Борис Колкер - Учебник языка эсперанто. Основной курс

3-13. Дополнительное придаточное предложениеприсоединяется к главному с помощью союза ke ‘что’, ‘чтобы’, который не следует путать с местоимением kio ‘что’: Li diris, ke li lernis la lecionon ‘Он сказал, что он выучил этот урок’; Li diris, kion li lernis hodiaǔ ‘Он сказал (то), что он выучил сегодня’.

3-14.Иногда слова-приветствия являются усечённой формой длинной фразы, в таких случаях винительный падеж сохраняется: saluton al vi! ‘привет тебе!’ (т. е. я шлю тебе привет), bonan tagon! ‘добрый день!’ (т. е. я желаю вам доброго дня), bonan apetiton! ‘приятного аппетита!’ (т. е. я желаю вам приятного аппетита).

3-15.Предлог может употребляться в функции приставки и называется в таком случае полуприставкой: internacia ‘интернациональный’, ‘международный’, interplaneda ‘межпланетный’, enpartia ‘внутрипартийный’, kunlabori ‘сотрудничать’, kunsidi ‘заседать’, dumkongresa происходящий во время конгресса .

3-16.Приставка mal- придаёт слову противоположное значение: riĉa ‘богатый‘ – malriĉa ’бедный‘; malbone ’плохо’; malagrable ‘неприятно‘; malplezuro ’неудовольствие’; malkomforto ‘дискомфорт’, ‘неудобство’; malprogresi ‘регрессировать’, ‘приходить в упадок’; Estas malfacile diri ‘Трудно сказать’; Nia domo estas negranda, sed ankaǔ ne malgranda ; Ŝi havas malbonan karakteron .

3-17.Знаки препинания можно расставлять так же, как и в русском языке.

— Bonan tagon, Andreo!

— Saluton, Nikolao! Mi volas konatigi vin kun Nina.

— Tre agrable. Ĉu ankaǔ vi lernas en la universitato?

— Ne. Mi laboras. Ĉu vi estas studento?

— Jes. Mi lernas kun Andreo en la sama grupo. Kio estas nova?

— Nina diris al mi, ke hodiaǔ vespere en la centra kulturdomo estas la unua leciono de Esperanto-kurso.

— Kio estas Esperanto?

— Ĉu vi ne scias? Ĝi estas internacia lingvo, facila, bela kaj riĉa. Ni povas lerni ĝin dum mallonga tempo.

— Dum kiom da jaroj?

— Necesas nur kvar-kvin monatoj por lerni la bazon de la lingvo. Nu, kiel? Ĉu vi volas lerni Esperanton?

— Jes. Kun granda plezuro. Kaj Nina?

— Ankaǔ ŝi. Kaj du knaboj Saŝa kaj Ĵenja. Ili estas ŝiaj fratoj.

3.1. Что означают следующие слова?

Malnova; maljuna; nejuna; nemaljuna; metalisto; realisto; motoristo; portretisto; aǔtomobilisto; medicinisto; radiisto; laboristino; partia; momenta; dua; hodiaǔa; jesa; longo; grando; afiŝi; sporti; lernojaro; filmaktoro; metaloĥemio; aǔtomotoro; motorvagono; sistemotekniko; triprograma; triprocenta; novmoda; muzik-pedagogia instituto; unuaklasa; scivola; scipovi.

3.2. Переведите сочетания:

diri al la kapitano; de tago al tago; miliono da faktoj; dum koncerto; dum laboro; mi ne vidis vin dum longa tempo; dum kunsido; inter ili; por knabinoj; programo por tago; romano en la franca lingvo; lerni en vespera kurso; labori kun plezuro; domo kun kvin etaĝoj; vidi sur la plano; heroo de nia tempo.

3.3. Переведите фразы:

Esperanto estas la lingvo por ni.

Por bonaj aktoroj ne estas malbonaj roloj (F. Schiller/Ŝ iler).

Kritiki estas tre facile.

Kiun daton ni havas hodiaǔ?

– Hodiaǔ estas la kvara (tago) de majo.

Kie vi lernis por esti ĥemiisto?

– Same kiel Paǔlo,

mi lernis en la Moskva universitato dum kvin jaroj.

En la bona malnova tempo.

Li diras «jes», ŝi diras «ne».

Ĉu ankaǔ vi scias, ke en la Esperanto-klubo estas interese?

– Jes, mi scias: de tempo al tempo mi estis inter esperantistoj kune kun mia frato Danielo.

Kiom da jaroj havas via fratino Helena?

– Ŝi estas malgranda, nur trijara.

Ili laboras kaj laboras, sed ili ne havas bonajn rezultojn.

Mi ne scias, kio estas necesa por havi bonajn rezultojn; mi scias nur, ke necesas tempo.

Ĉu la interleciona paǔzo estis mallonga? – Ne, ĝi estis longa.

En la unua vespero mi vidis lin, lian fratinon kaj liajn fratojn; sur lia fratino estis bela palto.

Bertalan Farkaŝ estas la unua kosmonaǔto-esperantisto.

Unue necesas voli, due necesas povi.

Bonan novan jaron al vi!

La tempo laboras por ni (W. Gladstone/Gl adstoǔn).

3.4. Переведите на эсперанто:

Лена учится в пятом классе.

Она изучает эсперанто в классе в течение трёх месяцев.

Её брат Александр тоже изучает международный язык, но на курсах в республиканской библиотеке.

Он говорит, что эсперанто – необходимый язык с оригинальной и очень лёгкой грамматикой, что изучать эсперанто – удовольствие.

3.5. Составьте на эсперанто диалог по ситуации:

Вы встречаете товарища, которого давно не видели. Расскажите ему, где вы учитесь, поинтересуйтесь, где учится он. Расскажите ему, как вы начали изучать эсперанто.

Если вы хотите расширить свой языковой кругозор, познакомиться с увлекательной историей слов эсперанто, русского и других языков, создать себе представление о «путешествиях» слов из одних языков в другие, использовать эти сведения для углубления знания русского языка, а также для более быстрого освоения эсперанто и других языков, то пытайтесь найти эсперантским словам «родственников» в русском и в других языках, пользуясь словарем иностранных слов, этимологическими, энциклопедическими, терминологическими, двуязычными и другими словарями.

Языковая игра «Родственные слова»

В изученных уроках встречается много интернациональных слов. Отыщите родственные им слова в русском и в других языках, которые вы знаете. Систематическое занятие этой игрой значительно облегчит вам изучение иностранных языков.