Неизвестно - Дубянецкі

…Былі. Усе родныя, дарагія. Аднак Марыя сапсавала мне настрой да такой ступені, што мне было горш, чым раніцай. Я ўсіх падоўгу ня бачыў, да кожнага было ў мяне добрае слова. Сама яна, затым Галечка, Ірынка, Мікола, Лена і Міша1. Абвінавацілі мяне, што кепска сябе паводжу, што быццам бы пытаньне ставіцца пра перавод мяне ў рэанімацыю. У чым жа “кепскасьць”? А, як высьвятляецца, у тым, што ўчора я некалькі разоў званіў па тэлефоне, замест таго, каб ляжаць у пасьцелі.

Ніхто не хацеў мяне зразумець, што ўчора ж дзень быў асаблівы: я чакаў дачку з Крыму!

Падчас гэтага гармідару Ірына Аляксандраўна прывяла да мяне ўжо другога прафесара-кансультанта.

Зьнешне ўражаньне зрабіў ён на мяне ня горшае, чым сам Бардзін. А мог бы і лепшае, бо маладзейшы і нямала. Але ж нешта ў ім ёсьць такое, ну, ня ведаю што…

Ня ведаю, які ён кардыёлаг. Затое я адразу вызначыў, што ён урач-палітыкан.

– Як вы ставіцеся наогул да яды, – пытае ён.

– Вельмі станоўча, – адказваю.

– Яно і відаць. А, дарэчы, вам бы трэба кілаграмаў 6-7 вагі скінуць, – раіць прафесар. – Бяз гэтага лячыць вас немагчыма будзе, астатняе ў вас ў парадку.

– Вагу я, прафесар, магу спусьціць, – адказваю, – але ж калі застанецца характар мой цяперашнім, і ў сістэме Галоўліту нічога ня зьменіцца, ад інфарктаў я ня буду гарантаваны. Скажу і вам тое, што я ў сакавіку сказаў Кузьміну: інфаркт мой носіць характар палітычны, яго мне падсунула цэнзура. Вы чыталі ў “Правде” за дзявятае верасьня верш Яўтушэнкі “Кабычегоневышлисты”?

– О, чытаў, гэта цікава!

– Мабыць, заўважылі там сьцьвярджэньне, што з-за гэтых самых “кабычагоневышлістаў”, мы ўсе “Майстра і Маргарыту” Міхаіла Булгакава прачыталі на 20 гадоў пазьней, чым павінны былі гэта зрабіць?

– Так-так, там такое ёсьць…

– Дык я, прафесар, зарабляю свае інфаркты тым, што вырываю ў цэнзуры такія вось каштоўныя творы і публікую, каб народ іх чытаў як мага раней. Я гэта рабіў раней, раблю цяпер і буду рабіць і наперад. Я ў гэтым не зьмянюся. Думаю, што цэнзура савецкая – таксама стабільная рэч. Значыць інфаркты міякарда – мой трагічны лёс.

– А, можа, сёе-тое можа і паляжаць неапублікаваным і ня трэба рызыкаваць, – кажа прафесар. – Можа якраз у тым і сэнс цяпер, у цяперашнім сьвеце? А вы ведаеце, што, каб не было ў нас нашых магутных ракет, нас бы яны ўжо даўно праглынулі? Ведаю я іх. Быў я і ў сапраўдных Еўропах.

На гэтым прафесар спыніў палітычную дыскусію і ўзяўся за справу. Карацей, ён “еўрапеец”, пабаяўся давесьці да канца дыскусію аб правах чалавека, аб праве друкавацца, свабодна выказвацца.

Мне здаецца, што гэтая сустрэча мала чаго дала мне. Магчыма, рашуся на перыядычныя “галадоўкі”, каб скінуць непажаданую мне вагу. Тады гэта будзе выдатны эфект. Але ж мне гэта раілі сьпецыялісты і раней. А ў сакавіку гэтага году сімпатычны малады ўрач Валер Іванавіч перанумараваў так усіх ворагаў чалавека: вораг №1 – пераяданьне; вораг №2 – курэньне; вораг №3 – усе перабольшаньні. Ня будзем больш зьвязваць палітыку з гэтым прафесарам. Дарэчы, трэба неяк дазнацца хоць яго прозьвішча: Ірына Аляксандраўна забыла назваць яго. Вось, маю: Яўген Пятровіч Іваноў, медпрактыку ці давучваньне прайшоў у Кембрыджы.

Адправіў дамоў усе нават фрукты, якія ў мяне былі – каб “галадаць”. Разьвітваючыся, Коля сказаў, што сёньня быў прэзідыум Саюзу пісьменьнікаў, прымалі ў члены… Савелія Паўлава!!!

Усё-такі цікава, як там гэта адбывалася. Далей Коля намякнуў, што шмат чаго робіцца там патрэбнага, патрыятычнага, з улікам мяне – чакаюць мяне.

Па радыё якраз перадаюць інтэрв’ю М. С. Гарбачова французскай тэлекампаніі TF-1 у сувязі з яго хуткай паездкаю ў Францыю.

Бадай што, найбольш непрыемна было адказваць М. Гарбачову на групу пытаньняў, зьвязаных з правамі чалавека ў СССР (пра А. Сахарава, пра выезд яўрэяў з СССР за мяжу і пра колькасьць палітзьняволенных у СССР). Зусім нічога не сказаў пра акадэміка Сахарава, хоць у тэксьце пытаньня пра гэта было; назваў абсурдам лічбу 4 мільёны палітычных зьняволенных у СССР; наконт яўрэяў сказаў, што ў СССР яны маюць больш правоў, чым дзе б там ні было. Шыранскага назваў злачынцам.

Пра такія правы, як свабода слова, друку ніхто пакуль яго не пытае. А спытаюць, думаю, інфарктам міякарда не адкажа, а адкажа адным прыгожым, “абкатаным” ужо словам: “абсурд”. Ха-ха-ха-ха-ха!..

3 кастрычніка 1985 году. Чацьвер. Усёй “цяжкай артылерыі”, усіх “блакадных” сродкаў хапіла толькі на ўчарашнюю ноч. А сёньня – усё вярнулася “на кругі свае”. Прачнуўся да пяці гадзінаў раніцы, – вядома ж, ад сардэчнага болю, пацягнуўся за “нітрагліцэрынкай”, праз хвілінаў 20-30 – зноў, неўзабаве – зноў.