Tadeusz Boy-Żeleński - Słowa cienkie i grube

I kiedy się zastanawiam nad tym wszystkim w świetle najnowszych „polemik”, w świetle tego, co piszą o mnie osoby nabożne powodowane szczerą miłością bliźniego, widzę tylko jedno wytłumaczenie. Ale na to potrzebny jest mały wykład medycyny. Każdy wie, co to jest padaczka, czyli epilepsja. Nieraz zdarzyło się wam widzieć na ulicy człowieka, który leży nieprzytomny na chodniku, tłucze głową o kamienie i toczy pianę z ust. Otacza go zwartym kołem tłum, patrząc nań ze zgrozą i wzywając pomocy; jedynie doświadczony posterunkowy wie, że nic tu nie trzeba robić, tylko zostawić nieszczęśliwego w spokoju, co najwyżej uważać, aby sobie nie rozbił głowy. Jedną z cech takiego ataku jest wielki palec wciśnięty w pięść; tak, że niezręcznych symulantów poznaje się po braku tego objawu.

Ale nie każdy wie, że ta choroba to jedna z najciekawszych komediantek, jakie istnieją; że lubi się przebierać w rozmaite formy, znane w medycynie jako krypto-epilepsja. Znana jest absentia epileptica ; okresy, w których człowiek spełnia jakieś niewytłumaczone, często niezgodne z jego charakterem czynności, będące niejako „namiastką” ataku epileptycznego. I kiedy dumałem tak nad sobą samym, spojrzałem i – wzdrygnąłem się z przerażenia: oba wielkie palce miałem wciśnięte w pięść! Zacząłem się obserwować, śledzić; stwierdziłem, że ile razy się zamyślę nad jakąś doniosłą kwestią, ile razy przeżywam treść przyszłego felietonu, oba wielkie palce mam schowane w pięść. I zdaje mi się, że utrafię w intencję moich cenzorów, jeżeli tu poszukam wytłumaczenia wielu szczegółów zarówno mego życia, jak i kariery pisarskiej. Krypto-epilepsja. Tajny epileptyk, tak jak był dawniej tajny radca. Może to lojalne zwierzenie położy wreszcie koniec oszalałym atakom na mnie. Nie szanują mojej pracy, może uszanują chorobę.

Nie wiem czy, spomiędzy analfabetów, którzy stanowią większość moich czytelników, zna kto jeszcze wierszyk Asnyka: Gdybym był młodszy… Wiersz ten, wraz z muzyką Galla 50 50 Gall, Jan (1856–1912) – kompozytor i dyrygent. [przypis edytorski] , był niegdyś jedną z najpopularniejszych pieśni. O ile pamiętam jakieś wyrwane strofy, brzmiał on tak: „Gdybym był młodszy, dziewczyno, – gdybym był młodszy – piłbym, ach, piłbym nie wino – lecz ustek twoich najsłodszy – nektar dziewczyno”…

A kończyło się słowami: „Ale już jestem za stary – bym mógł, dzieweczko – zażądać serca ofiary – więc bawię tylko piosneczką – bom już za stary”…

Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

Прочитайте эту книгу целиком, на ЛитРес.

Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

wolant (daw.) – tu: korkowa piłeczka z piórkami, lotka, używana w grze w wolanta, przeznaczona do odbijania rakietkami ponad siatką. [przypis edytorski]

qu'allait il faire dans cette galère (fr.) – cóż miałby robić na tej galerze; słynny cytat z Szelmostw Skapena Moliera. [przypis edytorski]

Adalberg, Samuel (1868–1939) – historyk, paremiolog, tj. badacz przysłów. [przypis edytorski]

Rabelais, François (ok. 1484–1553) – fr. pisarz, lekarz i mnich, autor powieści Gargantua i Pantarguel . [przypis edytorski]

Chateaubriand de, François-René (1768-1848) – fr. pisarz i polityk, autor m.in. powieści poetyckiej René oraz opowiadania Atala, czyli Miłość dwojga dzikich na pustyni . [przypis edytorski]

leczenie abortywne (daw.) – leczenie profilaktyczne. [przypis edytorski]

Ehrlich, Paul (1854–1915) – niem. naukowiec, wynalazca leku przeciw kile; laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny. [przypis edytorski]

Ibsen, Henrik (1828–1906) – norweski dramatopisarz, reżyser, dyrektor teatru, autor m.in. dramatów Dzika kaczka , Nora czyli dom lalki , Peer Gynt . [przypis edytorski]

Hermant, Abel (1862–1950) – fr. pisarz, autor powieści i sztuk teatralnych. Abla Hermant – dziś popr. odmiana nazwiska: Abla Hermanta. [przypis edytorski]

Baszkircewa, Maria Konstantinowna (1858–1884) – malarka i rzeźbiarka, pochodząca z rosyjskiej rodziny arystokratycznej, znana jako autorka pisanego po francusku dziennika, który został opublikowany po jej śmierci. [przypis edytorski]

trojka – zaprzęg trzykonny, typowy w XIX-wiecznej Rosji. [przypis edytorski]

Giraudoux, Jean (1882–1944) – fr. pisarz, dramaturg. [przypis edytorski]

epruwetka (daw., z fr.) – probówka. [przypis edytorski]

Larousse – wydawnictwo encyklopedyczne założone przez francuskiego pisarza, leksykografa Pierre'a Larousse; mały Larousse to podręczny słownik języka francuskiego. [przypis edytorski]

Arct, Michał (1840–1916) – wydawca i współautor Słownika ilustrowanego języka polskiego oraz Słownika wyrazów obcych . [przypis edytorski]

Konar, Aleksander Alfred a. Konar, Alfred Aleksander (1862–1941) – pisarz, autor m.in. powieści Ojcowie i my , W pogoni za szczęściem. Powieść z czasów przedwojennych , Siostry Malinowskie itp. Odznaczony Złotym Wawrzynem Akademickim Polskiej Akademii Literatury za wybitną twórczość literacką w 1935 r. Zginął w getcie warszawskim. [przypis edytorski]

Brückner, Aleksander (1856–1939) – filolog, historyk kultury i literatury polskiej, członek Akademii Umiejętności. [przypis edytorski]

Trzaska, Evert i Michalski – wydawnictwo Księgarnia i Dom Wydawniczy TEM, założone w 1920 r. przez księgarzy Władysława Trzaskę i Jana Michalskiego oraz handlowca Ludwika Everta. [przypis edytorski]

Orgelbrand, Samuel (1810–1868) – wydawca, encyklopedysta; prowadził też drukarnię, księgarnię i wypożyczalnię książek. Zorganizował powstanie 28-tomowej Encyklopedii Powszechnej (1859–1868). Pochodził z tradycyjnej rodziny żydowskiej, był zwolennikiem asymilacji Żydów w polskim społeczeństwie. [przypis edytorski]