Адам Глёбус: Новы дамавікамерон

Вiнзаводаўскi Ератнiк пэўна забiў бы кальварыйскага, каб не каўтун. Больш як паўгода кальварыйскi Ератнiк не мыўся i не расчэсваўся, вось у ягонае валоссе i ўбiлася беларуская старажытная хвароба каўтун, i на самым цемi вырас валасяны гузак-клубочак. Па гэтым каўтуне i пацэлiў вiнзаводаўскi Ератнiк. I ўсчалася немiласэрная бойка. Яны грызлiся, драпалiся, выломлiвалi ключыцы, душылi адзiн аднаго... Лямант, вiскат, крык, скавытанне, рык стаяў на ўвесь мiкрараён. Толькi абачлiвыя людзi не спяшаюцца на дапамогу каму б там нi было.

Вынiк бойкi быў вырашаны дзякуючы такой драбязе, як кашаль. Кальварыйскi Ератнiк спачатку адчуў лёгкае пяршэнне, а потым забухаў так, як нiколi не кашляў. Яго ўласная кроў пацякла праз вушы, а са страўнiка праз рот вырвалася кроў закатаванай дзяўчыны. Вiнзаводаўскi Ератнiк не разгубiўся, ён адбегся пад краму "Лакi i фарбы" i тут жа вярнуўся з пустым бiтонам з-пад нiтраэмалi. Гэтым бiтонам ён i пачаў бiць-дабiваць недарэку. Разбiў кальварыйскага Ератнiка на смярдзючы прах. З гурбы таго тла вiнзаводаўскi Ератнiк выграб скураны нагрудны капшук i, засунуўшы яго ў кiшэню, пашыбаваў рабаваць каплiцу, у якой больш за паўгода тулiўся калега.

12.08.1994

Ён любiў дзён дзесяць адпачыць зiмою. З’ехаць за горад, у якi санаторый цi дом творчасцi, каб удосталь пахадзiць па заснежаным лесе: нiшто так не супакойвае, як iльдзiстае паветра ў сасновым бары.

Дом творчасцi лiтаратараў "Iслач" мужчына не вельмi каб i любiў, але ў iншыя дамы адпачынку i санаторыi на той час цi то зусiм пуцёвак не было, цi кошты i тэрмiны не задавальнялi.

Вось i давялося з усiх кепскасцяў выбiраць найменшую. Выбраўся невялiчкi нумар на другiм паверсе з гаўбцом, душам i лядоўняю. Каб канчаткова не зайсцiся ад iльдзiстага паветра, мужчына прыхапiў з дому электрычны камiн. Цяпло, утульнасць i добры стол (а кармiлi на "Iслачы" проста i дастаткова) рабiлi адпачынак прыемным i пустым, як лёгкi лiпеньскi ветрык.

Мужчына, абуўшы валёнкi з высокiмi халявамi, цэлымi днямi гуляў у сасновым бары, а ўвечары, перад сном, падоўгу, ажно за поўнач, чытаў. Нiякiх iншых задавальненняў ён не шукаў, i маладую прастытутку, што ў першы вечар паспрабавала навязаць эратычныя паслугi, адаслаў нi з чым.

Вось так павольна i прамiнула палова тэрмiну, так бы прайшла i другая палова, каб не адна неверагодная акалiчнасць...

Як i заўсёды пасля сняданку, мужчына выйшаў на шпацыр. Ён абмiнуў будынак дома творчасцi, якi быў стылiзаваны пад сярэднявечны замак, i сцежкаю, пратаптанай у глыбокiм снезе, спусцiўся да рэчкi. Сцежка, вывеўшы да кладкi, вiлася на другi бок i знiкала ў чорным яловым лесе. Мужчына не стаў пераходзiць рэчку. Ён пастаяў каля кладкi, паслухаў пералiўнае вуркатанне вады i шархаценне сухога чароту. Чыстая крынiчная рэчачка плыла ў ледзяных карунках. I так яна была ўся прыбраная ў сумёты i лёд, што мiжволi згадваўся строй нявесты-каралеўны. Мужчына ж — зацяты халасцяк — страшэнна не любiў вясельныя рытуалы, а таму паспяшаўся адысцiся ад рэчкi ў бок завоiны.

Завоiна была старая, зарослая па берагах чаротам i трыснягом, а пасярэдзiне шапаткога зараснiку ляжала круглая i гладкая, як люстэрка, азярынка. Мужчына прашарахцеў, прадзёрся праз сухi i ломкi чарот i выйшаў на люстраны круг. Пад ягонымi чорнымi валёнкамi ляжаў паўметровы слой празрыстага лёду. Пад iльдом мужчына разглядзеў доўгiя касмылi цёмна-зялёнага ды ёдзiстага багавiння, за якiмi хавалiся сонныя жабкi. Мужчына прайшоў да сярэдзiны завоiны i спынiўся. Ён спынiўся так рэзка, нiбыта пачуў удар травеньскага перуна...

Пад iльдом, на смарагдавай купiне водарасцяў, ляжала жаночая рука. Вочы самi слiзганулi па руцэ да пляча, па шыi i спынiлiся на мярцвяна-белым твары. Русалка, што ляжала ў вадзе пад паўметровым iльдом, паварушыла вуснамi, нiбыта прамармытала ў сне нешта няўцямна-таемнае.

Разгублены мужчына пачаў медзведзекавата адступаць на край ледзянога круга. Ягоны пагляд быў прыкуты да мёртвага жаночага твару. Мужчына хацеў быў павярнуцца i кiнуцца бегчы ад праклятай завоiны, i тут мёртвыя вочы расплюшчылiся, i з-пад вады, з-пад лёду, зiрнуў такi сцюдзёны блакiт, што палахлiвае адступленне было спынена.

Русалчыны вусны варушылiся. Як мужчына зразумеў, што палоннiца молiць яго аб вызваленнi, ён не ведаў i не здагадваўся. Ён адчуў, што трэба праламаць, прабiць лёд i вызвалiць паланёную Русалку.

Праз iмгненне мужчына ляцеў у бок дома творчасцi, дзе на аўтапляцоўцы зламаў замок на пажарным шчыце, каб, зняўшы з крукоў цяжкi, пафарбаваны ў крывяны колер лом, вярнуцца на завоiну са зброяй.