Васіль Ткачоў - Пахвалі пражыты дзень

У Стрэньках — не, скарг няма. Сакратар партыйнай арганізацыі Аляксандр Пятровіч Пусеў задаволены: папаўненне «Кастрычнік» атрымаў добрае, людзі старанныя, не прывычныя да гульбішчаў, першай справай размову завялі аб працы, пацікавіліся, якія перспектывы чакаюць. А вось у іншых месцах даводзілася чуць незадаволенасць кіраўнікоў. «Атрымалі грошай шмат і самі цяпер не асабліва-то гараць жаданнем працаўладкоўвацца. Ёсць работа — добра, няма — таксама пражывём, кішэня пакуль набіта». Не падумайце толькі, што такім паслабленне даюць. Не. Першы час прыглядаліся да перасяленцаў, здольных глядзець на працу скрозь пальцы, цярпелі, а потым і заявілі: хопіць, браткі, так далей не пойдзе, цяпер вы такія ж члены нашай гаспадаркі, як і карэнныя жыхары вёскі і ўсе астатнія вашы таварышы, няма чаго дурманіць, пытаць будзем строга. Падумайце. А то што ж атрымліваецца — кепскі прыклад паказваеце, так нядоўга і разбэсціць нашых людзей. Ды і помніць трэба: вам, значыць, і кароўку, і парсючка, і бульбу, не ў крыўду няхай сказана будзе, а чым адказваеце на такі клопат?

Але, паўтаруся, такіх людзей — лічаныя адзінкі. Хацелася б сказаць — «былі».

«Кастрычнік» папоўніўся на 57 сем'яў з калгаса «Новае жыццё» Хойніцкага і на 4 з саўгаса «Брагінскі» Брагінскага раёнаў. Яшчэ адна вёска, лічыце, улілася ў Стрэнькі, Людзі розных прафесій, здольнасцей, але ўсе яны — патомныя хлебаробы, працавалі раней на зямлі, іх не трэба вучыць з пашанай адносіцца да яе.

Намеснік старшыні райвыканкома Уладзімір Дзямідавіч Касачоў прывёў наступныя факты. На той дзень, калі мне давялося сустрэцца з ім, раён прыняў 439 сем'яў — 1273 чалавекі, сярод іх 177 дзяцей школьнага ўзросту. Пабудавана 353 тыпавыя дамы, некаторыя перасяленцы жылі пакуль што ў вясковых хатах, якія па розных прычынах засталіся без гаспадароў. Спатрэбіліся. Выручылі і яны, з утравелымі дварамі, з забітымі крыж-накрыж вокнамі хаты, шмат чаго пабачыўшыя на сваім вяку і ўжо было спісаныя падчыстую людзьмі. Не прывыкаць ім саграваць чалавека, захінаць яго ад халадоў і дажджоў.

Вядома ж, прыток людзей, а яны папоўнілі 16 гаспадарак раёна, унёс значныя карэктывы ў планы, абдуманыя раней, паставіў перад іх кіраўнікамі, Саветамі свае задачы, іншы раз і пяпростыя. Усё ж справу давялося мець з людзьмі. Чым маглі, дапамаглі адразу. У першую чаргу прадуктамі харчавання. Трэба было падумаць і наконт работы. Прасцей радавым хлебаробам — для іх аб'ект заўсёды знойдзецца. А як быць з механізатарамі, калі ў гаспадарцы сваіх хапае? Што — таксама буракі палоць? Але ж чалавек тады шчаслівы, і мы даўно пра гэта гаворым, калі ён заняты любімай справай. Да гонару перасяленцаў, і яны разумелі сітуацыю. На першым часе бралі і вілы, ахвотна рабілі не па свайму профілю — таму ахвотна, што ведалі: заўтра ці паслязаўтра ў канторы што-небудзь прыдумаюць, сам старшыня абяцаў.

Рыгор Сцяпанавіч Пракоф'еў сказаў:

— Сёння на трактары працую першы дзень. Дома нават не ведаюць. Хоць бы струмент на форме не забыць...

«Струмент» — вілы, ён пра іх так.

Зяаходзіцца тэхніка і для іншых перасяленцаў. Але што характэрна, цяпер своеасаблівы конкурс утварыўся сярод механізатараў, каб заняць месца ў кабіне. Паглядзяць ды і свайго папросяць, калі хто з прыезджых лепш сябе пакажа, раней магло сысці з рук тое ды сёе, а сёння — саступі, паназірай здаля, як трэба да тэхнікі адносіцца, павучыся ў гаспадароў.

Не ўсюды хапіла месц у школе, у дзіцячых садах-яслях, а там, дзе ў большасці жылі старыя, то і пра клуб не думалі: няма — і так пра- жывём. А моладзь патрабуе: клуб нам! Улічваючы ўсе гэтыя абставіны, у раёне шырока пачалося будаўніцтва. Будуць новыя школы ў саўгасе «Дварэц», калгасах «Кастрычнік», «Светлы шлях», клубы — у саўгасах «Станькаўскі» і «Ціхінічы», у калгасах імя Кірава, «Ленінскае жыццё», «XXII партз'езд», у саўгасах «Побалава» і «Дварэц» — сады-яслі. У саўгасе «Кісцяні» адкрыецца амбулаторыя, у калгасе «Дружба» — фельчарска-акушэрскі пункт, тут жа і сталоўка. I гэтак далей.

А над Стрэнькамі вісіць-плыве вечар. Халодны, зімовы. Рыпяць веснічкі — вяртаюцца людзі з працы ў свае новыя дамы. Заглянуў да іх і я.

— Добры вечар вам у хату! — казаў.

— Вечар добры! — адказвалі цёпла, запрашалі прысесці, прапаноўвалі павячэраць разам.

3 расказу Мікалая Сцяпанавіча Кудрына:

— Абжываемся патрохі. Абтапіць дамок трэба — не летам жа будаваўся, увосень, то і плямкі па кутках. Цвіль. 3 Уласоў самі. Там у мяне хата восем на дванаццаць была. Чатыры пакоі. Добрая-я! Але ж таксама, калі перабраўся ў яе, сустрэла яна не так, як жаніх нявесту — без абдымкаў. Новае жытло ёсць новае, і лепш сказаць так: не яно павінна чалавека сагрэць, а мы яго. Ці не так? Ды што я гэта ўсё пра хату? Радасць у мяне: працую электразваршчыкам у калгасе. Няма чаго варыць — за кавальскі молат бяруся, я і дома каваліў. Гэта мае асноўныя спецыяльнасці. Для сябе і печ складу. Прыехаў, помню, у свае Уласы, я сам не мясцовы, а мне кіраўніцтва гаспадаркі адразу — ну, вядома, паглядзеўшы, як магу рабіць, на што здатны, адразу прапаноўвае заняць месца старшага каваля. Не, кажу, не трэба, будзем удвух працаваць з напарнікам, як і працавалі. Калі ў мяне лепшы выраб атрымаецца — я, значыць, старшы, у яго — ён. А грошы пароўну дзяліце. Няма нічога лягчэй чалавека пакрыўдзіць.