Васіль Ткачоў - Так і жывём, брат

Кіпцік не чуў, што яму гаварыў Амерыканец, ён усё яшчэ глядзеў на таго шклянымі вачыма:

– Груня, кажаш? Няўжо?

– Не я—людзі...

– А каб ім мулка спалася! – Кіпцік схапіў рыдлёўку. – Зараз праверым! Зараз я ім!.. Людзі кажуць... Што мне людзі? Я сам курэй закапаў. Сам. Вось гэтымі рукамі!-- Ён зноў патрос рукамі, не выпускаючы з іх рыдлёўку. – Пайшлі, тыцну носам!

Сапучы за Кіпцікам, Амерыканец кідаў таму ў спіну:

– Пуста там. Навошта дарэмна зямлю таптаць? У горадзе даўно куры. У гаршках. У халадзільніках. Дачка, думаеш, проста так прыязджала?

Не паварочваючыся, Кіпцік адбрыкваўся:

– Ты яшчэ дурнейшага нічога прыдумаць не мог? За мной! Шпарчэй! Тая шапка, што ў краме ляжыць, вушэй не грэе. Яе трэба на галаву ўсторкнуць.

У Амерыканца зусім, здаецца, прапала жаданне тупаць, ён ляніва плёўся ўслед, бубніў:

– Ды што глядзець? Глядзі не глядзі, а куры – цю-цю.

– За мной!– Кіпціка ніхто ўжо не мог спыніць.

І яны прапалі з вачэй. Пачакаем, паглядзім, што будзе далей. Няўжо і сапраўды Груня? Трафім не верыць. А людзі, бач ты, гавораць. Нічога не скажаш – сітуацыя.

Давайце пакуль зазірнем да часовага паштальёна Ягора Чапухі. Да слова сказаць, Чапуха – таксама не прозвішча, а мянушка мясцовага значэння. Моцна прыляпілася яна да Ягора, але ён ніколькі не крыўдуе на землякоў за гэта, а як выкарыстоўваў у сваёй гаворцы раз-пораз слова «чапуха», так і выкарыстоўвае. А жонку яго называюць не Марусяй, а Чапушыхай. Таксама не крыўдуе. Спытайце, чыя чарга кароў заўтра пасвіць? І пачуеце: «Чапухі з Чапушыхай».

Нешта і ў іх, відаць, сталася. Чапуха не ў гуморы сядзіць на лаўцы, а жонка насупраць на табурэтцы. Насупілася. Маўчаць. Зрэдку узнімаюць адзін на аднаго вочы.

– Чапуха!– парушыў маўчанне Чапуха.

– Табе ўсё чапуха! Бязрукі! Навошта браўся за сумку?

Чапуха паскроб за вухам:

– Дык... каго не прасіў Арынавіч – усе адмовіліся.

– А ты – скок! Бабскі характар у цябе, Чапуха.

– Які ні ёсць, Чапушыха, а чалавеку ўдружыў.

– Ды ўдружыў! Так удружыў, што мне колка на табурэтцы сядзець,– Чапушыха ёрзнула.

– А ты пабегай,– дазволіў сказаць сабе Чапуха, пасля чаго жонка ўстала з табурэткі, махнула рукой: бязрукі і ёсць бязрукі. – Каго не прасіў Арынавіч – ніхто... Маладыя саромяцца з сумкай хадзіць. Ім толькі аўтаматы падавай... робаты. Каб і рукі чыстыя былі, і спіна не балела... А з паштарскай сумкай, бачце вы іх, сорамна. Не той плацдарм. Пошту разносіць і маіх чатырох класаў хопіць, а ў іх паболей. Ды чапуха, Маруся, выжывем!

Чапушыха крыху памаўчала, але супакоіцца не магла, таму зноў прасвідравала мужа вачыма:

– А што ж ты людзям разносіць будзеш? Ашмёткі? Як тыя газеты цяпер чытаць можна? А пісьмы? А пісьмы, Божа-а!

Чапуха пакрактаў, падцягнуў штаны:

– Самая што ні ёсць чапуха! Калі адзін дзень не пачытаюць – нічога з імі не зробіцца. Ды і радыё ж ёсць. Целявізар амаль у кожнага.

– Гэта ўсё ёсць, а сваё стрэбуюць. Людзі такія.

-- Зразумеюць. З кім не бывае. Ну, упусціў сумку ў ваду... не ўтрымаў. Я ж, Маруся, хацеў толькі паставіць яе ,сумку, на поручні, каб пісьмо дастаць. А яна, халера, і кульнулася... і паплыла.

– Я веру. А людзі?– залыпала вачыма Чапушыха. – А людзі?

– І людзі павераць, зразумеюць. Не спецыяльна ж. Не ўмысна. Я ж не шкоднік які-небудзь, а чэсны працаўнік. Папрасілі – пагадзіўся.

– Загадчыца, Любка, хоць ведае? – уступліва-мякка пацікавілася Чапушыха.

– Ёй не дакладваў,– зноў падцягнуў штаны Чапуха.

Чапушыха параіла:

– Схадзі,схадзі павініся. Як-ніяк – начальніца. Яна дзеўка добрая, даруе.

– Не за сябе баюся – за Мішку Арынавіча. Падкачаў. Не апраўдаў даверу. Пачнуць яго калашмаціць, тузаць.

– Схадзі. Прызнаешся – і лягчэй стане.

Чапуха доўга таптаўся каля мокрых газет і пісьмаў, а тады зноў падняў вочы на жонку:

– Дык што, ісці?

– Мякеша! – павысіла голас Чапушыха. – Дачакаешся, што хвельятон у газеце прапячатаюць.

– Хвельятон?– вырачыў вочы Чапуха.

– А што ты думаў! Яшчэ і намалюць. Ой, і бязрукі ж ты, Чапуха! Ці гэта ўсе такія мужыкі, ці ў мяне толькі?

– А што, могуць у газетцы і намаляваць. Могуць. Я б і сам пасмяяўся з такога паштара, яй-бо.

– З сябе?

– Не, з сябе – не, а вось з такога паштара, як сам. Хвельятон, кажаш?– Чапуха паскроб за вухам, а паколькі жонка нічога не адказала, а толькі ўздыхнула, ён прамовіў:– Гэтага дапусціць нельга. Як таго хочаш, а нельга. Ды... ды чапуха!

Чапушыха зноў ажывілася:

– Прасі, прасі прабачэння, а не чапушыхай. На калені ўпадзі. Дзеўка добрая. Зразумее. Вось табе мая парада.