Albert Baantjer - De Cock en moord in reclame

‘Hendrik Zuiderman was met Christiaan bevriend. Toen ik nog met Hendrik samenwoonde, zijn wij wel eens bij haar op bezoek geweest.’

‘Wat behelsde die vriendschap?’

Marie van den Heuvel maakte een schouderbeweging.

‘Wat behelst een vriendschap?’

Om haar mond lag een grijns.

De Cock wond zich op. Hij boog zich met een rood gezicht naar haar toe.

‘Mevrouw Van den Heuvel,’ sprak hij streng en met hoorbare stemverheffing, ‘dit is het derde onderhoud dat wij beiden in deze zaak hebben. In de vorige gesprekken hebt u mij nooit de volle waarheid verteld. Ik wens, dat u van die onhebbelijke traditie afwijkt. Dus herhaal ik met klem: wat behelsde de vriendschap tussen Herman Zuiderman en Christiaan Adriaansen?’

Mevrouw Van den Heuvel draaide haar hoofd iets weg.

‘Zij fabriceerden samen kinderporno.’

‘Met uw zoon Albert als model.’

Mevrouw Van den Heuvel knikte.

‘Hendrik fotografeerde en Christiaan Adriaansen was de man die vieze spelletjes met Albert deed.’

‘Vieze spelletjes?’

‘Ja.’

‘Hij is op de kinderporno met uw zoon Albert vaak in zijn gezelschap afgebeeld?’

‘Inderdaad.’

‘Tijdens ons vorig onderhoud zei u: Hendrik Zuiderman deed aan pornografie. En hij was niet de enige bij ons op het reclamebureau.’

Mevrouw Van den Heuvel knikte opnieuw.

‘Dat was juist.’

‘Wie waren de anderen?’

‘Vrijwel elk lid van het personeel deed mee.’

‘U?’

Marie van den Heuvel zuchtte.

‘Ik werd in verband gebracht met de kinderporno waarin Albert een rol speelde.’

De Cock keek haar schuins aan.

‘Wat was de oorzaak dat Christiaan Adriaansen buiten schot bleef toen u en Hendrik Zuiderman voor kinderporno werden gearresteerd?’

Marie van den Heuvel draaide haar hoofd weg en zweeg.

De Cock nam een kleine pauze.

‘Ik heb u wat gevraagd,’ sprak hij na een poosje.

Mevrouw Van den Heuvel draaide haar hoofd terug.

‘Ik… eh, ik… eh,’ sprak ze aarzelend, ‘ik breng mijn positie bij het reclamebureau in gevaar als ik u de waarheid vertel.’

De Cock keek haar strak aan.

‘Ik zal van die waarheid zo min mogelijk gebruikmaken.’

Mevrouw Van den Heuvel zuchtte diep.

‘Mathilde van Nibbixwoud beloofde Hendrik en mij, dat wij na het uitzitten van onze straf op het reclamebureau mochten terugkomen… als wij over het aandeel van Christiaan Adriaansen zouden zwijgen.’

De Cock keek haar niet-begrijpend aan.

‘Waarom?’

Mevrouw Van den Heuvel liet haar hoofd iets zakken.

‘Ze had destijds een verhouding met hem.’

‘Met Christiaan Adriaansen?’

‘Ja.’

‘Buiten de heer Van Nibbixwoud om. Ik bedoel, kende hij die verhouding?’

Mevrouw Van den Heuvel schudde haar hoofd.

‘Dat weet ik niet. Ik heb geen zicht op hun relatie. De heer Van Nibbixwoud was er vrijwel nooit… vertoefde meest in het buitenland. De feitelijke leiding van het reclamebureau berustte bij haar.’

De Cock fronste zijn wenkbrauwen.

‘Kon ze dat?’

In zijn vraag trilde verbazing.

Mevrouw Van den Heuvel grijnsde.

‘Mathilde speelde altijd de hulpeloze… de hulpbehoevende, maar ze wist deksels goed wat ze deed.’

‘Wist Mathilde van Nibbixwoud, dat in de kantoren van het reclamebureau aan de Herengracht op grote schaal pornografie werd vervaardigd?’

Mevrouw van den Heuvel knikte overtuigend.

‘Dat moet zij hebben geweten.’

De Cock liet zich in zijn stoel terugzakken. Zijn hersens werkten koortsachtig om de nieuwe informatie te verwerken.

Ineens veranderde mevrouw Van den Heuvel van houding. De gelatenheid waarmee ze de vragen van de oude rechercheur had beantwoord, verdween. Met verschrikte ogen keek ze naar De Cock op.

‘Ik kom niet midden in de nacht naar de Warmoesstraat,’ sprak ze snel, ‘om met u te praten als ik daartoe geen gegronde redenen had.’

‘Dat begrijp ik.’

‘Daar hebt u nog geen vraag over gesteld.’

De Cock knikte voor zich uit

‘Dat doe ik dan nu,’ reageerde hij kalm.

Mevrouw Van den Heuvel verschoof op haar stoel.

‘Albert, mijn zoon, haatte niet alleen zijn natuurlijke vader, maar meer nog de man met wie hij voor de camera vieze spelletjes moest spelen.’

‘Christiaan Adriaansen.’

‘Precies. Toen ik vanavond hoorde dat ook Christiaan Adriaansen was vermoord, sloeg mij de schrik om het hart. Ik had het stellige gevoel, dat Albert eindelijk wraak had genomen op de twee mannen die hem vrijwel zijn gehele jeugd op een afschuwelijke wijze hadden vernederd.’

De Cock keek haar met mededogen aan.

‘Die mogelijkheid acht u aanwezig?’

Mevrouw Van den Heuvel knikte traag.

‘Urenlang ben ik bezig geweest om Albert in Leiden te bereiken.’

Over haar vriendelijk rond blozend gezicht gleden enige tranen… drupten geruisloos op haar schoot.

‘Hij is er niet.’

Ze slikte en begon erbarmelijk te huilen. Een stroom van tranen gleed over haar wangen.

‘Hij… eh, hij is er niet,’ herhaalde ze panisch van angst. ‘Niemand weet waar hij is… waar hij is gebleven. Ik ben nu zo bang dat die jongen uit wroeging zichzelf iets heeft aangedaan.’

Toen De Cock de volgende morgen zo rond de klok van tien uur de grote recherchekamer binnenstapte, trof hij Vledder achter zijn nieuwe computer. De rappe vingers van de jonge rechercheur dartelden over het toetsenbord.

De Cock bezag het met een glimlach. Hij wierp zijn oude hoedje naar de kapstok, lachte omdat hij weer eens had gemist en wurmde zich uit zijn regenjas. Daarna raapte hij zijn gevallen hoedje op en slenterde naar zijn bureau.

Vledder liet zijn vingers rusten en keek op.

‘Je bent laat.’

Het klonk bestraffend.

De Cock gniffelde.

‘Een oude man heeft zijn nachtrust nodig. Heb jij vannacht niet geslapen?’

Vledder grinnikte.

‘Ik heb toen ik thuis kwam Adelheid [6] Adelheid van Buuren, de nieuwe verloofde van Vledder. gebeld. Die had voor een speciale opdracht nachtdienst aan het hoofdbureau. Ik heb haar gevraagd om mij op tijd te wekken.’ De jonge rechercheur glimlachte fijntjes. ‘Dat heeft ze vanmorgen gedaan… persoonlijk.’

De Cock trok zijn wenkbrauwen samen.

‘En toch was je op tijd op bureau?’ vroeg hij verwonderd.

Vledder zuchtte.

‘Dat moest wel. Ik heb Ben Kreuger naar de Herengracht gestuurd om het bureau van Hendrik Zuiderman dactyloscopisch te onderzoeken. Ik heb gebeld met dokter Rusteloos over het tijdstip van de gerechtelijke sectie op het lijk van Christiaan Adriaansen. En ik heb contact opgenomen met de politie in Leiden met het verzoek om uit te kijken naar de verdwenen Albert van den Heuvel.’

‘En?’

Vledder grijnsde.

‘Ze namen het daar nogal luchtig op. Het schijnt dat studenten bepaald niet hokvast zijn. Ze veranderen dikwijls van adres en verdwijnen soms voor een poosje uit het zicht.’

‘Heb je op de ernst van de situatie gewezen?’

Vledder knikte.

‘Op hun verzoek heb ik een opsporingsbericht op de telex gezet.’

De Cock fronste zijn wenkbrauwen.

‘Toch geen OAV? [7] OAV = Verzoek tot Opsporing Aanhouding en Voorgeleiding mag alleen ten aanzien van een verdachte. ’

Vledder schudde zijn hoofd.

‘Dat durfde ik nog niet aan. Ik heb alleen de opsporing van zijn verblijfplaats verzocht. Moeder Van den Heuvel mag dan wel denken dat haar zoon uit wraak Hendrik Zuiderman en Christiaan Adriaansen heeft vermoord, maar wij hebben daarvoor nog geen spatje bewijs.’

De grillige accolades rond de mond van De Cock vormden een droevige grijns.

‘Ik had vannacht wel met de bedroefde moeder Van den Heuvel te doen. Ik heb nog een moment met de gedachte gespeeld om met haar naar Leiden te rijden om die jongen te gaan zoeken.’