Albert Baantjer - De Cock en het sombere naakt

De reactie kwam niet direct. Het duurde enige seconden. Toen sprong de oude Van Stuchteren op. Zijn vingers bewogen krampachtig. De ogen flikkerden. ‘Wat wilt u daarmee zeggen?’ Iedere vezel van het lichaam van De Cock was gespannen. Hij had nog diezelfde morgen iets van de onstuimige lichaamskracht van de makelaar gezien, herinnerde zich de pijnlijke hals van Vledder en besloot tot uiterste waakzaamheid.

Hij wees in de richting van Ronald.

‘Uw zoon,’ zei hij kalm beschuldigend, ‘had op de dag van Nanettes verdwijning nog een afspraak met haar. Nadien is ze niet meer in leven gezien.’

Het gezicht van de oude Van Stuchteren verstarde. Hij keek van Ronald naar De Cock en terug. ‘Jij, Ronald?’

Onder de felle blikken van de vader begon de jongeman te beven. Hij knikte nauwelijks merkbaar. Zijn mond ging halfopen. Er kwam geen geluid.

Een ogenblik was De Cock bang dat Van Stuchteren zijn zoon zou slaan. Maar de makelaar beheerste zich.

‘Jij… had een afspraak met Nanette?’

‘Ja, pa.’

‘Buiten mij om?’

Ineens scheen er iets in de jongeman te knappen. Het leek De Cock toe dat hij zich plotseling losscheurde, de duizend draden verbrak die hem aan de wil van zijn vader verbonden. Hij hield op marionet te zijn. Zijn houding veranderde. Hij keek zijn vader bewust in de ogen.

‘Ja,’ riep hij fel, ‘buiten u om. Op een dag ben ik naar Nanette in De Drie Rooskens gestapt. Ik zei haar dat ik haar wilde spreken, alleen, onder vier ogen. Niet waar u bij was, omdat ik mij dan toch niet op mijn gemak zou voelen. Dat zei ik haar. Ik zei ook dat ik feitelijk wel recht had op zo’n gesprek als… eh, als zij mijn moeder werd. Zij weigerde eerst, lachte me uit, maar beloofde uiteindelijk toch te komen.’

De Cock kwam tussenbeide.

‘Jij maakte dus een afspraak met Nanette en niet andersom. Ik bedoel, het initiatief ging dus van jou uit?’

Ronald keek hem verbaasd aan. ‘Ja, ik…’

‘Waar zou ze komen?’

‘U bedoelt, waar de afspraak was?’

‘Ja.’

‘Hier in dit huis.’

‘Waar wilde je haar over spreken?’

De jongeman begon te grinniken, vreemd, vreugdeloos, met een tot een grijns vertrokken gezicht.

‘Ik… eh, ik had helemaal niets met haar te bespreken. Ik wilde haar eenvoudig doden… doden… doden…’

Hij bleef het herhalen in een niet te stuiten cadans.

De oude Van Stuchteren pakte zijn zoon bij de schouders vast en schudde hem heftig heen en weer. ‘Houd je mond,’ siste hij, ‘houd je mond!’

Ronald scheen het nauwelijks te merken. ‘Ze kwam niet,’ zei hij, hoofdwiegend. ‘Ze kwam niet. Ze kwam helemaal niet…’ Om zijn lippen speelde de lach van een dwaas.

De oude Van Stuchteren liet zijn zoon los, draaide zich om en richtte zich tot De Cock. ‘Wanneer had hij die afspraak?’ ‘Donderdag, donderdagavond.’

Enige momenten stond de makelaar tussen zijn zoon en de rechercheur. De Cock zag hem denken. Snel. In fracties van seconden overwoog hij een veelheid van factoren. Toen ging hij zitten en zuchtte diep. ‘Mijn zoon,’ zei hij plechtig, ‘mijn zoon heeft Nanette niet vermoord. Ik kan dat getuigen. Ik was die avond bij hem.’

‘Wat zei dokter Rusteloos?’ Vledder grijnsde.

‘Hij beklaagde zich erover dat wij hem altijd juist tijdens de weekeinden nodig hadden. Hij vroeg zich af of de recherche in een week geen andere dagen kende dan alleen de zaterdag en de zondag.’

De Cock lachte. ‘Was hij in een slecht humeur?’

‘Welnee. Ik heb hem eigenlijk nog nooit in een slecht humeur gezien. Hij weet toch dat wij er ook niets aan kunnen doen.’ ‘Hoe verliep de sectie?’

Vledder trok een vies gezicht.

‘Ik zal er nooit aan wennen. Het was dit keer ook wel bijzonder gruwzaam. Al die afzonderlijke delen…’

‘Wat dacht de dokter van de verminkingen?’

Vledder pakte zijn notitieboekje.

‘Ik heb het voor je opgeschreven. Het was interessant. Wacht, hier heb ik het. De amputaties zijn met enige deskundigheid uitgevoerd. De bedrijver moet een meer dan gebruikelijke kennis van de anatomie — het skelet, loop en aanhechtingen van de spieren — worden toegedicht.’

Hij klapte het boekje weer dicht. ‘Wel, hoe vind je dat?’ De Cock maakte een lichte schouderbeweging.

‘Wat moet ik daarvan vinden?’

Vledder zuchtte demonstratief.

‘Denk eens aan broeder Laurens!’ riep hij geprikkeld. ‘Wat denk je van zijn kennis van de anatomie. Die broeder-verplegers zijn vaak halve doktoren.’

De Cock knikte traag.

‘Wat zei dokter Rusteloos van de doodsoorzaak?’

Vledder voelde zich door het geringe enthousiasme van De Cock wat verongelijkt. ‘Wurging,’ zei hij nukkig.

‘Wurging?’

‘Ja.’

‘Hoe?’

‘Met een sjaal of een nylonkous. Het kon ook met de handen zijn gebeurd. Door de verminkingen viel het niet meer precies vast te stellen. Dokter Rusteloos was er echter van overtuigd dat de jonge vrouw, eerst was gewurgd en dat de amputaties op een later tijdstip hadden plaatsgevonden.’

‘Veel later?’

‘Volgens de dokter hoogstens enige uren.’

‘Waren er nog sporen van een gevecht, een worsteling?’ Vledder schudde het hoofd.

‘Er was niets wat er op wees. Geen zichtbare beschadigingen aan het huidoppervlak. Geen onderhuidse bloedingen.’ ‘Urinelozing?’

‘Vermoedelijk niet. Er zat nog urine in de blaas.’

De Cock knikte peinzend.

‘Mooi,’ zei hij, ‘heel mooi. Heb je, in verband met mogelijk morfinegebruik, dokter Rusteloos nog gevraagd uit te zien naar punctieplekjes, sporen van het gebruik van een injectienaald?’ Vledder maakte een grimas. ‘Als ik zoveel noten op mijn zang had, was ik zelf naar de sectie gegaan.’

De Cock keek hem quasi verbaasd aan.

‘Waarom? Ik heb toch een goede assistent.’

Bij Vledder brak weer iets van een glimlach door.

‘Er waren geen punctieplekjes,’ zei hij met een geaffecteerd stemmetje, ‘althans niet van een recent verleden. Natuurlijk zal er nog een toxicologisch onderzoek moeten volgen. Tevreden?’ De Cock lachte. ‘Meer dan tevreden.’

Vledder schoof zijn stoel wat dichter bij het bureau van De Cock en ging er op zijn gemak bij zitten.

‘Ik ben altijd weer blij dat zo’n sectie voorbij is. Hoe is het anders gisteravond gegaan? Heb je Ronald nog te pakken gekregen?’ ‘Ja.’

‘En?’

‘Hij gaf toe dat hij een afspraak had met Nanette. Hij had donderdag de hele avond op haar zitten wachten, maar Nanette was niet gekomen.’

Vledder grijnsde.

‘Kan hij gemakkelijk zeggen.’

‘Inderdaad, maar zijn vader verschaft hem een sluitend alibi. Hij zegt dat hij kan getuigen dat Ronald Nanette niet vermoordde. Hij was de hele donderdagavond in zijn gezelschap.’ Vledder trok een denkrimpel in zijn voorhoofd.

‘Maar,’ zei hij wat aarzelend, ‘dan vormen die twee een alibi voor elkaar. En dat is moeilijk te doorbreken.’

De Cock wreef met een vlakke hand langs zijn gezicht. ‘Vader en zoon Van Stuchteren,’ zei hij peinzend, ‘een tweeeenheid, misschien voor het eerst van hun leven.’

Hij staarde een tijdje dromerig voor zich uit. De ellebogen steunend op zijn bureau, de handen onder de kin. Hij keek naar een verdwaalde vlieg die rustig over zijn vloeiblad tippelde. Zo nu en dan bleef ze staan en wreef de voorpootjes over elkaar. De bewegingen van de vlieg boeiden hem een poosje. Toen ze wegvloog, kwam hij wat moeizaam overeind. Hij liep naar zijn kast aan de wand en nam er iets uit. Daarna waggelde hij naar de kapstok. ‘Als je voldoende van de sectie bent uitgerust,’ zei hij licht spottend, ‘zou ik graag weer op pad gaan.’

‘Op pad? Waar wil je heen?’

De Cock plantte zijn oude hoed achter op zijn hoofd. ‘Naar Amsterdam-West, naar Osdorp. Er is daar een flatgebouw, Moerenburg, Boutenmoer, of…’