Неизвестно - Гапееў Ведзьміна тоня

Пяць хвілін – і ўсё сціхла. Сонца, якое ўжо адчувальна хілілася да захаду, выглянула з-за хмары, і вакол засвяціліся тысячы іскрынак – ззялі кроплі дажджу на лістоце, на траве. І раптам ажыў лес рознагалоссем: зацвыркала, затрэнькала, зашчабятала, зачырыкала, заціўкала, здавалася, кожнае дрэва ў лесе.

– Во, ажылі ўсе, – зазначыў Віталь. – А не відаць ні адну спявачку!

– Мы прайшлі амавенне, і востраў прыняў нас, – нават урачыста сказала Жэнька на поўным сур’ёзе,. – Цяпер мы тут свае, і лес нам нічога дрэннага не зробіць.

Жэньцы ніхто не запярэчыў. Хто яго ведае…

Калі трава прасохла, пайшлі збіраць сушняк для кастра.

Сцямнела хутка – зусім не так, як цямнее ў вёсцы. Шчыра кажучы, было трохі вусцішна, ціснуліся бліжэй да кастра. Вохкнула нешта далёка ў глыбіні вострава, а потым пачуўся шум крылаў.

– Гэта сава на паляванне паляцела, – стаў тлумачыць дзед Васіль. – Заўтра мы пабачым дрэвы з іх дупламі.

– А…Агні, казалі, на востраве, бываюць, – нясмела нагадаў Віталь, баючыся, што з яго пачнуць кпіць. – Блукаюць па зямлі. Ідзеш да іх – яны ад цябе. І ў тоню скачуць…

Але ніхто смяяцца з яго не стаў: на такім востраве ноччу што хочаш можа быць. Ды і расказвалі ж многа пра гэта ў вёсцы.

– Ёсць і агні. Чаму ж ім не быць, – спакойна адказаў дзед Васіль. – От ты зараз устань, адыдзі ад кастра, адвярніся ад яго, пачакай, пакуль вочы да цемры прывыкнуць, і паглядзі… Толькі агні не бегаюць і не скачуць.

– Праўда? – разявіў рот Віталь. – Пайшлі, – ён штурхнуў у бок Сяргея. – Пайшлі ўдвух.

– Пайшлі ўсе! – падхапіўся і Віцька.

Усе разам падняліся, і Нэла з Жэнькай, і сам дзед Васіль устаў. Адышліся ад кастра ў той бок, у які дзед паказаў.

– Пачакайце крыху, а потым глядзіце прама перад сабой… Яны белавата-зялёныя…

Напружана ўглядваліся… Нічога.

І раптам Жэнька ўскрыкнула:

– Бачу!

За ёй і астатнія пабачылі – плямамі, там, там, там – у цэлую няроўную лінію выстраіліся недзе наперадзе бледныя блакітна-зялёныя агні. Не, не скакалі яны, свяцілі халодным страшным святлом, святлом не гэтага свету.

– Што гэта, Васіль Яўменавіч? – спытала шэптам Жэнька. Ёй сапраўды стала страшна.

– А ты не бойся. Падыдзі бліжэй і паглядзі, – падахвоціў дзед. – Няма там нічога страшнага.

– Не-е, – адступілася Жэнька.

Наперад пайшоў Сяргей. Можна было разгледзець яго постаць сярод дрэў. Вось ён бліжэй, бліжэй да агнёў… І Віцька сарваўся з месца, подбегам заспяшаўся да Сяргея.

Аказалася, што агні – зусім недалёка. Было бачна, як Сяргей і Віцька разам нахіліся… Павярнуліся – і два агні ужо свяціліся на ўзроўні іх грудзей! А адзін і ўвогуле ўзляцеў над іх галовамі і завагаўся сюды-туды…

Хлопцы вярталіся – і неслі гэты нежывы агонь.

– Вось, – падышлі яны да астатніх, і Віцька працягнуў… кавалак гнілога дрэва.

– Ух ты! – выгукнуў Віталь. – Як я не даўмеў! Флюарэсцэнцыя! Дожджык якраз пайшоў… Ух ты, абавязкова з сабой вазьму.

– Гнілая асіна? – спытала недаверліва Жэнька, прымаючы з рук брата гнілушку.

– Ага! Некаторыя мікробы свецяцца. Асабліва вось як цяпер – пасля дажджу. Там жа асіна трухлявая ляжыць, так?

– Ляжыць там асіна, – усміхнуўся ў цемнаце дзед. – Я яе яшчэ ў дождж прыкмеціў. Так і думаў, што засвеціцца.

– А здорава як свеціць! – захапляўся Віталь, падносячы гнілушку бліжэй-далей да далоні. – Во, як далонь асвятляе…

Сапраўды, калі гнілушку набліжалі да самай далоні, скура асвятлялася мярцвяна-бледным святлом.

– Ну вось, адна загадка Ведзьмінай тоні мае вельмі простую адгадку, – падсумаваў Віцька. – Заўтра нам трэба разгадаць яшчэ адну.

– Цяжкавата будзе, – астудзіў яго пыл дзед Васіль. – Нічога, хлопцы, я тут не пазнаю. Прайшоўся вось – і не магу сказаць нават, у якім месцы была зямлянка. Ды і зіма тады была, – са скрухай закончыў стары.

– А якія дрэвы там раслі? – спытаў Віталь.

– За столькі гадоў твае дрэвы зусім другімі сталі, – махнуў рукой Віцька. – Трэба абыходзіць увесь востраў і шукаць…

– Што шукаць? – загарэўся Віталь. – Васіль Яўменавіч, дык якія дрэвы каля зямлянкі вашай раслі?

– Некалькі ялінак было… Але ж іх тут многа дзе.

– Ну, вялікіх ялін тут мала…

– За столькі гадоў… магла вырасці яліна, а магла малой засохнуць. І вырасці магла, а потым упасці і згніць, – гнуў сваё Віцька.

– Так, усё магло быць, – нявесела зазначыў дзед Васіль. – Але паспрабуем заўтра пашукаць найперш вялікія яліны. Пад нагамі паглядзім – мо дзе ляжыць тоўстая гнілая… Зямлянка наша даўно абвалілася… Ну, нейкая яміна павінна быць…