Albert Baantjer - De Cock en de moord in seance

‘Hebt u die geur in huis wel meer waargenomen?’

Jennifer Jordan reageerde verschrikt.

‘Nee, nee. Zeker niet.’

Dokter Den Koninghe beende plotseling weg. Bij de deur bleef hij staan en draaide zich om. Zwierig, met een lichte buiging, nam hij zijn hoed af en zwaaide. ‘Au revoir, bon ami,’ riep hij bijna jolig. ‘En mijn complimenten aan dokter Rusteloos.’ De Cock zwaaide terug, een grijns op zijn gezicht. Hij hield van die man.

Toen de lijkschouwer was verdwenen, wenkte hij de broeders van de Geneeskundige Dienst naderbij. Ze legden de brancard naast de vrouw op het berbertapijt en schoven haar op het canvas. De oudste broeder keek op. ‘Waar moet ze heen? Naar het sectielokaal?’

‘Dat is goed.’

Ze tilden de brancard op en gingen de kamer uit. De Cock keek ze na. Hoeveel slachtoffers had hij hen zo, de brancard wiegend in hun handen, zien wegdragen? Honderden? Of waren het er meer? Het werd tijd dat hij het eens bijhield.

Vledder kwam naast hem staan.

‘Zal ik meegaan naar de Overtoom?’

De Cock knikte instemmend.

‘Laat haar uitkleden. Tot op de huid. Kijk voor alle zekerheid het hele lichaam nog eens na op verwondingen. En wees voorzichtig met haar mooie paarse blouse. Er zit op de borst links in de volant een vlekje. Ik denk van koffie. Het zal wel te…’ Ineens stokte hij. Verbijsterd blikte hij naar zijn collega op. Zijn gegroefd gezicht zag bleek. ‘Koffie.’ Hij slikte. ‘Verdomme… koffie… ze kreeg koffie.’ Hij draaide zich bruusk naar Christine van der Waal. ‘Waar zijn de kopjes?’

De vrouw reageerde verwonderd. Onzeker.

‘Wat eh… wat voor kopjes?’

De Cock snoof. Zijn neusvleugels trilden.

‘Van de koffie… ze kreeg toch koffie?’

Christine van der Waal gebaarde wat vaag naar het eind van de kamer. Haar hand trilde als een espenblad.

‘In eh… in de keuken.’

De Cock sprintte de kamer uit naar de lange gang. Vledder en de vrouwen van de kring keken hem na. Verbaasd. Geamuseerd. De Cock in draf was een koddig gezicht.

Hijgend bereikte hij de keuken. Verslagen bleef hij halverwege staan en kneep zijn ogen even toe. In de granieten gootsteen, in een gele plastic afwasbak, in ruim, nog schuimend sop, lagen tien porseleinen koffiekopjes.

De Cock beende door de grote recherchekamer van het bureau Warmoesstraat heen en weer. Dreunend. De anders zo dartele lijnen in zijn vriendelijk gezicht stonden strak. Hij klemde zijn lippen op elkaar en sloeg met zijn vlakke hand tegen zijn voorhoofd. ‘Stom,’ brulde hij. ‘Gewoon hartstikke stom. Ik vergeef het mezelf nooit. Ik heb me door dat gewauwel van die wijven over kwade geesten laten afleiden. Ik had veel eerder aan die verdomde koffiekopjes moeten denken.’ Hij sloeg zich opnieuw voor het hoofd.

‘Toen ik dat bruine vlekje op haar blouse ontdekte, had ik meteen moeten reageren.’

Vledder kwam vanachter zijn bureau vandaan.

‘Had je ze niet uit het sop kunnen halen?’

De Cock bleef bij hem staan en schudde zijn hoofd. ‘Het had weinig zin meer. Volgens Harry Donkervliet had hij de koffiekopjes eerst onder de kraan afgespoeld en toen in het sop gezet. De kans dat daarna nog sporen van vergif gevonden kunnen worden, lijkt mij te verwaarlozen. Ik durfde ons gerechtelijk laboratorium er niet mee te belasten. Ik was ook bang dat die sterk geconcentreerde afwasmiddelen van tegenwoordig een resultaatvervalsende invloed zouden hebben op de uitslag.’ Vledder knikte.

‘Ik begrijp het. Je wilt later de advocaat niet de kans geven er zijn voordeel mee te doen.’

De Cock knikte traag.

‘Ik wacht na de gerechtelijke sectie liever het toxicologisch onderzoek af van urine en maaginhoud.’ Hij zuchtte. ‘Het is jammer. Ik had anders juridisch gezien wat steviger in mijn schoenen gestaan.’

Vledder keek naar hem op.

‘Vind je het niet vreemd dat Harry Donkervliet de kopjes zo snel afruimde en afwaste?’

De Cock grinnikte vreugdeloos.

‘Ik mag het gerust vreemd vinden, maar wat bewijs ik ermee? Harry Donkervliet is nu eenmaal een nette jongen die niet graag de vuile boel laat staan.’ Hij schudde triest zijn hoofd. ‘Je kunt het hém moeilijk kwalijk nemen, dat hij niet direct het verband zag tussen de koffie en de snelle dood van Zwarte Sophie.’ Vledder leunde tegen zijn bureau.

‘Je bent ervan overtuigd dat het vergif inderdaad door de koffie werd gemengd?’

De Cock knikte. ‘Aangenomen, dat Zwarte Sophie inderdaad door vergif stierf. En daar heeft het alle schijn van. Dan moet het door middel van de koffie zijn toegediend. Er is vrijwel geen andere mogelijkheid. En dat dan tijdens de tweede maal.’ Vledder fronste zijn wenkbrauwen.

‘Tweede maal?’

De Cock stak twee vingers van zijn rechterhand omhoog. ‘Er werd tweemaal koffie geserveerd. De eerste keer voordat de seance begon en de tweede maal na het kruis- en bordspel met de onzalige mededeling dat Sjaan zou sterven. Zwarte Sophie kwam tot ongenoegen van Christine van der Waal en Jennifer Jordan te laat binnen. De kopjes van de koffie vóór de seance waren toen al opgeruimd.’

Vledder knikte traag. ‘Je hebt gelijk.’ Hij zweeg even en keek zijn leermeester nadenkend aan. ‘Ik geloof niet dat wij hoeven te wanhopen. Volgens mij moeten wij ook deze zaak gemakkelijk kunnen klaren. Het is duidelijk dat een van de leden van die spiritistische kring het vergif heeft toegediend. Gezien de snelle werking van het gif is er geen andere mogelijkheid. In dat huis aan de gracht waren op het moment van de moord slechts negen vrouwen en één man aanwezig. Ik heb dat voor alle zekerheid nog eens gecontroleerd. Zwarte Sophie stierf. De groep van verdachten blijft dus beperkt tot één man en acht vrouwen.’ Hij zweeg even en stak zijn handen naar voren. ‘Waarom zouden we niet onmiddellijk toeslaan en arresteren we die Harry Donkervliet? Van alle aanwezigen in dat huis had hij de beste gelegenheid. Hij deed aan de feitelijke seance niet mee. Er was dus niemand, die op hem lette. De koffie van na het kruis- en bordspel heeft hij gezet en opgediend. Hij is degene die het vergif ongezien door de koffie heeft kunnen mengen. Het zou ook verklaren waarom Harry de kopjes later zo snel afruimde en afwaste.’ De Cock keek hem bewonderend aan.

‘Heel goed,’ sprak hij lovend. ‘Ik vind dit een duidelijk betoog. Een haarscherpe analyse. Er valt weinig tegen in te brengen.’ Hij schudde zijn hoofd. ‘Toch wil ik wachten. Ik acht het nog te vroeg om nu al tot arrestatie over te gaan. Moord vraagt een motief. Welk motief had onze Harry Donkervliet. Voor zover wij kunnen nagaan…’

Er werd nadrukkelijk op de deur geklopt. Vledder weifelde even. Toen riep hij: ‘Binnen.’

De deur werd ruw opengetrokken. Het ribbelglas in de sponningen rinkelde. In de brede deuropening verscheen een kleine, al wat oudere vrouw. Ze droeg een glimmend zwarte mantel van vele modes terug. De revers en de mouwen waren bijna groen. Nonchalant, bijna achter op haar hoofd, bungelde wat verfomfaaid een gele strooien hoed met kleurrijke veldbloemen op de rand. De beide rechercheurs herkenden haar direct. De Cock liep op haar toe en stak haar beminnelijk een hand toe. ‘Agatha van Keulen,’ zei hij gedragen, ‘wat verschaft ons het genoegen van uw komst?’

Ze trok haar mond strak.

‘Het is geen genoegen,’ sprak ze bits. ‘Fratsen. Het is helemaal geen genoegen. Ik heb een missie. Ik kom hier om een schande uit te wissen.’

‘Welke schande?’

Ze stak haar spitse kin iets naar voren. Strijdlustig. Rond neus en lippen verscheen een venijnige trek.

‘De schande van Sophies dood,’ riep ze fel. ‘Het is ronduit een schande dat ze om zeep werd geholpen.’

De Cock leidde haar zachtjes naar de stoel naast zijn bureau. ‘Ik ben het volkomen met u eens,’ sprak hij kalm, ernstig. ‘Dat is inderdaad een schande. We dienen het leven van onze medemensen te respecteren. Ik verzeker u dan ook dat wij onze uiterste best zullen doen om de moordenaar te ontmaskeren.’ Ze schonk hem een meelijwekkend lachje.