Krasicki Ignacy - Świat zepsuty

Wolno szaleć młodzieży, wolno starym zwodzić,
Wolno się na czas 1 1 na czas – czasowo, na pewien czas. [przypis redakcyjny] żenić, wolno i rozwodzić,
Godzi się kraść ojczyznę łatwą i powolną;
A mnie sarkać na takie bezprawia nie wolno? 2 2 J. Kleiner wskazuje na wyraźne pokrewieństwo tych wierszy z odpowiednimi wierszami pierwszej satyry Juwenalisa, który pisze: „Jaż tego nie uznam za godne oświetlenia lampą wenuzyńską (Horacjuszową)? Jaż tego nie miałbym poruszyć?” (J. Kleiner, Pierwszy cykl „Satyr” Krasickiego , [w książce:] O Krasickim i o Fredrze. Dziesięć rozpraw , Wrocław 1956, s. 59). [przypis redakcyjny]
Niech się miota złość na cię i chytrość bezczelna —
Ty mów prawdę, mów śmiało, satyro rzetelna.
Gdzieżeś, cnoto? gdzieś, prawdo? gdzieście się podziały?
Tuście niegdyś najmilsze przytulenie miały.
Czciły was dobre nasze ojcy i pradziady,
A synowie, co w bite 3 3 bite – ubite, utarte. [przypis redakcyjny] wstąpać 4 4 wstąpać – wstępować. [przypis edytorski] mieli ślady,
Szydząc z świętej poczciwych swych przodków prostoty,
Za blask czczego poloru 5 5 czczy polor – zewnętrzna, pozorna ogłada, elegancja. [przypis redakcyjny] zamienili cnoty.
Słów aż nadto, a same matactwa i łgarstwa;
Wstręt 6 6 wstręt – tu: odraza, opór wobec zła. [przypis redakcyjny] ustał, a jawnego sprośność niedowiarstwa
Śmie się targać na święte wiary tajemnice;
Jad się szerzy, a źródło biorąc od stolice,
Grozi dalszą zarazą. Pełno ksiąg bezbożnych,
Pełno mistrzów zuchwałych, pełno uczniów zdrożnych;
A jeśli gdzie się cnota i pobożność mieści,
Wyśmiewa ją zuchwałość, nawet w płci niewieściej,
Wszędzie nierząd, rozpusta, występki szkaradne.
Gdzieżeście, o matrony święte i przykładne?
Gdzieżeście, ludzie prawi, przystojna młodzieży?
Oślep tłuszcza bezbożna w otchłań zbytków bieży.
Co zysk podły skojarzył, to płochość rozprzęże;
Wzgardziły jarzmem cnoty i żony, i męże,
Zapamiętałe dzieci rodziców się wstydzą,
Wadzą się przyjaciele, bracia nienawidzą,
Rwą krewni łup sierocy, łzy wdów piją zdrajce,
Oczyszcza wzgląd nieprawy 7 7 wzgląd nieprawy – niesprawiedliwa opinia. [przypis redakcyjny] jawne winowajcę.
Zdobycz wieków, zysk cnoty posiadają zdzierce,
Zwierzchność bez poważenia, prawo w poniewierce.
Zysk serca opanował, a co niegdyś tajna 8 8 tajna – tajona, ukrywana. [przypis redakcyjny] ,
Teraz złość na widoku 9 9 na widoku – jawna, publiczna. [przypis redakcyjny] , a cnota przedajna.
Duchy przodków, nadgrody cnót co używacie,
Na wasze gniazdo okiem jeżeli rzucacie,
Jeśli odgłos dzieł naszych was kiedy doleci,
Czyż możecie z nas poznać, żeśmy wasze dzieci?
Jesteśmy, ale z gruntu skażeni, wyrodni,