Мікалай Матукоўскі - Мудрамер

Нюра. Нікога няма, Віктар Паўлавіч… Ніводнага чалавека! Усе кабінеты пустыя…

Паўза.

Вяршыла. А дзе яны?

Нюра. Не ведаю… Зніклі кудысьці.

Вяршыла. Як гэта зніклі? Усе?

Нюра. Усе…

Вяршыла. I члены калегіі таксама?

Нюра. I члены калегіі…

Вяршыла. Дзіўна… Можа, яны на прафсаюз ным сходзе?

Папсуева (з сарказмам) . Або на канцэрце мастацкай самадзейнасці!..

Вяршыла. Пакіньце вашы жартачкі, Тамара Цімафееўна!.. Да абедзеннага перапынку яшчэ гадзіна, а людзей ужо няма!

Папсуева. Я не здзіўлюся, калі праз гадзіну наша міністэрства ўспыхне, як бочка з порахам! Ад кароткага замыкання, шаравой маланкі, вібрацыі ці гравітацыі! I мы ператворымся ў попел разам з гэтай (паказвае на крэсла, апарат і дынамікі) … фігай.

Вяршыла (ледзь стрымлівае сябе) . Будзем заканчваць абмеркаванне. Вы, Тамара Цімафееўна, як я разумею, — супраць?

Папсуева. Як кожны разумны чалавек на маім месцы. Катэгарычна!

Міралюбаў. Значыць, вы, Тамара Цімафееўна, — разумны чалавек? Гома сапіенс? А ўсе мы — малпы! Папугаі! Кракадзілы?! (Пачынае лічыць, каб супакоіцца.) Адзін, два, тры, чатыры, пяць, шэсць, сем…

Вяршыла. Спакойна, Ягор Фёдаравіч! Не забывайце, што Тамара Цімафееўна — намеснік па пярэчаннях. I мы яшчэ раз пераканаліся, што яна не дарма есць свой хлеб…

Міралюбаў. За тое, што Тамара Цімафееўна піша «забараняю!» — у яе адны падзякі! За тое, што я пішу «дазваляю!» — у мяне адны вымовы! Сем строгіх з апошнім папярэджаннем! Адзінаццаць строгіх з занясеннем. Без занясенняў я ўжо і не лічу!..

Папсуева (са здзекам) . Кожнаму сваё, Ягор Фёдаравіч!

Міралюбаў. Адзін, два, тры, чатыры, пяць, шэсць… дзевяць… Віктар Паўлавіч! Я хацеў бы ведаць! Чаму чалавека не садзяць у турму, не вешаюць, не расстрэльваюць за тое, што ён забараняе? Чаму яго з усіх бакоў абсыпаюць падзякамі за тое, што ён губіць? Думкі! Прапановы! Ідэі! Вынаходніцтвы!

Папсуева (з іроніяй) . Вы мяне маеце на ўвазе, Ягор Фёдаравіч?

Міралюбаў. У тым ліку і вас, Тамара Цімафееўна!

Вяршыла. Ягор Фёдаравіч! Тут не месца выра шаць такія пытанні.

Міралюбаў. А дзе месца? Дзе? Скажыце! I я туды адразу ж пабягу! Палячу! Папаўзу! Адзін, два, тры, чатыры, пяць…

Другая тэлефаністка. Віктар Паўлавіч! Пяты раз звоняць будаўнікі.

Вяршыла. Скажыце, што я заняты! Што мяне няма!

Другая тэлефаністка. Але яны ведаюць, што вы тут і што вы прымаеце наведвальнікаў.

Вяршыла. Тады скажыце ім, што я… памёр!

Другая тэлефаністка (разгублена) . Так прама і сказаць?

Вяршыла. Так прама і скажыце. Узяў і памёр! Часова…

Другая тэлефаністка (па тэлефоне) . Вы ведаеце… Ён памёр… Узяў і памёр… Часова…

Вяршыла. Проста канец свету! Не хочуць думаць! Не хочуць ні за што адказваць! Кожны другі ідзе на работу, а галаву дома пакідае! (П’е ваду з графіна.) Прабачце… Ягор Фёдаравіч, вы за апарат?

Міралюбаў. Аберуч! Гэта адкрыццё веку! Электрычнасць, лазер і атамная энергія, разам узя тыя!

Папсуева. Нарываецеся на чарговую вымову, Ягор Фёдаравіч. Не хапае ранейшых?

Міралюбаў. А хоць сто!.. Мы з вамі разглагольствуем пра перабудову дзяржавы! Свету! Сусвету! А пачынаць трэба з чалавека! Хто ён? Наво шта ён? Што ён можа?

Папсуева. I «кліентаў» перарабляць будзеце?

Міралюбаў. Ідыётаў — таксама, Тамара Цімафееўна. Трэба ад іх пазбаўляцца! Любымі сродкамі!

Вяршыла. Ягор Фёдаравіч! Мы ж дамовіліся не ўжываць абразлівых тэрмінаў!

Міралюбаў. Хопіць! Набалбаталіся! Будзем называць рэчы сваімі імёнамі! Або мы іх! Або яны нас! Міру паміж намі быць не можа!

Папсуева. Я на вашым месцы, Ягор Фёдаравіч, не была б такой катэгарычнай. Пры сучаснай дэмаграфічнай сітуацыі… «Кліенты» неабходны нам, як лакмусавая паперка. Адкуль разумны будзе ведаць, што ён разумны, калі побач не будзе… «кліента»?

Міралюбаў. Адзін, два, тры, чатыры, пяць, шэсць… дзевяць… (Спакойна.) Усё, Віктар Паўлавіч… Вы сказалі, што абмеркаванне закончана. Я не разумею, чаму вы цягнеце…

Папсуева. Вы нават не ўяўляеце, на што вы замахнуліся!

Вяршыла. Тамара Цімафееўна… Вы непаслядоўныя. Спачатку вы заяўлялі, што «кліентаў» у нас зусім няма! Што ў нас адны толькі асобы, таленты і геніі. Цяпер вы намякаеце на дэмаграфічную сітуацыю. Дык усё ж… Ёсць «кліенты» ці няма іх? Калі ёсць, то мудрамер патрэбен. Калі іх няма, то і мудрамера баяцца не трэба!