude stempel. Een man die leven nog met een hoofdletter schreef. Er was in feite geen motief, althans… zo leek het, want bij studenten wist men het nooit. Ze pasten zo weinig binnen het geijkte gedragspatroon. Ze waren vaak zo revolutionair, opstandig, en hanteerden een afwijkend normenpakket. Volgens welke code werd Alex Delszsen vermoord? Hij zuchtte diep. Hoe kwam hij daar ooit achter?

Aan het einde van de Heintje Hoekssteeg bij Onse Lieve Heer op Solder sloeg hij rechtsaf en slenterde de Oude Zijds Voorburgwal op. Voorbij het beruchte Oudekerksplein met zijn hoeren rond de kerk, nam hij het bruggetje naar de Oude Kennissteeg. Het regende steeds intenser en hij was blij dat hij op de Achterburgwal zijn stamkroegje bij de Barndesteeg in het oog kreeg. Hij had echt trek in een paar glaasjes uit de fles cognac Napoleon die Smalle Lowietje speciaal voor hem onder de tapkast had gereserveerd. Cognac stimuleerde zijn denken. Misschien dat een paar glaasjes uit zijn gedachten een aardig ideetje losweekten. Hij had het nodig. Hij streek met zijn hand over zijn nat gezicht en grinnikte zachtjes voor zich uit. Het moest toch komen. Ergens moest toch een oplossing zijn.

Door een spleet in de dikke, met leer afgezette gordijnen schoof hij de gelagkamer binnen. Hij keek even rond en hees zich op een kruk aan de bar. Hij had zo zijn vaste plek, aan het eind, een beetje achteraf.

Smalle Lowietje streek met zijn handen langs zijn morsig vest en kwam opgewekt naar hem toe. Op zijn vriendelijk muizengezicht lag een brede grijns. 'Nou, meneer De Cock, hoe was het? Hoeveel loeresen hebt u eruit gewipt?' De Cock bedacht plotseling dat hij na zijn kort visverlof niet meer in de zaak van Lowietje was geweest. Hij had het eenvoudig te druk gehad. 'Schenk eerst eens in,' zei hij lachend, 'dan zal ik je van mijn vissof vertellen.' De tengere caféhouder pakte de fles oude cognac en zette twee glazen op de tapkast. Hij dronk altijd een glaasje met de speurder mee. Klokkend schonk hij in. De Cock keek toe. Hij hield van de manier waarop Smalle Lowietje de fraaie fles hanteerde. Het was een ceremonieel, bijna devoot gebaar.

Ze namen het glas op, keken elkaar in de ogen… de oude rechercheur… de wat louche caféhouder… en lachten. 'Op de misdaad.' Het was hun gebruikelijke toast.

Toen het fluwelen vocht langs zijn dorstige keelgat was gegleden, vertelde De Cock van de snoeken die hij niet had gevangen.

Lowietje lachte hartelijk. 'En dan zeggen ze nog dat vissen stom zijn.' Hij sloeg van plezier op de tapkast. 'Van mij kunnen ze d'r wat van. Als u ze niet kunt vangen, zijn ze voor mij bijdehanter dan menig penozejochie.' De Cock lachte mee en genoot van zijn cognac. Het leven was alles bij elkaar nog zo slecht niet, vond hij. Men moest het niet te ernstig nemen. Dat was het. Hij nam nog een tweede glaasje en voelde hoe de stekelige pijn uit zijn voeten wegtrok. Het bracht hem in een wat zonniger humeur. 'Schenk nog eens in,' riep hij tegen Lowietje. 'Ik heb dit spul te lang gemist.'

Smalle Lowietje gehoorzaamde met de welwillendheid van een kastelein.

Na het derde glaasje voelde De Cock hoe de 'mest en mist' van De Genestet uit zijn denken wegtrok. Hij was weer bereid de wereld wat fleuriger te bekijken. Hij kon achter de wolken weer de zon zien. Maar verder wilde hij toch niet gaan. De hemel was niet helemaal blauw. Als een dreigende onweerswolk hing in het zwerk de moord… de gifmoord op Alex Delszsen.

Hij wenkte Lowietje naderbij.'Ken jij ene Ella Rosseling?' 'Een business-vrouwtje ?'

De Cock maakte een hulpeloos gebaartje. 'Dat neem ik aan.' 'Hoe ziet ze eruit?'

De Cock haalde zijn schouders op. 'Mooi… denk ik, en jong. En ze draagt zwart glanzende onderjurken met kant' Lowietje schoot in de lach. 'En meer aanwijzingen heb je niet? Ik bedoel… is dit alles?' 'Ik vrees van wel.'

De Smalle verzonk in gepeins. Hij dacht. Het was te zien. Zijn vriendelijke muizengezicht was pijnlijk verwrongen. 'Vraag eens aan Brabantse Truus,' zei hij na een poosje. 'Misschien kan zij je helpen. Ze heeft vaak jonge meiden voor het raam.'

De Cock nam 'op de valreep' nog snel een vierde cognacje en gaf zijn vriend Smalle Lowietje tot afscheid een dreun op zijn tengere schouders. Toen waggelde hij het café uit. De zon in zijn hart. Een wolk aan elke voet. Buiten bemerkte hij onthutst dat het nog steeds regende. Het was een ontnuchterende ervaring.

Het oude pandje van Brabantse Truus aan de Achterburgwal was een lief klein bordeeltje met een accommodatie voor drie hoertjes, die ieder een eigen vertrekje hadden, compleet met een zitje, een wasbak, een spiegel en een canapé. Alles netjes en onderhouden.

Brabantse Truus was een skoon mens en de vrouwtjes die zij toestond in haar huusken mannen te plezieren, waren door haar met zorg gekozen. Reinheid en zindelijkheid waren bij die keuze een overweging. Natuurlijk lette zij ook op uitspringende vrouwelijke bekoorlijkheden. Tenslotte exploiteerde Brabantse Truus haar bordeeltje niet uit charitatieve overwegingen.

De Cock kende haar al heel lang. Ze was een van die hoerenwaardinnen met wie de politie nooit last had. Ze ontving de rechercheur in haar proper verblijfje, een soort kamerkeuken, waar ze alles bij de hand had… wisselgeld, zakjes condooms, servetjes en een zware ploertendoder voor extra lastige klanten, want Truus dreef de business alleen. De Cock legde zijn druipend hoedje op het aanrecht. 'Ik weet niet of ik bij jou goed ben.'

Ze keek hem ondeugend aan. 'Jij,' zei ze liefjes, 'jij bent bij mij altijd goed.'

De Cock glimlachte. 'Ik zoek Ella Rosseling.' Ze knikte voor zich uit. 'Ella Rosseling,' herhaalde ze zangerig, 'dat klopt, die zit bij mij. Heeft ze wat uitgespookt?' De Cock schudde het hoofd. 'Ik wil alleen even met haar praten.'

Ze stond op, schoof een gordijntje opzij en keek buiten in een spionnetje aan de muur. 'Je zult even moeten wachten. Ze heeft bezoek.'

De Cock knikte begrijpend. 'Kan het lang duren?' Brabantse Truus lachte. 'Dat hangt ervan af hoe lief het mannetje is.'

De Cock grinnikte. 'Je bedoelt,' verbeterde hij,'hoeveel geld hij bereid is uit te geven.'

Ze haalde haar schouders op. 'Nou ja… is dat niet hetzelfde?'

De Cock ging op het onderwerp 'lief mannetje' niet verder in, maar accepteerde gretig de koffie die Truus hem aanbood en ging aan haar tafeltje zitten. 'Melk en suiker?'

De Cock knikte. 'Het is geen weer voor de business ,' stelde hij. 'Het giet buiten.'

Ze schonk room uit een zilveren kannetje. 'Och,' zei ze onderwijl, 'zij die hongeren komen toch wel.' Het klonk als een toepasselijke bijbeltekst. 'Je ziet het: al de meissies zijn bezet.'

De Cock slurpte behaaglijk aan zijn koffie. 'Hoe lang is ze bij je?'

'Ella Rosseling?' 'Ja'

'Bijna een jaar.'

'Waar komt ze vandaan?'

'Den Haag, geloof ik. Daar wonen haar ouders.'

'Meerderjarig?'

Ze grijnsde breed. 'Anders nam ik haar niet in huis.' 'Is ze getrouwd?'

'Nee.' 'Hoe oud?'

'Tweeëntwintig… pas geworden.' 'Een souteneur?'

Brabantse Truus trok haar gezicht in een verbeten plooi. 'Komt er bij mij niet in. Als ik merk dat de meissies een bikker aan de hand hebben, gaan ze er bij mij uit. Ik moet geen ellende in mijn huis.'