Tadeusz Boy-Żeleński - Słowa cienkie i grube

Encyklopedia Sikorskiego – Wielka Encyklopedia Powszechna Ilustrowana , powstała z inicjatywy Saturnina Sikorskiego, wydawcy i dziennikarza. Nie została ukończona: w latach 1892–1914 ukazało się 55 tomów, do litery P. [przypis edytorski]

półkule magdeburskie – doświadczenie fizyczne z 1654 r., które zademonstrował w Magdeburgu Otto von Guericke (niem. polityk i uczony, 1602–1686); był to efektowny dowód na istnienie powietrza i działanie ciśnienia. Po wypompowaniu powietrza spomiędzy dwóch doskonale dopasowanych półsfer próbowano je rozdzielić, do czego okazała się niezbędna siła kilkunastu koni. [przypis edytorski]

Wolff, Gustaw a. Wolff, Kazimierz Gustaw (1872–1951) – pisarz, księgarz i wydawca, syn Augusta Roberta Wolffa (1833–1910), współzałożyciela wydawnictwa Gebethner i Wolff. [przypis edytorski]

Mortkowicz, Jakub (1876–1931) – księgarz, popularyzator czytelnictwa, wydawca m.in. polskich tłumaczeń Nietschego. Współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Księgarń Kolejowych RUCH. [przypis edytorski]

Steinsberg, Marian (1887–1943) – księgarz, wydawca m.in. Skamandrytów i Witkacego. [przypis edytorski]

Am Tische war noch ein Plaetzchen, da hast du, mein Liebchen, gefehlt (niem.) – Przy stoliku było jedno puste miejsce, brakowało tam ciebie, kochanie; cytat z wiersza Heinricha Heinego Sie saßen und tranken am Teetisch ( Siedzieli i pili herbatkę ), opisującego salonową dyskusję na temat miłości. Cytat pochodzi z ostatniej strofki i wskazuje na niedopowiedzenie: ten, kto wie naprawdę, czym jest miłość, milczy. [przypis edytorski]

paraliż postępowy (daw.) – porażenie postępujące, późne objawy kiły obejmujące narządy wewnętrzne i układ nerwowy. [przypis edytorski]

Proboszcz wśród bogaczy – Mon curé chez les riches , sztuka napisana przez André de Lorde'a i Pierre'a Chaine'a na postawie powieści Clémenta Vautela. [przypis edytorski]

sempiterna (daw. żart.) – tyłek. [przypis edytorski]

dowiedziawszy się – tu właśc.: dowiedzieliśmy się. [przypis edytorski]

tumor paedagogicus , właśc. timor paedagogicus (łac.) – gra słów, zamiast timor paedagogicus : lęk przed nauczycielem (tj. szacunek dla autorytetu), dowcipny autor listu pisze tumor : guz. [przypis edytorski]

musa paidike (gr. Μοῦσα παιδική ) – muza chłopięca, poezja homoerotyczna; od nazwy zbioru epigramatów Stratona z Sardes (II w. n.e.), wchodzących w skład Antologii Palatyńskiej. [przypis edytorski]

Sublimierung (niem.), sublimacja – termin psychologiczny, wprowadzony przez Zygmunta Freuda, określający jeden z mechanizmów obronnych osobowości człowieka. Sublimacja to zastąpienie instynktownych działań (np. niskiego popędu) dążeniem do celów wzniosłych i pożytecznych. [przypis edytorski]

zakład w Studzieńcu – zakład poprawczy dla chłopców w Studzieńcu pod Żyrardowem, założony w 1876 r. i funkcjonujący nadal w XXI w.; w 1929 r. w zakładzie wybuchł skandal, kierownictwo usłyszało oskarżenia o złe zarządzanie, nadużycia i malwersacje finansowe, placówka przeszła pod zarząd Ministerstwa Sprawiedliwości i została zreorganizowana. [przypis edytorski]

Potiorek, Oskar (1853–1933) – austriacki generał. [przypis edytorski]

Galgotzy von, Anton (1837–1929) – austriacki generał. [przypis edytorski]

Caillavet de, Gaston Arman (1869–1915) – fr. dramatopisarz. [przypis edytorski]

Flers de, Robert (1872–1927) – fr. librecista, dramatopisarz, dziennikarz. [przypis edytorski]

Wanderbewegung – chyba Wandervogelbewegung ? [ Wandervogel (niem.: Wędrowne ptaki) to nazwa powstałego w 1898 r. w Niemczech ruchu młodzieżowego, promującego turystykę, tężyznę fizyczną i miłość do przyrody; ruch prekursorski w stosunku do niem. skautingu; niem. Bewegung : ruch. Red. WL]. [przypis autorski]

Wanderbewegung als erotische Erscheinung , właśc. Die Wandervogelbewegung als erotisches Phänomen (niem.) – Fenomeny erotyczne w „Ruchu Wędrownych Ptaków” ; praca Hansa Blühera z 1912 r. [przypis edytorski]

rękopis starego wierszyka, idiotycznego zresztą, który znacie ze Słówek: Ludmiła – w tym miejscu w publikacji źródłowej zamieszczono reprodukcję austriackiego formularza, a obok rękopis wiersza Ludmiła ; podpis pod reprodukcją: Znaleziony rękopis utworu Boya, lekarza kolejowego. [przypis edytorski]

bremza – duże koło na tylnej ścianie wagonu kolejowego, uruchamiające dodatkowy hamulec. [przypis edytorski]

frei (niem.) – wolny, otwarty. [przypis edytorski]

halt (niem.) – stop; stój. [przypis edytorski]

Il est cocu, le chef de gare (fr.) – Naczelnik stacji jest rogaczem; słowa fr. piosenki, powiedzonko do dziś popularne we Francji. W 1925 r. ukazała się komedia o tym tytule, której autorami byli André Mouëzy-Éon i Nicolas Nancey. [przypis edytorski]

rajfurstwo (daw.) – stręczycielstwo. [przypis edytorski]

omentra (daw. gw.) – geometra; na wsi w XX w. pojawienie się geometry, tj. geodety, było kojarzone ze zmianami własności ziemi, czyli z zagrożeniem. [przypis edytorski]

sufragan – biskup pomocniczy. [przypis edytorski]

urzędowy protokół c. k. policji krakowskiej – w publikacji źródłowej zamieszczono w tym miejscu reprodukcję poniższej notatki odręcznej. [przypis edytorski]

Asnyk, Adam (1838–1897) – poeta, dramatopisarz; członek Rządu Narodowego podczas powstania styczniowego. [przypis edytorski]

Gall, Jan (1856–1912) – kompozytor i dyrygent. [przypis edytorski]