Baantjer - De Cock en een dodelijk rendez-vous

‘Doe morgen op Westgaarde voorzichtig met de herkenning. Neem in ieder geval ook de moeder van Bertus mee. Misschien kan dokter Rusteloos dat stuk elektriciteitsdraad vast verwijderen en wat aan die uitstekende tong doen. Het is anders zo gruwelijk.’

Vledder knikte nauwelijks merkbaar. Het leek alsof het relaas van Sylvia van Rosmalen de jonge rechercheur wat had verdoofd.

‘Mag ik haar verhaal eens samenvatten?’

De Cock knikte.

‘Ga je gang.’

Vledder bracht zijn handen naar voren.

‘Haagse Bertus zoekt op de Wallen naar een geschikt raam voor zijn Sylvia. Het pandje op de Achterburgwal… van oorsprong De Veilige Haven… trekt zijn aandacht. Het kamertje van Charmaine lijkt hem bijzonder geschikt. Tegen elf uur ziet hij Charmaine haar kamertje verlaten. Dan besluit hij om het kamertje ook eens vanbinnen te bekijken. Terwijl hij dat doet, komt Charmaine plotseling terug, schrikt van de aanwezigheid van Haagse Bertus en begint te gillen. Bertus grijpt haar in paniek bij de keel en Charmaine sterft.’

De jonge rechercheur keek op.

‘Klopt het?’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Het klopt niet.’

‘Wat klopt er niet?’

De Cock ademde diep.

‘Haagse Bertus behoefde het kamertje niet vanbinnen te bekijken. Hij wist hoe het eruitzag. Hij was al binnen geweest toen hij Charmaine een dag tevoren geld gaf zonder van haar diensten gebruik te maken.’

Vledder keek hem bewonderend aan.

‘Je hebt gelijk.’

De Cock stak zijn wijsvinger omhoog.

‘En dan nog iets… Hoe kwam Haagse Bertus binnen?’

Vledder trok zijn schouders op.

‘Misschien had Charmaine haar kamertje bij haar vertrek niet afgesloten.’

De Cock trok een bedenkelijk gezicht.

‘Charmaine had die avond vrijwel zeker haar driehonderd gulden nog niet verdiend. In haar pedaalemmer lagen maar drie gebruikte condooms.’

‘Te weinig voor driehonderd gulden.’

De Cock trok zijn gezicht in een ernstige plooi.

‘Tenzij ze een uiterst vrijgevige klant had bediend… een klant met bijzondere wensen. Maar daar ga ik niet van uit. Het feit dat ze terugkwam… vermoedelijk na een bezoek aan een snackbar… duidt erop dat ze van plan was om door te gaan.’

De oude rechercheur zweeg even.

‘Toen we haar vonden, had ze een sleutelbos in haar rechterhand. Waar duidt dat op?’

De grijze speurder gaf zelf het antwoord.

‘Dat ze kort voor haar dood die sleutelbos nog had gebruikt… of het plan had om die te gebruiken. In ieder geval verkeerde Charmaine Dupuitrain, toen zij bij haar kamertje terugkwam, in de overtuiging dat de deur van haar kamertje was afgesloten. En dan vraag ik nog eens: hoe kwam Haagse Bertus binnen?’

Vledder keek hem hulpeloos aan.

‘Ik kan je daar geen antwoord op geven.’

De Cock zuchtte.

‘Het verhaal dat Sylvia van Rosmalen ons vertelde, klopt niet. Ik neem echter aan dat zij niet beter weet… dat ze ons slechts heeft weergegeven wat Haagse Bertus haar over het voorval heeft verteld.’

‘En dat is volgens jou niet de juiste toedracht?’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Willen alle feiten kloppen, dan heeft Haagse Bertus de gangen van Charmaine enige dagen gevolgd en wist hij dat ze ’s avonds laat na een bezoek aan een snackbar naar haar kamertje terugkwam. Hij volgde haar die avond, wachtte tot zij de deur met haar sleutels had geopend en viel haar toen in het kamertje aan.’

De oude rechercheur schudde vertwijfeld zijn hoofd.

‘Al kloppen de feiten, dan blijft toch de vraag waarom hij haar volgde en overviel.’

Vledder trok een droevig gezicht.

‘We kunnen het hem niet meer vragen.’

Het gezicht van De Cock verhelderde.

‘Weet je, Dick,’ sprak hij vermoeid, ‘we hebben in deze zaak ten minste één moord opgelost: de moord op Charmaine Dupuitrain.’

Vledder grijnsde breed.

‘We hebben nog nooit op een zo eenvoudige wijze een moordzaak opgelost. Iemand komt ons even vertellen wie het heeft gedaan… klaar.’

De Cock knikte.

‘We mogen onze Sylvia van Rosmalen wel dankbaar zijn voor haar openhartigheid. Ik denk dat veel vrouwen in haar situatie hadden gezwegen.’

Vledder lachte.

‘En weet je wat mij zo blij maakt,’ riep hij juichend, ‘de moordenaar is dood… morsdood. Geen ellenlange verhoren meer, geen zeurende officieren van justitie… geen rechter-commissarissen om het onderzoek nog eens dunnetjes over te doen. Geen duffe terechtzittingen met vervelende advocaten… geen onleesbare rapporten van psychiaters… geen gedoe met reclassering en een mogelijk cellentekort… gewoon einde.’

De Cock luisterde geamuseerd naar het betoog van zijn jonge collega.

‘Volgens artikel 69 van ons aller Wetboek van Strafrecht,’ vulde hij plechtig aan, ‘vervalt het recht tot strafvordering door de dood van de verdachte.’

Vledder grinnikte.

‘Ik vind het zo stom,’ sprak hij hoofdschuddend, ‘dat dit in de wet staat.’

‘Waarom?’

Vledder reageerde verwonderd.

‘Wat wil je na de dood van de verdachte nog tegen hem ondernemen?’

De Cock gebaarde.

‘Er zijn tijden geweest dat dit niet in de wet was opgenomen. Dan begon de staat na de dood van de verdachte nog een strafzaak tegen hem.’

Vledder grinnikte.

‘Wat had dat voor zin?’

De Cock glimlachte.

‘In een schijnproces werd de dode verdachte alsnog schuldig verklaard en al zijn bezittingen werden gerechtelijk in beslag genomen… geconfisqueerd. Die vervielen dan aan de Staat.’

‘En de erfgenamen?’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Die kregen niets. De toenmalige heersers haalden die grap zelfs uit nadat de verdachte al tientallen jaren was overleden en zijn bezittingen allang in andere handen waren overgegaan. Dan werd dat bezit onrechtmatig verklaard en afgenomen.’

Vledder gromde.

‘Dat was pure roof.’

De Cock knikte.

‘Wettelijk toegestaan. We mekkeren wel eens over onze Nederlandse wetgeving, maar in doorsnee is die uiterst zorgvuldig.’

De oude rechercheur staarde even voor zich uit.

‘Al laat de huidige wetgeving,’ ging hij bedachtzaam verder, ‘nog voldoende ruimte voor de roofzucht van de Staat.’

‘Hoe?’

De Cock trok een grimas.

‘Denk maar eens aan de successierechten… In feite een ordinaire confiscatie van een groot deel van iemands vermogen na diens dood.’

Vledder wuifde het onderwerp weg.

‘In ieder geval behoeven wíj niets meer tegen Albertus van Zoggel te ondernemen. En wat de Staat met zijn bezit doet, laat mij Siberisch.’

De Cock glimlachte.

‘Heb jij geen suikeroom?’

Vledder gromde opnieuw.

‘Ik heb welgeteld vier ooms: twee van mijn moeders en twee van mijn vaders kant. Maar alle vier zo arm als de mieren.’

De Cock verzonk enige tijd in gepeins.

‘Ik begrijp alleen niets,’ sprak hij na een poosje, ‘van het motief van de dode Albertus van Zoggel. Zijn gedrag is mij een raadsel. Tegen Gerard van Kastelen zegt hij niet geïnteresseerd te zijn in Charmaine. Zijn interesse gold het pandje dat hij wilde kopen. Maar als Charmaine dood is, onderneemt hij onmiddellijk stappen om haar peeskamertje voor zijn vriendin te huren en vestigt hij de verdenking op zich. Hij geeft dan niet zijn ware naam, Van Zoggel, op, maar noemt zich Bertus van het Hooft… een valse naam.’

Vledder keek hem glimlachend aan.

‘Vind je het belangrijk?

‘Wat?’

‘Het motief en het gedrag van wijlen Albertus van Zoggel… alias Bertus van het Hooft… alias Haagse Bertus. Veel belangrijker vind ik de vraag wie hem om zeep hielp. Dat de moord uitgerekend in het oude peeskamertje van Charmaine plaatsvond, is volgens mij puur toeval.’