Krasicki Ignacy - Marnotrawstwo

opończa – obszerny płaszcz bez rękawów, służący szczególnie na czas słoty. [przypis redakcyjny]

szampańskim, węgierskim – wina szampańskie i węgierskie należały do najdroższych i pojawiały się na stołach tylko bardzo zamożnej szlachty i magnatów. [przypis redakcyjny]

do razu – od razu. [przypis redakcyjny]

asystent – tu: dworzanin, członek świty. [przypis redakcyjny]

Grzmią bębny na dziedzińcu – za wzorem dworów magnackich zwyczaj utrzymywania własnego wojska rozprzestrzenił się tak bardzo, że ambicją prawie każdego szlachcica posesjonata było posiadanie własnych żołnierzy, których funkcje ograniczały się do czysto reprezentacyjnych, jak np. dawanie ognia w czasie uczt, oddawanie honorów panu i jego gościom w czasie wizyt. [przypis redakcyjny]

Żaki prawią perory – powszechnie przyjętym zwyczajem na prowincji były popisy uczniów szkół, zwłaszcza jezuickich i pijarskich, przed panem, który był ich protektorem. Wygłaszane na cześć pana wiersze to przede wszystkim panegiryki. [przypis redakcyjny]

ksiądz prefekt – nauczyciel w szkole zakonnej, często będący równocześnie zarządzającym drukarnią. Drukarnie prowincjonalne za czasów saskich i jeszcze w początkach panowania Stanisława Augusta należały przeważnie do zakonów. [przypis redakcyjny]

wyprobować – dowieść. [przypis redakcyjny]

krzeseł – urzędu senatorskiego. [przypis redakcyjny]

Prawnuk Piastów… – aluzja do manii wywodzenia przez szlachtę fantazyjnych genealogii, zwłaszcza od władców obcych, głównie starożytnych, i polskich. [przypis redakcyjny]

Etna – czynny wulkan na Sycylii. [przypis redakcyjny]

likwor – płyn, trunek. W Panu Podstolim Krasicki pisze: „iż te trunki, które ojcowie nasi po prostu nazywali gorzałką, potem wódką, my teraz ochrzciliśmy likworami”. (I. Krasicki, Pisma wybrane , t. III, s. 246). [przypis redakcyjny]

zapach dryjakwowy – tu: zapach starego wina. W liście pisanym z Berlina 17 II 1796 prosi Krasicki brata Antoniego, by przysłano mu wina: „starego, wytrawionego, driakwią pachnącego, choćby i 100 dukatów kosztowało, beczkę lub dwa antały”. (I. Krasicki, Pisma wybrane, t. IV, s. 310). [przypis redakcyjny]

siedzenie – siodło, kulbaka. [przypis redakcyjny]

lamus – niewielki budynek, zazwyczaj zabezpieczony od ognia, służący jako skarbiec, ale częściej będący składem rupieci lub spiżarnią. [przypis redakcyjny]

czeczuga – krótka szabla tatarska, używana w Polsce w XVII w. [przypis redakcyjny]

Pan Podstoli opowiada swemu gościowi o podobnym wydarzeniu: „Aż mi łzy stanęły w oczach, gdym postrzegł z sali wyrzucone portrety owych zawołanych w ojczyźnie mężów, przodków jego [modnego kawalera]. Pytałem się więc troskliwie, gdzie ich myślał pomieścić. Odpowiedział, iż te obrazy bardzo były już stare, zakopciałe, […] stroje dziwackie, z brodami, wąsami, czuprynami, w ferezjach jak stangreci; kazał więc ich wyrzucić. Tknięty do żywego, tylem wymógł, iż rozkazał ich szukać; znaleziono pod strychem”. (I. Krasicki, Pisma wybrane , t. III, s. 326). [przypis redakcyjny]

gmach – pokój, komnata. [przypis redakcyjny]

gabinet – pokój męski do przyjmowania gości. [przypis redakcyjny]

buduar – ozdobny pokoik kobiecy. [przypis redakcyjny]

szpaler – ozdobne obicie ścian, gobelin. [przypis redakcyjny]