Адам Мальдзіс - Астравеччына, край дарагі…

Што і казаць, часы тады былі цяжкія. Па лясах бадзяліся разнамасныя банды Яцмана, Кукаловіча, Карвецкага. Яны рабавалі і тэрарызавалі сялян, забівалі актывістаў. Ад варожай кулі загінуў старшыня Дравяніцкага сельсавета Якушчонак. Ловячы бандыта Баранчыка-Куліса, які засеў на падстрэшку аднаго з хутароў, загінулі работнікі міліцыі Пагажэлвскі і Бяляеў. На мемарыяльнай дошцы, прымацаванай да будынка міліцыі, акрамя іх прозвішчаў значацца прозвішчы Васілевіча, Дайлідовіча, Міхаля, Рагожнікава, Сташкевіча, Шыціка, Яфімава. Распаўсюджваліся правакацыйныя чуткі аб часовасці Савецкай улады. Варнянскі селянін Ляховіч патаемна купіў ад суседа кавалак зямлі за трыста пяцьдзесят пудоў жыта і трыццаць тысяч рублёў грашыма, а ў купчай, падпісанай ксяндзом, было сказана, што купля «становіцца сапраўднай толькі пасля ўладкавання становішча». Ворагі на поўным сур’ёзе расказвалі жахі пра калгаснае жыццё, дзе, маўляў, усе будуць спаць пад адной коўдрай, а коўдру гэту будзе пацягваць трактар.

Але Астравеччына справілася з усімі пасляваеннымі цяжкасцямі. Кожны год, кожны месяц тады прыносіў нешта новае.

А сёння? Што ведаю я пра сённяшнюю Астравеччыну? Хто сёння ідзе ў перадавіках? І ў які калгас ці саўгас мне перш за ўсё накіравацца? Значыць, трэба скласці паперы і ісці да «першага».

Дзмітрый Канстанцінавіч Арцыменя, першы сакратар Астравецкага райкома партыі, аказаўся якраз у кабінеце. Дапытліва глянуў прымружанымі вачыма:

— Заходзьце. Чаго ж стукаць, калі дзверы адчынены?

— Уявіце сабе, Дзмітрый Канстанцінавіч, — крышку няўпэўнена і ўзнёсла пачаў я, адрэкамендаваўшыся гаспадару кабінета, — што вы камплектуеце раённую дэлегацыю з пяці чалавек, каб паслаць на сустрэчу з жыхарамі іншай планеты. Выбіраеце «самых-самых». Каб не сорамна было за раён, за нашу краіну, у рэшце рэшт, за ўсю зямлю. Каго б вы назвалі?

— Колькі павінна быць кіруючых работнікаў і колькі радавых? — усміхнуўся першы.

— А гэта па вашаму меркаванню.

— Ну тады давайце падумаем разам.

Хутка аказалася, што «разнарадкі» ў пяць чалавек не хопіць аніяк. У маім блакноце з’явілася дзесятае, пятнаццатае, дваццатае прозвішча. І ўсё «самыя-самыя».

— Я вам не навязваю іх. Прыгледзьцеся асабіста. Акажуцца нецікавымі — не пішыце.

— І апошняе, Дзмітрый Канстанцінавіч, дазвольце на адзін дзень стаць вашым «ценем» у паездцы па раёну.

— Што ж, — характэрным рухам першы адкінуў назад непаслухмяныя валасы, — на тым тыдні я іду ў адпачынак. Але да гэтага паспрабуем паездзіць. Праз пару дзён, пасля настаўніцкай канферэнцыі. Вам, відаць, цікава будзе пабываць і на канферэнцыі.

Астравец глядзіць у будучыню. Крыху пра нялёгкую работу міліцыі. Адкуль бярэцца адчай? Работа павінна прыносіць радасць. Армія ў пяцьсот трыццаць педагогаў. Неўміручы працэнт паспяховасці. У гасцях у Максіма Логвінавіча. Амаль як ва «Узнятай цаліне»

Раніцай у гасцініцы мяне абудзіла галасістае петушынае кукарэканне. Густа брахалі сабакі. Нехта, выганяючы на пашу карову, смачна кляў: «Куды ты, каб цябе ваўкі разарвалі і даесці не маглі, каб ты самагонкай даілася і не магла раздаіцца…»

Астравец — у дарозе. Адна яго нага — у мінулым, у вёсцы, другая — у будучым, у горадзе.

Якім будзе яно, гэта будучае?

Іду ў горпасялковы Савет, да «мэра» Астраўца Владлена Алфеевіча Філатава. Шчаслівае супадзенне: у ягоным кабінеце — архітэктар раёна Уладзімір Кірылавіч Парахонька.

— Сёння ў Астраўцы жыве каля чатырох тысяч чалавек, — пачынае Владлен Алфеевіч. — Здаецца, не так і многа. Але ж у канцы мінулага стагоддзя іх было ўсяго сто семдзесят шэсць. У пасёлку — больш сямісот жылых дамоў. Штогодна будуецца каля васьмідзесяці кватэр, да сарака індывідуальных дамоў. Да трыццацігоддзя Перамогі адкрыем у парку помнік воінам Савецкай Арміі і партызанам. Каля былога млына робім вялікае возера. Будзе на ім лодачная станцыя. А ў старым млыне адкрыем рэстаран «Паплавок».

— Чаму абавязкова «Паплавок»? «Паплаўкі» ёсць усюды, ужо аскоміну набілі. Хай будзе, скажам, «Чортаў млын». І абстаўце яго адпаведна.

— Ну, няхай сабе і «Чортаў млын»… А потым пачнем рэканструкцыю цэнтра, — Владлен Алфеевіч разгортвае праектны план. — Вось тут, дзе цяпер драўляныя домікі, узнімуцца сяміпавярховыя жылыя дамы, гандлёвы цэнтр, праляжа бульвар. На цэнтральнай плошчы пабудуем адміністрацыйны будынак, кінатэатр, крыху воддаль — гасцініцу на сто месц. Мяркуем, што ў Астраўцы будзе жыць каля дзесяці тысяч чалавек.