Неизвестно - Блакит

Да гэтага ніколі не надаваў значэньня, ня надта ўнікаў у субардынацыйныя перапетыі, ведаючы, што кругом, нават нашто ўжо дэмакратычных рэдакцыйных калектывах начальнікі рознага рангу і ўзроўню маюць адпаведныя перавагі і прывілеі, у чым ня бачыў нічога кепскага і несправядлівага – з каго большае патрабаваньне, таму і належыць мець большае... Так заўсёды было, так ёсьць і так будзе... Хіба толькі пры камунізме ўсе ўраўняюцца, але сьветлая будучыня чалавецтва ў практычным плане ўяўлялася вельмі цьмяна і няпэўна... Абкамаўскую няроўнасьць можна было параўнаць з армейскай – усе слаі выразна абазначаныя, дакладна структураваныя, і ў кожным была свая асаблівая службовая мараль, свая каставая салідарнасьць, свая этыка паводзінаў і зносінаў. Рашуча асуджалася, напрыклад, калі нехта прызвычайваўся бавіць час ды яшчэ за чаркай з падначаленымі ці ніжэйшымі па рангу, што кваліфікавалася як службовая непрыстойнасьць, недапушчальнае запанібрацтва, нават здрада сваім кланавым інтарэсам. Бывала, што з нейкай нагоды нехта выпадкова трапляў у больш высокую кампанію, і заўсёды адчуваў сябе там няўтульна, не ў сваёй талерцы. Падобнае расслаеньне назіралася паўсюдна, але тут, у галоўным кіруючым доме вобласьці на кручы Нёману ў старадаўнім Новым замку, дзе некалі засядаў знакаміты маўклівы сейм, які паклаў канец Рэчы Паспалітай, яно вызначалася неяк асабліва падкрэсьлена, рэльефна і фатальна: ня сунь носа не ў сваё проса. І рэдка хто з зайздрасьцю, больш дык з найвялікшым разуменьнем і спачуваньнем ставіліся да загадчыка аргпартаддзелу Леаніда Сікоры, які як член бюро боўтаўся паміж сакратарскай і загадчыка-аддзелаўскай кампаніямі. Пад чаркай па сакрэце ён прызнаваўся, што пакутуе, пачувае сябе чужаком, ніяк ня можа пазбавіцца ад гнятлівай непаўнацэннасьці ў сакратарскай і пачувае самім сабой, адпачывае душою толькі ў сваім родным і блізкім “прафсаюзе”.

Дагэтуль я меў службовыя справы, пазаслужбовыя стасункі ў асноўным з творчай браціяй. Яна мяне прымала за свайго, я яе таксама, і адчуваў у журналісцкіх дэмакратычных, трошкі багемных кампаніях раскавана і камфортна. І сталася, што больш чым за год работы ў абкаме ні з кім з калегаў абкамаўцаў не сышоўся блізка, па душах. Мо толькі трохі з вечна занятым Міколам Жылінскім, з кім ільфапятровілі над чарговымі творамі шэфа. Розныя службовыя справы ўзгадняў і рашаў з Грышкевічам, а калі яго не было – ішоў напрамую да Ульяновіча, абмінаючы намесьніка загадчыка Уладзіміра Паўлавіча Філіпчыка, якога і не прымаў за сваё начальства, і ён ня крыўдзіўся, разумеючы, што ў газетных і тэлерадыйных справах мала што кумекае. У свой час прызначаючы загадчыкам аддзелу Грышкевіча, які практычна ня меў вопыту партыйнай работы, у тандэм яму паставілі аргпартаддзельца Філіпчыка. Ён узяў на сябе палітасьвету, лектараў, агітатараў, у блізкія Грышкевічу сферы ня надта соваўся і ўнікаў. З ад’ездам Грышкевіча ў ЦК КПСС сітуацыя амаль што паўтарылася, і для новага тандэму на месцы пад рукой аказаўся я і стаў курыраваць сродкі масавай інфармацыі, культуру, творчыя саюзы, як і Грышкевіч...

З першай зарплаты мы з Філіпчыкам замочвалі свае новыя пасады, а для мяне гэта было прадстаўленьне і прыём у “прафсаюз” – загадчыка-аддзелаўскую кампанію. Філіпчык са сваёй звычайнай добрай стрыманай усьмешкай, якая час ад часу перарываецца вясёлым сьмехам з характэрнымі жэстамі, расказаў, як гэта робіцца і супакоіў: не хвалюйся...

Напярэдадні заглянулі да загадчыка фінансава-гаспадарчага аддзелу Піліпа Пятровіча Дайнэкі, а потым да буфетчыцы Зіны – разьбітной, ветлай і адначасова нахабнаватай кабеціны, якая была тут з незапамятных часоў, ведала ўсё і ўся, умела да каго хочаш пад’ехаць. Расказвалі, калі ў Гародні наведваўся, каб рашыць на месцы шматмільённае будаўніцтва заводу па выпуску капралактаму, саюзны прэм’ер Касыгін з кіраўнікамі Дяржплану, Дзяржснабу, саюзнымі міністрамі, кіраўнікамі рэспублікі Машэравым і Кісялёвым у сьвіце, абед высокім гасьцям рашылі арганізаваць у толькі што адрамантаванай, адрэстаўраванай абкамаўскай сталоўцы ў круглай зале на першым паверсе, над якой такая ж, дзе некалі маўклівы сейм падзяліў Польшчу, а цяпер засядала бюро абкаму. Заслалі сталы сьвежымі бялюсенькімі абрусамі, завезьлі з лепшага рэстарану прыгатаваныя кухарамі экстра-класу па вышэйшым разрадзе стравы. Вопытныя афіцыянткі з рэстарану пад наглядам аховы да прызначанага часу серві­равалі сталы, аднак стравы стынуць, а госьці ўсё не ідуць, гаворка паверхам вышэй доўжыцца і доўжыцца, і ніхто не асьмеліцца ўтыркнуцца туды, запрасіць на абед. І тут Зіна ў бялюткім фартушку ўрываецца з залу, на віду анямелых удзельнікаў рашуча накіроўваецца да Касыгіна: