Васіль Ткачоў - Пахвалі пражыты дзень

Гавару гэта ўсё для таго, каб даць зразумець, колькі ў нас на будоўлі яшчэ дурной работы. I ўсё з-за таго, што ў свой час нехта прасядзеў у кабінеце склаўшы рукі, не падлічыў, не падрыхтаваў, але аклад, вядома ж, атрымаў. Магчыма, і прэмію. У нас пакуль яшчэ Патапавых няма — гэта ў кіно толькі. Вось. Ну, а вінавацяць, як ты і здагадаўся, нас, рабочых. Майстар яшчэ і пакрыквае, дарэчы, на тых дзяўчат, што цэглу мне падносілі. I не дакажаш, што для іх перацягаць па 600—700 блокаў з цэглай, а кожны важыць 7—8 кілаграмаў,— замнога.

— Дзённая норма грузчыка — семдзесят тон! — як адсякае Качаргін.

Ты б вось сам перанёс столькі, га? Маўчыць.

У нас на будоўлі багата яшчэ неразбярыхі. Ці будзе ёй калі канец? Гавару таму, што набалела. Іншы раз я твар ветру падстаўляю — духата ў сценах, асвяжыцца хочацца. Вецер ёсць. На будоўлі яго хапае. Толькі не той вецер, пра які мы цяпер гаворым на кожным кроку...

Ладна, хопіць. Гавары не гавары, а што зменіцца ад слоў. Цэглу трэба класці. Людзі жыллё чакаюць. А мне сям'ю карміць трэба.

Маналог другі, які належыць таксісту- прыватніку Аляксею Пятровічу Мурашову:

— У Дзяржаўтаінспекцыі нас, такіх ахвотнікаў, сабралася багата. Гляджу— і знаёмыя твары ёсць: некалі вучыліся ў аўташколе разам. Весялей трохі зрабілася, бо фарміруецца калектыў таксістаў-прыватнікаў, і калі ў ім двое- трое знаёмых... Самі разумееце. Весялей, ага. Я, шчыра прызнацца, з недаверам аднёсся спярша да навінкі. Было. Баяўся, каб не праляцець. Свежая капейка, вядома, не пашкодзіць, для сям'і яшчэ шмат што купіць трэба — аўтамашына ўсе зберажэнні з'ела. Вось цяпер выпадак падвярнуўся, калі яна, аўтамашына, і выручыць павінна. Расказаць, адкуль у мяне грошы ўзяліся на «Жыгулі»? Адзіны, так сказаць, прыклад, калі цёшча тут не замешана. Назбіралі. Паціху, памалу. За пяць гадоў сумеснага жыцця з жонкай сабралі тры тысячы, восемсот рублёў зарабіў за месяц законнага водпуску — у калгасе з хлопцамі паднарадзіліся свінарнік адрамантаваць. Паўтары тысячы на вяселлі нам родныя і блізкія падарылі. Жонка, Валя, мне шыю перапіліла: «Давай, Лёшка, і тое купім, і гэта». А я калі ў Афганістане служыў, то слова сам сабе даў: у ляпёшку разаб'юся, а легкавую куплю! Чамусьці мне там дужа захацелася аб'ездзіць усю нашу краіну, палюбавацца ёю. Не, за мяжу мне не трэба, хопіць за мяжу... Мы часта так: сваёй Радзімы не ведаем, далей свайго горада ці вёскі не былі, а за мяжу рвёмся. Шмоцце вабіць. А ці ж гэта галоўнае? Таму я Валюшы сваёй цвёрда сказаў: «Купім і тэлевізар каляровы, і новую пральную машыну, і гарнітур у спальню. Пацярпі трошкі. Зараблю, рукі ж ёсць». Я, канешне, не меў на ўвазе, што «Жыгулі» мяне і выручаць будуць, думаў пайсці ўладкавацца на паўстаўкі яшчэ дзе-небудзь. Сто семдзесят на заводзе маю ды яшчэ рублёў семдзесят—восемдзесят падзараблю. Плюс Валя сто дваццаць прынясе, яна ў садзіку працуе — якраз і добра. Выкруцімся. Водпуск у яе доўгі, можна смела махнуць куды-небудзь. Хоць ма Алтай. А чаму і не? Паспеем.

Колькі я ўжо грошай налічыў? Тры тысячы, восемсот, паўтары... Пяць трыста. Дзе ўзяць яшчэ тры з хвосцікам? Пазычыць? Заікніся толькі, жонка адразу надзьмецца: «Кватэра пустая, а ты ў даўгі? Падумай, што ты робіш!» Маўчу, а сам ведаю ўжо, што хутка чарга падыходзіць. Зноў водпуск у свінарніку праводжу, толькі ў суседнім калгасе. Шабашнікам завуць — нічога, сцярплю. Па чатырнаццаць гадзін у суткі рабілі, ніякіх перакураў, сухі закон. Плюсуем яшчэ тысячу. Многія шабашнікаў лічаць хапугамі, ведаю, нават у газетах пясочылі.

А мы каб рабілі на тым свінарніку па восем гадзін, ды так, як мясцовыя ммужыкі, то і зарабілі б з гулькін нос. Не, то не дармавыя грошы, гэта хто не спрабаваў таго хлеба, можа толькі так падумаць. Салёны хлеб. Ды і грошы тыя ў маёй кішэні доўга не паляжалі: дзе ўзяў, як кажуць, туды і паклаў. Дзяржаве вярнуў. «Жыгулі» ж для яе не каштуюць столькі, колькі я заплаціў. I калгасу добра. Усім выгода.

Дзве тысячы ўсё ж пазычыў. У бацькоў няёмка было пытаць — суседзі выручылі. Адны пяцьсот, другія трыста, трэція, Кавальчукі, і ўсю тысячу далі. «Калі вернеш, тады і добра».

Вось так у мяне і «Жыгулі» з'явіліся. Стаяць, праўда, пад акном, бо гараж пакуль купіць няма за што — яшчэ старыя даўгі вісяць. Аддаём патрохі, вяртаем...

Я з Дзяржаўтаінспекцыі расказ свой пачаў. Там нас прасеялі, як праз сіта: адны старыя, лейтэнант жартам параіў ім унукаў забаўляць, іншыя не маюць вадзіцельскага стажу, трэція трапляліся за парушэнне правілаў дарожнага руху. Я, як бачыце, прайшоў, раз вас вязу. Чырвонае святло. Пастаім. Да пяцідзесяці лічу — і зялёнае загараецца. Усё, можна ехаць.